,,Już za chwilę, mili widzowie, strach Wam włosy zjeży na głowie’’ - intro
Moje
dzieciństwo przypada na lata 90 -te XX wieku kiedy to w telewizji
nadawano ,,Gęsią
skórkę’’.
Jako dziecko bałem się tego programu, zaś obejrzeć go odcinek po
odcinku zdecydowałem się w latach 2018 – 2019. ,,Gęsia
skórka’’
(tytuł oryginału: ,,Goosebump’’)
była kanadyjskim serialem; cyklem młodzieżowych horrorów
zrealizowanym na podstawie serii książek amerykańskiego pisarza
Roberta Lawrence’a Stine’a (ur. 1943), który pełnił rolę
narratora w niektórych odcinkach). Emitowano go w latach 1995 –
1998.
Akcja
serialu rozgrywała się w latach 90 – tych XX wieku w USA,
Wielkiej Brytanii (w Londynie), Egipcie, Karlsville (fikcyjnym
miasteczku z gry planszowej), na Baladorze (fikcyjnej wyspie u
tropikalnych wybrzeży Azji 1),
bezludnej wyspa, w światach równoległych (po drugiej stronie lustra, oraz
pod ziemią) a nawet na obcej planecie podobnej do Ziemi.
Bohaterami byli zwykli nastolatkowie przeżywający niezwykłe
przygody ;).
Do
rzeczywistych postaci historycznych – uwięzionych książąt z
Tower – Edwarda V (12 lat) i Ryszarda księcia Yorku (9 lat), synów
króla Anglii Edwarda IV Yorka (1442 – 1483) nawiązują książę
Edward i księżniczka Zuzanna ze średniowiecznej Anglii uwięzieni
w londyńskiej Wieży Strachu. W naszych czasach żyli jako Edie i
Sue. Duch z Wieży Strachu kazał Ediemu zawrócić. Potem manekin
kata ożył i zaatakował rodzeństwo. Inne figury woskowe też ożyły
i zaczęły gonić dzieci. Po wyjściu z wieży dzieci zaczęły
tracić pamięć (zapomniały swoich nazwisk i rodziców) i
przeniosły się do średniowiecza. Sue odnalazła brata w lochu.
Zostali rozpoznani jak Edward i Zuzanna z Yorku. Czarodzieja Morgred
przeniósł ich czarami w XX wiek, aby ich ratować. Dzieci miały
być ścięte, lecz Edward ukradł katu trzy magiczne kamienie i
dzięki nim wrócił z siostrą do XX wieku.
Z
kręgu kultury egipskiej zostały zapożyczone mumie. Ożywająca
ręka mumii była w serialu traktowana jako amulet do kontaktów ze
zmarłymi. Innym magicznym przedmiotem był skarabeusz zatopiony w
bursztynie, którego wuj Ben – archeolog dał swojemu bratankowi
Gabe’owi na szczęście. Kiedy Gabe podpuszczony przez swą młodszą
kuzynkę Sany wypowiedział zaklęcie, wówczas zmumifikowany książę
Horu ożył i złapał go. Mumia księcia zaatakowała Gabe’a i
Sany, lecz wtedy zjawiła się jego siostra – piękna księżniczka
Nila, dążąca do zdobycia władzy nad światem. Mumia miała usunąć
świadków: Gabe’a i Sany. Horu upuścił i potłukł amulet, a
wtedy on i Nila zniknęli. Nila zamieniła się w karalucha a Horu
oszalał gdy Gabe rzucił w ogień amulet – dłoń mumii.
W
innym odcinku rodzina egiptologa dostała w przesyłce mumię w
sarkofagu razem z urną kanopską (na wnętrzności). Odważna Kim
była tym zachwycona, a jej młodszy brat – Jeff – wręcz
przeciwnie. Była to mumia Amenlukaksa; dwunastego syna Ramzesa II.
Kiedy Kim zabrała koleżankę do piwnicy, aby obejrzeć mumię, ta
ożyła i zaczęła ścigać chłopca. Okazało się, że Amenlukakas
zabił swego brata aby zostać faraonem, a co za tym idzie jego mumia
była zła i żądna mordu. Gdy opuściła sarkofag nawet Kim się
wystraszyła. Jeff broniąc siostry rozbił urnę kanopską, a wtedy
serce mumii wpadło do zlewu i mumia zginęła. Przeżył za to jej
zmumifikowany kot.
Nawiązaniem
do egipskiej bogini Bastet przedstawianej jako kobieta z głową
kotki może być matka Cristal – koleżanki Alison, która została
przez potwornego kota Ripa zamieniona w hybrydę kobiety i kotki. Po
śmierci Ripa odzyskała ludzką postać.
W
mitologii indyjskiej Kalija to imię olbrzymiego węża z rzeki
Jamuny pokonanego przez Krisznę. W serialu Mark dla dodania sobie
odwagi wymawiał słowa ,,kalija’’
- było to zaklęcie. Dzięki niemu i zasuszonej głowie Mark
wydostał się z trzęsawiska.
Do
mitologii greckiej nawiązuje scena, w której Bill uzbroił się do
walki z szamanem (nazwa potwora) w kij bejsbolowy. Może to być
aluzja do maczugi Heraklesa, Tezeusza i herosów słowiańskich.
Z
kolei Jessica Walters w Karlsville zamieniła się w świnię za
karę za oszukiwanie klientów przy sprzedaży lemoniady. Mieszkańcy
Karlville chcieli ją złapać i zjeść. Widać tu nawiązanie do
,,Odysei’’
Homera, a dokładnie do sceny, w której czarodziejka Kirke zamieniła
towarzyszy Odyseusza w świnie.
Okrężną
drogą z wierzeń germańskich przybyły krasnale ogrodowe, które
nocą ożywały i dewastowały ogród majora (wina spadała na
niewinnego chłopca). W końcu złośliwe gnomy zamieniły majora w
rzeźbę ogrodową.
Na
obcej planecie łudząco podobnej do Ziemi żył szaman – potwór z
lasu otaczającego Obóz Koszmarów. Był podobny do czarnego wilka
lub niedźwiedzia. Wysunąłem przypuszczenie, że jego pierwowzorem
był panek z wierzeń polskich górali.
,,Ten górski zwierz przypominał z daleka stojącego na zadnich łapach niewielkiego niedźwiadka. Patrząc od tyłu na jego gęste brunatne futro, długie pazury u łap i słysząc gardłowe pomruki, jakie z siebie wydawał, juhasi podchodzi do niego bez strachu, sądząc, że mają do czynienia z osamotnionym misiem. Dopiero gdy kosmaty panek odwracał się do pasterzy, ukazując swą niby – ludzką pomarszczoną twarz o skórze czarnej jak smoła i nosie pozbawionym dziurek, nawet najodważniejsi pasterze rzucali się do panicznej ucieczki’’ - Paweł Zych, Witold Vargas ,,Bestiariusz słowiański część druga. Rzecz o biziach, kadukach i samojadkach’’
Szaman
okazał się maszyną obsługiwaną przez George’a - łysego
okularnika.
W
czeskiej demonologii ludowej bubaki to straszydła podobne do
strachów na wróble. Mogły posłużyć za pierwowzór ożywionych
strachów na wróble, które ożywały i spacerowały nocą.
Straszyły Marka i Jodie którzy przyjechali na wakacje do dziadków.
Pośrednikiem między strachami na wróble a ludźmi był dziwnie
zachowujący się Stanley, który wywierał magiczny wpływ na
dziadka i babcię. Strachy napadły na Jodie i Marka w biały dzień.
Stanley ożywiał je za pomocą magicznej księgi. Strachy wymknęły
się spod kontroli, aż pokonał je włączony przez Marka kombajn.
W
rosyjskich wierzeniach ludowych diabły miały zieloną krew.
Tymczasem w serialu pojawia się magiczny artefakt, tzw. krew
potwora. Była to zielona masa, która rosła i sprawiała, że
organizmy np. pies Trigger rosły. Należała do czarownicy –
ciotki Karherynne, podobnie jak czarna kotka Sarabeth. Ta ostatnia
przybrała postać młodej czarownicy. Krew potwora pochłonęła
Sarabeth, tymczasem pies Trigger stał się olbrzymem.
Na
Obozie Koszmarów chłopcy i dziewczęta mieszkali osobno co może
nawiązywać do mitycznych WyspayMężczyzn i Wyspy Kobiet opisanych
przez Marco Polo w ,,Opisaniu
świata’’
(wariant popularnego w średniowieczu mitu o Amazonkach).
Z
kolei w parku rozrywki Horrorlandia były ożywające gargulce
(rzygacze) – demoniczne istoty, których rzeźby zdobiły gotyckie
katedry.
Podzwonnym
indiańskiego potwora zwanego Latającą Głową może być otrzymana
przez Marka w przesyłce od cioci zasuszoną głowę z Baladorów,
która ożyła, świeciła oczami i … latała. Równocześnie jest
to też aluzja do kultów łowców głów jakie miały miejsce u
dawnych Celtów, Dajaków, Indian południowoamerykańskich i
Papuasów.
W
serialu pojawiają się liczne ciekawe nawiązania do legend
miejskich i teorii spiskowych.
Letni
obóz, na którym przebywał Billy był w istocie tajnym rządowym
programem mającym wykazać jak chłopiec zachowa się w
ekstremalnych sytuacjach (widać tu analogię do teorii spiskowych
dotyczących takich programów jak tajny amerykański MKUltra
realizowany w latach 50 – tych i 60 – tych XX wieku, którego
częścią był Projekt Monarch). Później okazało się, że obóz
przetrwania mieścił się na innej planecie.
Wątek
przeklętej sztuki ,,Widmo’’
nawiązuje do krążących w środowisku aktorskim legend o
sprowadzających nieszczęście sztukach teatralnych jak ,,Makbet’’
Williama Szekspira.
Jedną
z postaci charakterystycznych dla amerykańskiego folkloru jest
Jack – o – Lantern – chciwiec, który zawarł pakt z diabłem,
a potem go uwięził. Po śmierci, nie przyjęty ani do nieba, ani do
piekła, musi aż do dnia Sądu Ostatecznego błąkać się po
świecie z latarnią z dyni. W serialu pojawiają się dwa straszydła
z dyniami zamiast głów, ubrane na czarno i mające szczypce zamiast
dłoni, do tego potrafiące ziać ogniem. Zaczepiały dzieci
zbierające cukierki na Halloween i zaprowadziły je do lasu gdzie
mieściło się ich osiedle. Tam straszydła w ludzkiej postaci
rozdawały dzieciom cukierki. Gdy dzieci z pełnymi workami chciały
wracać, straszydła kazały im zostać i dalej zbierać cukierki.
Chciały zamienić dzieci w jedno z nich nakładając im dynie na
głowy. Okazało się, że parą straszydeł były dzieci –
zmiennokształtni kosmici, którzy żywili się dorosłymi ludźmi.
Dwóch
ludzi w czerni; biały i Murzyn (odsyłam do posta: ,,Ludzie
w czerni’’)
jadących czarnym samochodem śledziło młodego Matta Amsterdama –
najmłodszego z trójki rodzeństwa. Matt przez strych trafił do
równoległej rzeczywistości, w której był ważniejszy od swego
brata Grega i siostry Pam. Ludzie w czerni należeli do Policji
Rzeczywistości. Schwytali Matta i stanął przed sądem oskarżony
o zbrodnię przeciwko rzeczywistości. Sędzia Najwyższego Sądu
Wszechświata skazał chłopca, lecz na szczęście był to tylko
sen.
Motornicza
opowiadała Aleksowi legendę o bezgłowym duchu straszącym w lesie
i szukającym zemsty za ucięcie głowy co nawiązuje do amerykańska
legendy o Bezgłowym Jeźdźcu spisanej przez Washingtona Irvinga w
opowiadaniu ,,Legenda
o Sennej Kotlinie’’
z 1820 r.
Ekscentryczny
pilot samolotu lecącego na Baladorę wyglądał i ubierał się jak
Elvis Presley (1935 – 1977) co nasuwa skojarzenia ze znaną
legendą miejską, w której król rocka and rolla żyje do dziś
(wykorzystana została również w serialu ,,Eerie
Indiana’’).
W XXI wieku bohaterami innych legend tego typu są: Michael Jackson
(1958 - 2009), Jan Kulczyk (1950 - 2015) i Steve Jobs (1955 –
2011).
Nawiązaniem
do kryptozoologii (paranauki o mitycznych zwierzętach) może być
scena, w której Billy znalazł na plaży gigantyczny ząb rekina
(większy nawet niż ząb megalodona – 15 – metrowego żarłacza
żyjącego jeszcze w plejstocenie i zdaniem kryptozoologów dotąd
nie wymarłego). Okazało się jednak, że rekin urósł pod wpływem
planktonu D10.
Do
organizmów, którymi zajmuje się kryptobotanika – paranauka o
tajemniczych roślinach należą olbrzymie rośliny mięsożerne
władne pożerać ludzi. Uprawiał je w piwnicy wyrzucony z pracy na
uniwersytecie ojciec Margareth i Cassiego. W końcu sam zaczął jeść
nawóz sztuczny i z wolna zamieniał się w roślinę. Zamiast krwi
miał zielony sok, a na jego głowie wyrosły liście. Ojciec chciał
stworzyć zwierzę o cechach rośliny. Zmuszał dzieci do jedzenia
zielonej papki (nawozu). Ponadto nakarmił rośliny w piwnicy swoim
gościem – dr. Merickiem. Okazało się później, że nie był to
prawdziwy ojciec. Ten prawdziwy od tygodnia był uwięziony w szafie
przez roślinę będącą jego kopią. Na koniec gdy roślinny
człowiek został zniszczony, kwiaty zaczęły mówić do Margareth;
każdy przekonywał, że jest jej ojcem.
Do
baśni o Czerwonym Kapturku nawiązuje scena, w której Margareth
pytała ojca czemu miał na głowie liście i czemu z jego rany
wypłynęło coś zielonego (dla porównania: Czerwony Kapturek pytał
wilka przebranego za babcię dlaczego miał takie duże oczy, uszy i
zęby).
Innym
nawiązaniem do baśni klasycznej jest scena, w której wujek Colin
(wilkołak z Wilczego Jaru) używał sosu ,,Trzy
małe świnki’’.
Ojciec
Michaela czytał mu bajkę o wielkim czerwonym psie Cliffordzie –
bohaterze serii książek dla dzieci napisanych przez Normana
Bridewella (1928 – 2014). Pamiętam, że w dzieciństwie oglądałem
dobranockę o tym psie ;).
Lucy
nie podobała się powieść Anny Sewell ,,Czarny
Książę’’
z 1877 r., bo tytułowy koń ,,nie
miał dwóch głów i ostrych zębów’’.
Wolała za to potwora Frankensteina – bohatera powieści Mary
Shelley ,,Frankenstein,
czyli współczesny Prometeusz’’
z 1818 r.
W
renesansowej powieści François
Rabelaisa ,,Gargantua
i Pantagruel’’
olbrzym Pantagruel był synem Gargantui; niezwykle żarłocznym
olbrzymem potrafiącym równie dużo wypić. Z kolei w serialu gruel
to – jak podaje ,,Encyklopedia
dziwów’’
(,,Encyclopedia
of the Weird’’)
mityczny, zły stwór przynoszący pecha i karmiący się
nieszczęściami, które sprowadzał. Miał postać ożywionej gąbki
z oczami, która straszyła pod zlewem (wystraszyła się jej Kath po
przeprowadzce z rodzicami do nowego domu, oraz owczarek niemiecki
Killer). Gąbka sama wypełzała spod zlewu. Zabrała Kath rower.
Dziewczyna chwyciła ją w kleszcze i wrzuciła do dołu. Chciała
zakopać, lecz zakopana gąbka wydostała się nocą z ziemi w
ogrodzie i wszystko zaczęło usychać. Kath zaniosła gąbkę do
szkoły, aby ją tam przebadać.Gąbka zaczęła demolować szkolną
pracownię chemiczną pani Waderhoff (sprawiła, że pękło naczynie
z czerwonym płynem). W nocy ogłuszyła woźnego. Kurczyła się pod
wpływem muzyki z walkmana, aż woźny unieszkodliwił ją pianą z
gaśnicy. Odtąd Kath co dzień torturowała gruela muzyką, zaś
pies Killer przyniósł do domu laryksa – wampirycznego ziemniaka
wysysającego energię.
Powieść
science fiction Michaiła Bułhakow ,,Psie
serce’’,
opowiadająca o psie zamienionym w komunistę, mogła wywrzeć wpływ
na odcinek, w którym Larry po zażyciu przeterminowanego
samoopalacza zaczął zamieniać się w psa. Wcześniej Larry
panicznie bał się psów, które stale go goniły. Wstydził się
swojej przypadłości. Bał się go jego własny kot Jasper. Jego
dziewczyna Lili zamieniła się w suczkę, przyjaciel Jared też
zamienił się w psa, w końcu Larry sam został psem. Jego rodzice
chcieli tego; był to eksperyment dr. Martina, który zamieniał
ludzi w psy. Z kolei kot Jasper został zamieniony w dziewczynkę.
Do
,,Upiora
w operze’’powieści
gotyckiej Gastona Leroux z 1910 r. nawiązuje sztuka ,,Widmo’’,
w której Fantom porywa zakochaną w nim Esmeraldę. Fantom istniał
naprawdę i był przeciwny próbom teatralnym. Nastraszył aktorów,
a potem zrzucił winę na Zicka (schował puszkę czerwonej farby w
jego szafce). Fantomem okazał się bezdomny – pan Levi, który
mieszkał pod sceną. Natomiast prawdziwy Fantom zagrał w
przedstawieniu zamiast Zicka po czym znów umarł.
Do
noweli ,,Wyspa
karłów’’
Edmonda Hamiltona z 1930 r. może nawiązywać odcinek, w którym
rodzina Collinsów chcąca władać czarną magią Baladory wpadła
do basenu z miniaturyzującym płynem. Mark trzymał ich potem w
terrarium. W odcinku tym dopatrzyłem się (mam wątpliwości czy
słusznie) aluzji politycznej: ojciec rodziny Richard przypominał
wyglądem prezydenta Białorusi Aleksandra Łukaszenkę.
Do
horroru ,,Laleczka
Chucky’’
z 1988 r. nawiązuje demoniczna lalka Slappy, która ożyła gdy
jego nowa właścicielka przeczytała zaklęcie. Była to złośliwa
lalka. Slappy skłócił Emi z rodziną i przyjaciółkami. Po
zniszczeniu gitary ojca, Emi wyrzuciła Slappy’ego do kanału
ściekowego, ten jednak powrócił. Chciał skrzywdzić Emi i jej
bliskich. Ostatecznie lalkę Slappy zabiła lalka Denis.
Do
,,Pokarmu
bogów’’
- powieści science fiction H. G. Wellsa z 1904 r. nawiązuje :
zmutowany plankton D10 uzyskany przez naukowca, wujka Harolda. Pod
wpływem tego specyfiku pojawiła się w laboratorium olbrzymia
najeżka strzelająca kolcami w Sheenę i Billy’ego (urosła
potraktowana zielonym płynem wlanym do akwarium. Na bezludnej wyspie
żyły gigantyczne jaszczurki i kraby, a w jej podziemiach równie
wielkie węże, pająki i mrówki. To również były ofiary D10.
Zainteresowanych odsyłam do postów: ,,Pokarm
bogów’’
i ,,Pokarm
bogów: Powrót koszmaru’’.
Zarówno
do opowiadania ,,Widmo
nad Innsmouth’’
H. P. Lovecrafta jak i cyklu fantasy ,,Pellucidar’’
E. R. Burroughsa może nawiązywać wątek ludzi, którzy poddani
działaniu planktonu D10 zamienili się w humanoidy podobne do
morskich zwierząt (np. ryb, ośmiornic, homarów) i zamieszkali w
podziemiach bezludnej wyspy. To pierwsze stanowi analogię do
rybokształtnych Istot z Głębi, to drugie zaś do inteligentnych
jaszczurów maharów zamieszkujących podziemny świat Pellucidar.
Według
Lina Cartera w zamierzchłych czasach na Lemurii żyły olbrzymie
dżdżownice:
,,XUTH – potężnych rozmiarów dżdżownicy, żyjąca w jaskiniach pod powierzchnią Lemurii. Ślepa, powolna, odżywiająca się przez osmozę (otaczała łup swym amebopodobnym ciałem). Prawie nie do zabicia. Rosły przez całe życie, a jeden z okazów doszedł do długości 100 stóp. Czczone przez kult w Katakumbach Yb. Jedyną rzeczą, której obawiały się te praktycznie pozbawione umysłu stworzenia był według Scarlet Edda ogień’’ - Lin Carter ,,Czarnoksiężnik z Lemurii’’
W
serialu Todd hodował w domu dżdżownice, a one wymknęły się spod
kontroli i zaczęły mu wpełzać do jedzenia i łóżka. Chłopiec
podejrzewał siostrę o podrzucanie dżdżownic. Szukając kolejnych
pierścienic by się zemścić na siostrze wpadł do dziury, gdzie
spotkał gigantyczną dżdżownicę (przypuszczam, że jej
pierwowzorem mógł być Xuth z Lemurii). Na szczęście nie zdołała
skrzywdzić Todda, bo przestraszył ją olbrzymi model rudzika
zrobiony przez siostrę.
Motywem
nawiązującym do ,,Hobbita’’
J. R. R. Tolkien, a konkretnie do trolli zamienionych przez
wschodzące słońce w kamień może być scena, gdzie ogrodowe gnomy
bały się światła, które je paraliżowało.
Do
popularnych amerykańskich komiksów o superbohaterach nawiązuje
odcinek, w którym Mutant w Masce ożył i wyszedł z komiksu.
Tymczasem ojciec gniewał się, że jego syn Skeeper ogląda komiksy
zamiast się uczyć. Skeeper trafił do Centrum Dowodzenia Mutanta,
które pojawiło się na ulicy. Potem zabrał tam swoją koleżankę
Lily, która nie wierzyła w realność świata komiksowego. Okazało
się, że w Centrum tworzone były komiksy o Mutancie w Mace. Ów
złoczyńca zwabił Skeepera do siebie w ten sposób, że chłopiec
pojawił się w komiksie. Skeeper spotkał uwięzionego superbohatera
Galopującą Gazelę i uwolnił go. Musiał jednak sam pokonać
Mutanta w Masce, bo Galopująca Gazela uciekł. Mutant w Masce
przybrał postać Lily i chciał uwięzić Skeepera w komiksie.
Skeeper przechytrzył Mutanta podając się za Elastycznego Chłopca,
którego zabić mógł jedynie kwas siarkowy. Mutant zamienił się w
kwas i tak zginął, zaś Skeeper stał się Elastycznym Chłopcem.
W
ostatnim odcinku Sheena była wraz z bratem Billym na wakacjach u
wujka Harolda. Utożsamiała się z ,,Sheeną
z dżungli’’;
bohaterką serii komiksów Willa Eisnera i Jerry’ego Igera z 1937
r., lecz początkowo nie była odważna. Zainteresowanych odsyłam do
posta: ,,Sheena
– królowa dżungli’’.
W
latach 90 – tych XX wieku popularne były programy z ukrytą
kamerą. Wątek ten pojawia się w odcinku, w którym rodzina
Morrisów przyjechała do parku rozrywki Horrorladia gdzie była
nagrywana z ukrytej kamery przez potwory mające rogi jak diabły.
Znane
wówczas na Zachodzie były również tzw. escape
rooms. Do
tej rozrywki zdaje się nawiązywać odcinek, w którym Jonathan i
Nadine weszli do opuszczonego domu szukając kota, który uciekł
małej dziewczynce. Przenieśli się do magicznej gry. Nadine
wyjmując kompas obudziła poczerniałego, brodatego trupa leżącego
w trumnie. Przypłynął do nich upiorny rybak i zarzucił na nich
sieć. Dwie upiorzyce dały Nadine złoty zegarek, a ten przyrósł
jej do ręki, która zaczęła się starzeć. Jonathan i Nadine
spotkali w domu - labiryncie dwoje innych dzieci, które od lat
próbowały stamtąd wyjść. Gdy dzieci znalazły drogę wyjścia,
drogę zastąpiły im upiory. Na szczęście udało się je
przestraszyć fleszem Jonathana. Spotkane dzieci okazały się
upiorami. Jonathan pokonał je wyrzucając siódemkę kośćmi
(dopatruję się w tym odniesienia do 7 darów Ducha Świętego).
Okazało się, że dziewczynka rozpaczająca za kotkiem była w
zmowie z upiorami i wabiła starsze dzieci do Domu Gier.
Z
literatury science fiction zostały zapożyczone roboty grasujące w
szkole muzycznej. Duch nauczycielki muzyki grający na pianinie mówi
Jerry’emu: ,,Nie
zbliżaj się!’’
W szkole Jerry przestraszył się robota zamiatającego podłogi w
piwnicy szkoły Shreeka. Dr. Shreek chciał odebrać Jerry’emu jego
dłonie (to właśnie przed nim duch nauczycielki ostrzegał
chłopca). W piwnicy Jerry widział wiele par odciętych dłoni
grających na pianinie. Dr. Shreek okazał się robotem. Duch
nauczycielki o zielonej twarzy uratował Jerry’ego przed woźnym
Andrew Troggle, który chciał mu urwać dłonie. Za karę woźny –
konstruktor robotów musiał grać na pianinie do końca świata.
Innym
motywem science fiction jest klonowanie ludzi; swoją drogą temat
budzący gorące spory w latach 90 – tych. Idealna Szkoła była
ośrodkiem o zaostrzonym rygorze, gdzie klonowano niesfornych
chłopców wypuszczając na świat ich grzeczne klony. Trafił tam
Brian O’Connor za straszenie brata. Podszył się pod swojego
klona, wrócił do domu i obmyślał ratunek dla uwięzionych
kolegów.
W
serialu pojawia się wiele motywów wędrownych obecnych w
literaturze i folklorze.
Uważano,
że stary pustelnik z Gorących Bagien przybierał postać wilkołaka
i pożerał ludzi. Mieszkańcy Gorących Bagien używali tojadu do
odstraszania wilkołaków. Straszydła te zmyśliły historię o
srebrnych kulach, aby zmylić ludzi. Okazało się, że wilkołakiem
nie był pustelnik, ale przyjaciel Grady’ego – Will. Przed Willem
– wilkołakiem obronił Grady’ego jego pies – Wandal.
Czarownica
Clarisa – ubrana na czarno kobieta obiecała Samancie Berth spełnić
jej trzy życzenia w zamian za oddanie wisiorka i wskazania drzwi na
ulicę Mostową. Samanta chciała być najlepsza w szkolnej drużynie
koszykówki; w efekcie pozostałe dziewczynki zagrały źle. Drugie
życzenie brzmiało: ,,wyfruwajcie
stąd, wszyscy bez wyjątku’’
(jej koledzy zamienili się w muchy). Trzecie życzenie przysporzyło
niemniej kłopotów; Samanta chciała żeby Judith była jej
przyjaciółką i ją kochała. W końcu Samanta miała jej dość.
Iluzjonista
Amaro władał prawdziwą magią i miał walizkę z magicznymi
przyborami. Tim – fan Amara ukradł mu walizkę. Jego młodsza
siostra Jenny bawiła się magiczną zasłoną i zniknęła. Zamiast
niej pojawił się biały królik, który mówił ludzkim głosem.
Królik El Sidney (zaczarowany iluzjonista) pomógłTimowi odnaleźć
siostrę porwaną przez Amara. Tim i królik ukradli różdżkę
Amara. Odczarowany El Sidney zamienił Amara i Tima w białe króliki,
a potem na gilotynie ścinał ich głowy.
Uważano,
że duch Harrisona Sadlera – jednego z pierwszych osadników
zabijał psy, które go demaskowały. Okazało się, że w
rzeczywistości był badaczem duchów. Tymi zaś okazali się Sam i
Louisa Sadlerowie (były to złe duchy, przed którymi ostrzegał
Harrison Sadler żyjący nieprzerwanie od XVII wieku). Sam i Louisa
chcieli uwięzić Harrisona Sadlera w jaskini i bali się psów.
Okazało się, że to wujek i ciocia Sadlerów zjadali psy.
Dzieci
odkryły w piwnicy magiczne lustro czyniące niewidzialnym. Okazało
się ono portalem do równoległego, ,,lustrzanego’’ świata.
Max został tam uwięziony i spotkał swoje odbicie. Postaci z
,,lustrzanego’’ świata, gdzie było przeraźliwie zimno, dążyły
do zajęcia miejsca ludzi. Max walczył ze swoim odbiciem. Lustro
zostało rozbite, lecz niestety miało zdolność regeneracji.
Wampir
– hrabia Netwinck spał w trumnie w piwnicy, aż rodzeństwo 13 –
latków Kara i Freddie uwolniło go otwierając karafkę z cuchnącym
oddechem wampira. Netwinck przedstawiający się jako ,,władca
nieumarłych’’, chciał wypić krew z dzieci. Okazało się, że
nie miał kłów. W podziemnym świecie, do którego zjechali na
wieku od trumny, Freddie i Kara znaleźli dziewczynkę Gwendolinę
ukrywająca się przed wampirami. Gwendolina powiedziała, że
wampiry kazały jej czyścić ich trumny pod kara zamiany w jedną z
nich. Śpiące wampiry zamykały swe oddechy w butelkach –
zapewniało to im bezpieczeństwo. Okazało się, że Gwendolina już
była wampirzycą, która chciała odebrać władzę Netwinckowi,
który okazał się dziadkiem Freddiego i Kary. Dzieci dowiedziały
się, że cała ich rodzina składa się z wampirów.
Chris został zamknięty przez kolegów w nawiedzonym domu. Miała to
być próba – warunek przyjęcia do Syndykatu Duchów i Widm.
Chris po godzinnym pobycie w nawiedzonym domu miał sam zamienić się
w ducha, jednak duchy puściły go wolno w zamian za troje innych
dzieci – koledzy Chrisa zostali duchami.
Wszyscy
mieszkańcy wioski gdzie przyjechał Alex wierzyli w wilkołaki z
Wilczego Jaru, tylko nauczyciel nie dawał wiary tym pogłoskom.
Wilkołaka można było odczarować paląc jego wilczą skórę w
czasie pełni Księżyca (motyw ze średniowiecznej, bretońskiej
legendy o Bisclavrecie). Wilkołaki mieszkały w starym, opuszczonym
domu Marlingów. Alex Blackwell z przerażeniem odkrył, że jego
wujek Colin i ciocia Martha są wilkołakami. Razem ze swą
przyjaciółką Hanną odnaleźli wilkołacze skóry Colina i Marthy.
Alex zakopał je, a Hannah uciekła. Colin i Martha chcieli odzyskać
skóry, lecz Alex powstrzymał ich. Skóry spłonęły, a wujostwo
zostali odczarowani. Później Alex odkrył, że Hannah jest
wilkołakiem.
Inna
Hannah podejrzewała swego kolegę Danny’ego o bycie duchem, a
okazało się, że sama nim była (razem z rodziną zginęła w
pożarze).
Oprócz
bretońskiego Chapallu, białoruskiego Wargina, Arystarcha Murłykina
z ,,Lafertowskiej
makownicy’’
Antoniego Pogorelskiego i Behemota z ,,Mistrza
i Małgorzaty’’
Michaiła Bułhakowa, innym potwornym kotem był Rip należący do
Cristal. Prześladował w nocy Alison Rogers, która go przejechała.
Alison z wolna zamieniała się w kotkę. Odkąd Rip wpadł pod
samochód, zostały mu już tylko trzy życia. Przed śmiercią
chciał zabić Alison. Kiedy ranił dziewczynkę zabierał jej życie,
a dawał swoje. Alison dała Ripowi zatrutą mysz – zabawkę (motyw
jak w legendzie o smoku wawelskim) i Rip zdechł.
Poza
tym w serialu pojawia się wiele oryginalnych pomysłów autora.
Strachliwa
dziewczynka Carlibeth w czasie Halloween ujrzała ożywiony model
swojej głowy z gipsu. Była prześladowana w szkole przez
straszących ją Steve’a i Chucka. Kupiła w sklepie z przebraniami
straszną maskę, która ożyła. Wybrała maskę zielonego potwora
z laboratorium alchemicznego na zapleczu sklepu (sprzedawca w tym
czasie rozmawiał przez telefon). Maska była tak straszna, że
sprzedawca nie chciał jej sprzedać. Przyrosła do twarzy Carlibeth
i zamieniła ją w potwora. Zmienił się też jej charakter –
stała się złośliwa i okrutna; straszyła małe dzieci, zaskoczyła
Steve’a i Chucka na cmentarzu i ich przestraszyła. Potwór zakopał
maskę Carlibeth na cmentarzu. Dziewczynka błagała sprzedawcę, aby
zdjął jej maskę, lecz ten nie potrafił. Maski początkowo były
pięknymi twarzami, które stały się szkaradne, bo nikt ich nie
kochał. Tylko miłość mogła dać im piękno. Chcąc zdjąć
potworną twarz Carlibeth musiała użyć Symbolu Miłości. Ożywione
maski goniły ją gdy uciekała ze sklepu. Carlibeth odstraszyła je
wykopując z ziemi swoją prawdziwą twarz, a wtedy już mogła zdjąć
straszną maskę. Sądzę, że źródłem inspiracji mógł być
film fantasy ,,Maska’’
z 1994 r, jak i polska groteskowa powieść,,Ferdydurke’’
Witolda Gombrowicza, w której występuje metafora twarzy i gęb
(twórczość Gombrowicza jest znana i ceniona na Zachodzie).
12
– letni Michael miał małą złośliwą siostrę Tarę, która
stale mu dokuczała (np. zepsuła mu urodziny). W domu stał stary
zegar z kukułką. Ostrzegano, że kto go zepsuje, ten będzie miał
kłopoty. Michael popsuł kukułkę, aby obarczyć winą nieznośną
siostrę. Karą za to było cofnięcie czasu o dwa dni (trafił w
pętle czasu). Potem obudził się odmłodzony: miał sześć lat.
Sześcioletni Michael pobiegł do antykwariatu, który okazał się
zamknięty. Potem zmienił się w niemowlaka. Ojciec zabrał go do
antykwariatu. W chwili nieuwagi rodziców kupujących stoły w
antykwariacie Michael naprawił głowę kukułki i wszystko wróciło
do normy, jednak Tary już nie było (z zegara został usunięty rok
1988 kiedy się urodziła).
Bibliotekarz
Mortman hodował w bibliotece ptaszniki i jadł ich karmę (owady).
Przestraszył Lucy, która lubiła potwory i straszyła nimi
młodszego brata Randy’ego. Bibliotekarz zamienił się w potwora,
Lucy chciała go podpatrzeć, a on ją zaczął gonić. Zrobiła mu
zdjęcie, lecz nie odbił się na nim. Rodzice Lucy okazali się
potworami, które chciały zjeść bibliotekarza.
W
serialu pojawia się niezniszczalny aparat fotograficzny
sprowadzający nieszczęścia. Na robionych nim zdjęciach
uwieczniały się przyszłe nieszczęścia. Należał do bezdomnego
zwanego Pająkiem, który go wynalazł, aby przywoływał złe
wydarzenia. Sheri uwięziła Pająka wewnątrz aparatu. Później
Greg napisał wypracowanie o feralnym aparacie i dostał dwóję.
Nauczyciel kazał mu udowodnić, że to się naprawdę wydarzyło.
Chłopiec przyniósł aparat do domu i przez noc przytył, zaś jego
koleżanka przeraźliwie schudła. Pomogło dopiero przerobienie
zdjęć z negatywu na pozytyw. Nauczyciel niedowiarek zrobił sobie
nim zdjęcie i wyłysiał.
Przyszywane
rodzeństwo Clark i Gretchen pojechało do babci i dziadka. W ich
domu mieszkał ryczący potwór, który przypominał dwunożną
hybrydę człowieka i żółwia jaszczurowatego. Dziadek i babcia
zostawili wnuki zamknięte w domu. Dzieci zabiły potwora pikantną
potrawą (motyw biblijny; z Księgi Daniela i polski z legendy o
smoku wawelskim). Potwór pękł i oblał dzieci zielonym śluzem. Na
bagnach mieszkało ich więcej.
Zack
pisał horror na zaczarowanej maszynie do pisania – co napisał to
stawało się rzeczywistością. Dostał ją od murzyńskiej
czarownicy. Mały chłopiec Adam napisał na maszynie: ,,W
piwnicy Zacka siedział potwór Glut i czekał na świeże mięsko’’
i wówczas Glut się zmaterializował. Glut zaatakował w centrum
handlowym i zjadł Adama, który sam wszedł do jego paszczy. Potem
potwór zjadł maszynę do pisania a Zack unicestwił go myślą.
Ekscentryczna
ciocia Daria będąca czarownicą, sprawiła, że Tom i John zaczęli
się starzeć. Daria zaprosiła dwie inne staruszki, które
zachwycały się starzejącymi chłopcami i chciały ich poślubić.
Przypadkiem bracia odkryli w kuchni jadalny specyfik odmładzający i
znów stali się dziećmi. John oblał ciotkę Darię sokiem
śliwkowym i zamieniła się w kościotrupa. Niestety sam zaczął
młodnieć w sposób niekontrolowany.
W
serialu spodobały mi się liczne wątki podkreślające znaczenie
rodziny i przyjaźni ( ,,…
gdy odkryła, że nic nie jest silniejsze od miłości rodziny i
przyjaciół’’
- mówił R. L. Stine za zakończenie pierwszego odcinka), oraz
ostrzegające przed magią; ukazujące ją jako rzecz niebezpieczną
dla ludzi. Kara spotyka bohaterów za chciwość i za dręczenie
słabszych.
1
W rzeczywistości Baladora to nazwa okręgu administracyjnego na Sri
Lance