,, [Kim Dzong] Il [w]sławił się przepędzeniem smoków (tak, smoków!) atakujących koreańskich wieśniaków’’ - Michał Łaszczyk ,,Zdolności paranormalne Kima’’ na stronie ,,Czajniczek pana Russella’’ z 14 maja 2018 r.
Mitologia koreańska jest stosunkowo mało znana w porównaniu z mitologiami chińską 1 i japońską, niemniej zalicza się do bardzo ciekawych. Zainteresowany nią polski czytelnik może sięgnąć do takich pozycji jak: Halina Ogarek – Czoj ,,Pradzieje i legendy Korei’’, N. Hodża ,,Bajki koreańskie’’ 2 czy Katarzyna Liwak – Rybak ,,Mitologie świata. Ludy starożytnej Korei’’.
Pierwotną religią Koreańczyków był szamanizm. W ciągu wieków na półwyspie pojawiły się napływowe: konfucjanizm i buddyzm; w mniejszym stopniu również taoizm. Wszystkie te religie wywarły wpływ na mitologię koreańską.
Model Kosmosu był stricte szamański. Świat dzielił się na trzy części: Niebo, Ziemię i Świat Podziemny. Rolę axix mundi pełniła kolumna z brązu.
Ziemię ukształtowały olbrzymy służące niebiańskim bogom. W jednej z wersji olbrzym uformował powierzchnię Ziemi poszukując zbiegłej niebianki.
Księżyc był bóstwem męskim, zaś Słońce – żeńskim (tak jak japońska bogini Amaterasu). Owe ciała niebieskie powstały z dzieci uciekających przed tygrysem na drzewo. Bogini Słońca była bardzo wstydliwa i tych, którzy chcieli na nią patrzeć kłuła w oczy igiełkami (stąd nie można spoglądać prosto w Słońce). W alternatywnej wersji (odtwarzanej na podstawie zamawiań szamanek) bliźniacy Sonmui i Humuni; synowie boga Tongćhilsonga i śmiertelnej kobiety zestrzelili z łuku nadliczbowe Słońce i Księżyc grożące zniszczeniem świata w ogniu i lodzie. Mit ten nasuwa skojarzenia z chińską opowieścią o Łuczniku I, który zestrzelił dziewięć nadliczbowych Słońc (oszczędził tylko jedno) przez co uratował świat od pożogi.
W siedem gwiazd Wielkiej Niedźwiedzicy zamieniło się siedmiu kochających synów, którzy zbudowali kamienny pomost dla swej matki, aby nie musiała wchodzić do zimnej wody.
Analogicznie gwiazdozbiór Wegi powstał z trzech zamienionych w gwiazdy synów mnicha – cudotwórcy.
Koreańczycy znają również lokalną wersję popularnego na całym świecie mitu o potopie. Brat i siostra uratowali się z niego płynąc uczepieni drzewa. Dzisiejsza ludzkość pochodzi z ich kazirodczego związku, na który otrzymali pozwolenie bogów.
Ważną rolę w koreańskich mitach odgrywają fantastyczne stworzenia.
Smoki (charakterystyczne również dla Chin i Japonii) bywają udzielnymi władcami mórz. Ciągną rydwany bogów i herosów. Czasem potrafią też przybierać ludzką postać i jako piękne kobiety zawierają związki z nieświadomymi ich prawdziwej tożsamości mężczyznami (przypomina to trochę francuską legendę o Meluzynie).
Boginki mają postać pięknych kobiet mieszkających w Niebie. Podróżują latając na kolorowych chmurach. Chcąc poślubić jedną z nich należało zakraść się tam gdzie zażywały kąpieli i ukraść im szatę (motyw występujący w baśniach słowiańskich).
Tygrysy to groźni ludożercy dożywający czasem aż stu lat. Potrafią mówić ludzkim głosem i przybierać ludzką postać min. pięknych kobiet. Znają sekrety min. leczniczych roślin, którymi można leczyć zadane przez nie rany.
Koreańskie lisy, a zwłaszcza lisice, tak jak ich pobratymcy z Chin i Japonii władają potężnymi czarami, których używają do szkodzenia ludziom. Lisica o dziewięciu ogonach zwodzącą wyglądem pięknej kobiety, mieszkała na cmentarzu, ubierała się w stroje ukradzione zmarłym i zabijała ludzi. Kres jej niegodziwościom położył siedmioletni chłopiec, który posiadł mądrość ziemi. Pewien ponadstuletni lis przybierał postać samego Buddy i w tej postaci dręczył Władcę Morza, aż zginął zastrzelony przez łucznika. 3
Sroki należały do świętych zwierząt totemicznych tak jak: jelenie i żółwie. Ich skrzeczenie wróżyło pomyślność.
Jeleń potrafił przemawiać ludzkim głosem i wdzięczny drwalowi za uratowanie go przed myśliwym, pomógł mu zdobyć boginkę za żonę.
Biały koń był atrybutem bogów i herosów. W jednym z mitów spełniwszy swoją misję wzbił się z powrotem do Nieba.
Postać karpia przybrał syn smoczego władcy morza, któremu ubogi rybak darował życie. Inny karp poświęcił życie połykając list i dając się złowić, aby dobra dziewczyna opiekująca się rybami mogła poślubić ukochanego studenta.
Mitycznym założycielem pierwszego państwa koreańskiego, zwanego Dzoson był szaman Tangum współczesny chińskiemu cesarzowi Yao z legendarnej dynastii Xia. Matką Tanguma była niedźwiedzica, która mieszkała razem z tygrysem. Oba zwierzęta marzyły o zostaniu ludźmi i w tym celu otrzymały od boga Hwanina czosnek i piołun. Niedźwiedzica w przeciwieństwie do tygrysa sprostała próbie i w nagrodę została zamieniona w kobietę. Po abdykacji Tangum zamienił się w ducha gór.
Również narodziny innych koreańskich herosów przebiegały w nadzwyczajny sposób. Ze smoczych jaj wykluli się Dzumong – założyciel państwa Kogurjo, Hjokosse – założyciel państwa Silla, oraz Suro – założyciel państwa Karak i jego pięciu młodszych braci. Chojong był synem smoczego Władcy Wschodniego Morza. Kjon Hwon jako niemowlę został wykarmiony przez tygrysicę. W innej wersji był synem córki bogacza i olbrzymiej dżdżownicy przybierającej ludzką postać. Król Khyma jako niemowlę był podobny do złotej żaby. Kim (,,złoty’’) - protoplasta rodu Kimów jako dziecko został znaleziony w złotej skrzynce.
Dzigwi dosłownie spłonął z miłości do pięknej i mądrej królowej Sondok i stał się duchem ognia.
W mitologii koreańskiej pojawia się nawet odpowiednik greckiego Midasa – król Kjongmun ukarany przez bogów długimi uszami za nadmierną chuć i ukrywający je pod ozdobnym czepcem.
1 Odsyłam do posta: ,,Mitologia chińska’’.
2 Odsyłam do posta: ,,Bajki koreańskie’’.
3 Odsyłam do postów: ,,Chińska opowieść o lisach’’, ,,Lisy w mitologii koreańskiej’’ i ,,Leksykon dzikich kobiet’’.