,,teleonomia - pozorna celowość budowy i funkcjonowania organizmów, wynikająca z adaptacji powstałych wskutek działania doboru naturalnego. Według współczesnych poglądów zapisana w materiale genetycznym budowa i funkcja organizmu stanowi swoisty program rozwojowy osobnika. Programy częściej powielające się utrzymują się w populacji, pozostałe ulegają stopniowo eliminacji. Mutacje i rekombinacje powodują wzrost zmienności programów podlegających doborowi. Por. teleologia. [J. Sz.]'' - ,,Encyklopedia biologiczna tom X Sj - Ti''
,,teleologia - pogląd uznający, że budowa i funkcja organizmów odpowiada ich potrzebom, czyli charakteryzuje się celowością. Wywodzący się od Arystotelesa pogląd, zgodny z kreacjonizmem, a także teorią Lamarcka, panował w naukach biologicznych do czasu akceptacji neodarwinowskiej teorii ewolucji, obywające się bez pojęcia celowości. Zastąpiło je pojęcie adaptacji powstających w wyniku doboru naturalnego. Por. teleonomia. [J. Sz.]'' - ,,Encyklopedia biologiczna tom X Sj - Ti''
,,homunkulus [...] Człowieczek, zarodek ludzki, który według średniowiecznych poglądów miał być stworzony przez alchemików. Jeszcze w epoce renesansu wierzono, że Paracelsus (T. B. von Hohenheim, 1493 - 1554), chemik i lekarz o sławie cudotwórcy, opracował przepis na produkcję h. [Cz. J.]'' - ,,Encyklopedia biologiczna tom IV Gl - Ja''
,,holizm - pogląd uznający, że życie przejawia się wyłącznie w postaci kompletnych, wysoce uorganizowanych układów czynnościowych. Właściwości takich układów stanowią nieredukowalną jakość, której nie można wywieść ze znajomości poszczególnych składników. Układy te mają własne, wewnętrzne mechanizmy regulacyjne (niezależne do środowiska) i podlegają dynamicznej ewolucji, prowadzącej do powstania nowych, odmiennych układów całościowych. Typ układu determinuje jego dalsze przemiany ewolucyjne. H. nawiązuje do poglądów teleologicznych (...); jest poglądem niejasnym, odrzuconym przez współczesny ewolucjonizm. [J. Sz.]'' - ,,Encyklopedia biologiczna tom IV Gl - Ja''
