Klasyfikacja
zarówno pandy wielkiej jak i pandy małej 1
budzi wiele kontrowersji. Tradycyjnie są nazywane niedźwiedziami,
lub uznawane za odrębną rodzinę. Jednak najbardziej prawdopodobnie
są szopami. Za tym poglądem przemawiają dane paleontologiczne.
Szopy pochodzą z Ameryki Północnej i skolonizowały Azję, a areał
pand jest tego dowodem.
Obecnie
dobrze znana panda wielka została odkryta w XIX wieku przez
francuskiego misjonarza Pere Davida. Zobaczywszy w domu pana Li skórę
zwierzęcia, zwanego przez Chińczyków
hsia – pengiem
(białym niedźwiedziem) pojął, że ma do czynienia z nieznanym
nauce gatunkiem. Nawet zakupił kilka pand, ale leniwi tragarze je
zabili, o co misjonarz miał wielki żal do nich. Szczątki tych
zwierząt zbadał już w Europie A. Milne – Edward. Później
nastąpił czas masowego odłowu tych zwierząt do ogrodów
zoologicznych i muzeów. Dzięki książce ,,Pani
i panda''
stała się modną maskotką i ulubieńcem dzieci na całym świecie.
Ów gatunek pandy jest również zwierzęciem herbowym WWF. Według
legendy po śmierci swojej przyjaciółki, białe dotychczas pandy
babrały się na znak żałoby w popiele, aż uzyskały czarne łapy,
uszy i okolice nosów. 2
Dawniej pandy były mięsożerne, ale na drodze ewolucji zwiększyła
się masa ciała, co sprawiło, że głównym pokarmem pandy musiał
stać się bambus. Mięsnym uzupełnieniem jej diety jest tzw. szczur
bambusowy, też amator bambusa. Jak już nadmieniłem panda wielka
jest zwierzęcym emblematem organizacji ekologicznej. Nie bez powodu,
ponieważ jest to gatunek ginący. Zagrażają mu polowania dla skóry
i wycinanie lasów bambusowych. Podejmowane są działania
zmierzające ku jej ochronie. W Chinach za jej zabicie grozi kara
śmierci.
Panda
mała nie jest podobna do swej krewnej. Poznano ją dużo wcześniej,
bo w XVIII wieku. Jej opisu dokonał Georges Cuvier. W niedługi czas
potem dostarczono pandę mała do ogrodu zoologicznego. Jest mniejsza
i ma długi ogon. Futro ma barwę mieszaniny rudej, białej, trochę
czarnej. Pokarm mieszany, ze znaczną przewagą karmy roślinnej.
A
jakie są szopy w Nowym Świecie? Żyje tam kilka ich gatunków. Są
to min. szop pracz, kotofretka, ostronos rudy i ostronos białonosy
oraz kinkażu.
Szop
pracz został tak nazwany z powodu pomyłki odkrywcy. Nie pierze
pokarmu, ale sprawdza macając długimi palcami jego kształt po czym
kawałkuje. Dzieje się to oczywiście u szopów żyjących nad wodą.
Ciało krępe, długi ogon. Pysk spiczasty z rysunkiem
charakterystycznej ,,maski''. Futro szare i ostre. Z jego powodu
rozszerzono areał zwierzęcia na Niemcy i Rosję, oczywiście w
hodowlach. Ogon w czarne i białe pierścienie. Pożywienie
urozmaicone, w jego skład wchodzą: ryby, raki, żaby, gryzonie,
owoce, ziemniaki, odpadki spożywcze itd. Zdobywa je przystosowując
się do urbanizacji – zabierając kotom, żebrząc u ludzi, lub
szperając w kurnikach. Jest zwierzęciem synantropijnym, nie
przeszkadza mu rozwój miast. Zdarzyło się nawet, że jeden
ciekawski szop wszedł do pralki! Może przenosić wściekliznę.
Kotofretka
jest mniejsza od szopa, ma większe uszy i ogon, również
prążkowany. Żyje w lasach, odżywia się gryzoniami, żabami,
jaszczurkami, ptakami. Została udomowiona przez europejskich
kolonistów w celu tępienia myszy. W niektórych meksykańskich
wsiach do dzisiaj zastępują koty.
Łatwo
rozpoznać ostronosa rudego, zwanego koati. Futro koloru rudego na ogonie ma wzór złożony z czarnych i białych
pierścieni. Głowa wydłużona, łapy grube, pokryte od spodu grubą
skórą. Tworzy ona warstwę ochronną przed żądłami pszczół,
które ostronos turla przed zjedzeniem. Żyje w lasach tropikalnych
Ameryki Południowej. Prowadzi stadny tryb życia w małych grupkach
rodzinnych. Żywi się owocami, miodem, owadami, gryzoniami, ptakami,
jaszczurkami itd.
Ostronos
białonosy jest podobny do koati, lecz szary z białą łatką na
pysku.
Zapewne
najdziwaczniejszym szopowatym jest kinkażu. Dawniej był uważany za
małpę lub lemura, tak bardzo odróżnia się od innych
przedstawicieli swojej rodziny. Mała, okrągła głowa, krótkie
łapy i długi, chwytny ogon., na którym kinkażu potrafi zwisać z
gałęzi. Futro koloru od jasnopomarańczowego do brązowego. Warto
również zwrócić uwagę na jego najdłuższy wśród szopowatych
język. Żywi się owadami, owocami, drobnymi kręgowcami, miodem i
pyłkiem kwiatowym. Prowadzi nadrzewny tryb życia w lasach Ameryki
Południowej.
1
Zdaniem kryptozoologów w Chinach żyje jeszcze trzeci gatunek
pandy; tzw. panda sepiowa, wyglądająca jak panda wielka o biało –
rudym futrze.
2
Tę legendę wykorzystałem w powieści ,,Tatra. Suplement''
dostępnej na tym blogu ;).