,,Conan i Szalony Bóg''

,,Iksion, w mit. greck., syn króla Lapitów, za ubliżanie bogini Herze strącony przez Zeusa do podziemi i przykuty do ognistego koła wiecznie się obracającego’’ - ,,Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Gutenberga tom 6 Grecki język do Izasław’’

W marcu 2020 r. przeczytałem po raz drugi powieść heroic fantasy ,,Conan i Szalony Bóg’’ (tytuł oryginału: ,,Conan and the Grim Gray God’’) z 1996 r. pióra amerykańskiego pisarza i programisty komputerowego Seana A. Moore’a (1964 – 1998).

Akcja rozgrywa się w erze hyboryjskiej (12 000 lat p. n. e.) w mieście Nithii zdobytej przez wojska Acheronu, oraz w późniejszych krainach takich jak: Argos (ze stolicą w Messancji), Shem (podzielony na liczne, walczące ze sobą państwa – miasta) i Stygia (oaza Khajar).

Podobnie jak w oryginalnych utworach R. E. Howarda – twórcy postaci Conana ¹, w powieści Moore’a ważną rolę odgrywają religie i mity (oraz magia).

Mieszkańcy prastarej Nithii czcili Ibisa – boga dobra będącego antagonistą złego Seta czczonego w Stygii. Kult Ibisa był wcześniejszy niż kult Mitry. Jako jego pierwowzór łatwo można rozpoznać egipskiego boga Thota przedstawianego właśnie jako człowiek z głową ibisa.

Set miał postać olbrzymiego węża i odbierał cześć w Stygii – ponurej krainie słynącej z czarnej magii. W powieści ukazał się swemu słudze, czarnoksiężnikowi Tot – Amonowi jako wielka, mówiąca kobra. W postaci tego bóstwa egipski bóg Set zlał się w jedno z demonicznym wężem Apopisem (w najstarszych egipskich mitach Set zanim stał się mordercą swego brata Ozyrysa, był czczony jako pogromca Apopisa; jego demonizacja następowała stopniowo).

Ówcześni nekromanci tacy jak Tevek Thul zwracali się do wielu innych złych bóstw:

,,Mam wielu bogów: Ereskigal, Heret – Kau, Nepthys, Serkethetyt, Ta’xet i Tanatos’’ -

- mówił Tevek Thul.

Ereszkigal była mezopotamską boginią świata podziemnego i żoną Nergala (w powieści nie wiedzieć czemu została ukazana jako bóstwo męskie).

Neftyda była egipską boginią świata podziemnego, żoną i siostrą Seta. Odeszła od swego męża gdy ten zamordował Ozyrysa.

Tanatos brat Hypnosa, boga snu, był greckim bogiem śmierci znanym z mitu o Syzyfie.

W powieści wzmiankowany jest Ixion – acheroński władca będący ojcem czarnoksiężnika Xaltotuna (pojawiającego się po raz pierwszy w powieści R. E. Howarda ,,Conan. Godzina smoka’’ ²) i wojownika Dhurkana Czarnomiecznika.

,,Ixion… informacji o nim szukało wielu uczonych. Imię tego najokrutniejszego z tyranów zostało wymazane z wszystkich ksiąg i tablic. Stanowiło najokrutniejsze przekleństwo dla każdego wyznawcy Mitry. Ojciec Xaltotuna znany był historii tylko pod przydomkiem – Pożeracz’’ - op. cit.

W mitologii greckiej Iksjon był królem Lapitów, który chciał uwieść boginię Herę. Wówczas Zeus podsunął mu atrapę swej żony ukształtowaną z chmury. Iksjon współżył z nią myśląc, że ma do czynienia z boginią i nawet spłodził rasę centaurów. Za ten ciężki grzech hybris (pychy) został w ukarany w Tartarze przykuciem do obracającego się, ognistego koła.

Tytułowy Szalony Bóg był złym bóstwem z Atlantydy uwięzionym w wielkiej perle. Uwolnienie go za pomocą wypowiedzenia jego sześciu imion groziło zniszczeniem świata.

Głównym bohaterem jest oczywiście barbarzyńca Conan z Cymmerii – wówczas kapitan pirackiego statku ,,Jastrzębia’’, który udał się do Shemu na poszukiwanie skarbu w Miedzianym Mieście (dawnej Nithii). Mimo bycia piratem kierował się własnym kodeksem honorowym zabraniającym krzywdzenia bezbronnych w tym kobiet co stanowiło rzadkość wśród ówczesnych ludzi cywilizowanych.

U jego boku pojawia się piękna Sivitria (jej imię może nasuwać skojarzenia z Sawitri – wierną i kochająca żoną z mitologii indyjskiej). Była księżniczką z Zamory, która krzywdzona przez ojca i innych mężczyzn, chciała się na nich odegrać. Została szefową międzynarodowego cechu złodziei. Pogardzała mężczyznami i wykorzystywała ich do swoich celów. Dopiero spotkanie z Conanem przekonało ją, że nie wszyscy są źli.

,,W kontaktach z ludźmi ze swych cechów wcielała się w trzy różne osoby. Jedną z nich była kobieta zwana Sivitrią; drugą Jade, której twarzy nikt nigdy nie rozpoznał […]. Miała jeszcze wiele innych wcieleń: w Messancji była Rubinią, posługaczką w gospodzie; w Zingarze Isvarą, szwaczką; w Koth baronową Hypatią; w Nemedii Sephir, czytającą przyszłość z dłoni; a w Aquilonii pod imieniem Androclea handlowałą ziołami. […] Później […] zdecydowała, że podąży za Conanem pod imieniem Kylanny. Następnie stała się Sivitrią’’ - op. cit.

Siły Dobra reprezentuje w powieści Caranthes – stary kapłan Ibisa.

Conan i Sivitria mieli przeciw sobie Tot – Amona – potężnego maga rezydującego w stygijskiej oazie Khajar, nekromantę Teveka Thula (chciał pomścić zniszczenie państwa Amentet przez wyznawców Mitry z Khyfy na ich odległych potomkach), asasyna Tuja Akkhariego (pobierał nauki w klasztorze Xifeng w Khitaiu, możliwe, że wzorowanym na klasztorze Shaolin), oraz wskrzeszonego mocą czarnej magii Czarnomiecznika z Acheronu.

Na uwagę zasługują również opisy fantastycznej, choć prawdopodobnej hyboryjskiej fauny i flory jak: żuk kalb (samica składała jaja w ludzkim ciele), krwista żmija, skorpion cesarski (wyróżniający się wielkością, jaskrawym ubarwieniem i jadowitością), oraz złoty lotos (jego czerwony sok uzdrawiał).

Powieść ostrzega przed magią ukazaną w wyjątkowo ohydny sposób.

1 Odsyłam do posta: ,,Conan – władca wyobraźni’’.

2 R. E. Howard po raz pierwszy opublikował tę powieść w odcinkach na łamach ,,Weird Tales’’ w latach 1935 – 1936. Jako książka ukazała się w 1950 r.