Złote jajo ze Żnina

,,Jajko [...] jest równoznaczne z Pierwszą Ziemią utożsamianą z mitycznym Gajem (...). Śladem takiego mitu może być XIX - wieczna legenda z okolic Żnina, która wydaje się być dalekim echem takiej waloryzacji jaja: 'W okolicy Żnina syn miotlarza znalazł w świętym gaju złote jajo i sprzedał je złotnikowi we Żninie, mieście wielkim i bogatym''' - Paweł Szczepanik ,,Słowiańskie Zaświaty. Wierzenia, wizje i mity''

Kogut w mitologii słowiańskiej

,,O związku jaja, węża - jako wcielenia Welesa - i złocie, doskonale opowiada wierzenie istniejące na Rusi według którego: 'kogut mający ponad siedem lat może znieść jajo, a z niego wylęgnie się ognisty Wąż, który w określonych warunkach przynosi srebro i złoto'. Podobnych sensów kosmologicznych możemy również doszukiwać się w ukraińskim podaniu:
'dawnymi czasy gdy ziemia była jeszcze pusta, zesłał Bóg na ziemię koguta, aby ją ożywił. Kogut zniósł jajko, z którego wypłynęło siedem rzek, te zrosiły doliny i wkrótce wszystko pokryło się zielonością, ożywiło kwiatami, napełniło owocami''' - Paweł Szczepanik ,,Słowiańskie Zaświaty. Wierzenia, wizje i mity''

Słowiańskie jaja

,,Ziemia została stworzona z wielkiego jaja, które leżało na niebotyczném drzewie'' - XIX - wieczny przekaz z Ziemi Dobrzyńskiej zanotowany przez Aleksandra Petrowa.

,, [...] jeśli zginą pisanki i 'koladka', to będzie koniec świata'' - przekaz z Łówczy.

,, [...] malują jaja ażeby antychryst (...) nie nabrał sił i nie zerwał 'łanciw', które nań nałożono - zapewne w piekle'' - przekaz z powiatu żywieckiego.

,,Świeć się, świeć słoneczko!

Dam ci jajeczko,

Jak kurka zniesie,

Na dębowym lesie.

Weźmij jajo do raju,

Niech się dusze radują''

- pieśń zanotowana przez Henryka Biegeleisena.

Opracowane na podstawie: Paweł Szczepanik ,,Słowiańskie Zaświaty. Wierzenia, wizje i mity''