Myszowate

Myszowate są rodziną najlepiej znanych gryzoni dzielących się na myszy i szczury.

Słowo mysz brzmi podobnie jak łacińskie ,,mus'', w języku angielskim ,,mouse'', natomiast po niemiecku ,,Maus''. Myszy są mniejsze od szczurów. Pochodzą z Azji Środkowej. Wędrując z ludźmi zasiedlały coraz większy obszar świata i aklimatyzowały się do różnych środowisk. Zasiedlają wszystkie kontynenty i mogą przetrwać nawet w kopalniach i bazach polarników. Niektórzy ludzie boją się myszy nie zdając sobie sprawy, że mysz ma większe powodu do strachu. Myszy bał się nawet Józef Piłsudski. Walery Meysztowicz tak opisał to w ,,Gawędach o czasach i ludziach'': ,,na widok szarego zwierzątka gotów był wskoczyć na krzesło''. Nie bał się tylko Myszki Mickey. Trzeba także powiedzieć, że w mitologii słowiańskiej to myszy zjadły Popiela. Pomimo tych absurdalnych obaw, myszy cieszą się także sympatią ludzi. W Chinach i Japonii były hodowane jako zwierzątka domowe. W XIX wieku kiedy nastąpił wielki rozwój nauki, w tym ,,wieku pary i elektryczności'' zostały sprowadzone do Wielkiej Brytanii jako zwierzęta laboratoryjne.

Żyją następujące gatunki myszy: mysz domowa, leśna, zaroślowa, badylarka, mysz małooka i kolczasta.

Mysz domowa to ta, która odniosła największy sukces w otoczeniu człowieka. Spotyka się ją nawet w metrze, gdzie całe rodziny tych zwierząt żywią się odpadkami spożywczymi wyrzucanymi przez pasażerów. Odżywia się serem, ziarnami, chlebem, czasem zje słoninę lub jakiegoś owada. W kopalniach zjada drugie śniadania górników. Zawleczone na Galapagos myszy wzbogaciły mięsną część swego jadłospisu i redukują populację jaszczurek lawowych.

Natomiast mysz leśna jest większa i zamieszkuje wyłącznie lasy. Może wyrządzać szkody w szkółkach leśnych.

Mysz zaroślowa ma znaczenie zarówno pozytywne jak i negatywne w gospodarce człowieka. Zjada w równej ilości owady i ziarna zbóż.

Badylarka buduje swoje gniazdo, wielkości piłki tenisowej zawiesza wśród zboża, ma ono kształt okrągły.

Mysz małooka jest najmniejszym gryzoniem świata.

Endemitem jest mysz śpiewająca. Żyje na preriach Ameryki Północnej. Nie ma oficjalnej polskiej nazwy. Swój przydomek zawdzięcza temu, że głośno i przeciągle piszczy. Podczas tych ,,koncertów'' staje na tylnych łapach. Amerykanie nazwali ją: ,,grasshopper mouse'', czyli ,,mysz od koników polnych''. Wyróżnia się krótkim, grubym ogonem. Zjada owady, inne myszy, jaszczurki i skorpiony. Nasiona spożywa sporadycznie.

Mysz kolczasta żyje na północy Afryki, w Azji Południowo – Zachodniej i na Krecie. Futro na jej grzbiecie jest przekształcone w kolce. Ubarwienie czarno – żółte. Jest to zwierzę popularne w domowych hodowlach.

Spróbujmy podsumować znaczenie gospodarcze i przyrodnicze myszy. Są pokarmem dla wielu innych zwierząt, jak już wspomniałem niszczą jaszczurki lawowe, ale i szkodliwe owady. Zjadają odpadki spożywcze i uszczuplają zbiory. Brudzą zabudowania odchodami i niszczą sprzęty podczas ostrzenia zębów. Z powodu sympatycznego wyglądu hoduje się je w terrariach. Bywają używane jako ssaki laboratoryjne i karmowe (służące za pokarm innym zwierzętom).

Zainspirowały Walta Disneya do stworzenia Myszki Mickey. Ignacy Krasicki wspomina o nich w bajkach ,,Mysz i żółw'' i ,,Kot i mysz''. Drugą myszą znaną z kreskówki jest Jerry z kotem Tomem.

Szczury są większe od myszy. Żyją na wszystkich kontynentach we wszystkich środowiskach. Świat podbiły dwa gatunki: szczur śniady i szczur wędrowny, zwany brunatnym lub norweskim. Pochodzą z Azji Środkowej. Z mimowolną pomocą człowieka wędrowały ze statkami i karawanami. Zawleczone na Galapagos niszczą wylęgi ptaków i żółwi morskich. Początkowo Europę zasiedlał szczur śniady. W XVIII wieku szczur wędrowny zepchnął go do okolic nadmorskich.

Szczur z krateru Basavi żyjący na Nowej Gwinei jest największym szczurem świata, osiągającym rozmiary kota.

Mimo, iż dobrze znane, krąży o nich wiele niesamowitych opowieści. Mówi się na przykład, że wyczuwają kiedy statek ma zatonąć. Tak naprawdę jako, że mieszkają na dnie pokładu, pierwsze wyczuwają wilgoć. Są dobrymi pływakami, ale szybko się męczą, dlatego po upływie trzech dni pływania w morzu, jeśli nie znajdą lądu – toną. Są na tyle wytrzymałe, że mogą przetrwać upadek z trzeciego piętra i przecisnąć się przez szparę wielkości monety! Szybko uodparniają się na trucizny. Ludzi zjadają martwych lub śpiących, pierwsze atakują sporadycznie. Są bardzo inteligentne. Potrafią rozróżniać walkę prawdziwą od pozorowanej i rozwiązywać skomplikowane zadania.