,,Też mi dwumian Newtona...’’
- Michaił Bułhakow ,,Mistrz i Małgorzata’’
Isaac Newton (1643 – 1727) był angielskim fizykiem, matematykiem, optykiem, teologiem i królewskim urzędnikiem, walczącym z fałszerzami monet. Odkrył grawitację, mechanizm powstawania tęczy, rachunek różniczkowy i wynalazł drzwiczki dla kota.
,,Nikt właściwie nie wiedział, jak Newton doszedł do swojego odkrycia , dlatego antykwariusz William Stukeley wyjaśnił w 1752 roku (25 lat po śmierci uczonego), że słynnego fizyka zainspirował widok jabłka spadającego z drzewa, i po dziś dzień uczy się tej bajeczki studentów’’ - Laurence Gardner ,,Cień Salomona’’
Newton został zapamiętany jako genialny fizyk, jeden z prekursorów oświecenia. Tymczasem posiadał też drugie oblicze; mistyczne, dziś powiedzielibyśmy wręcz: foliarskie, o którym milczą nauczyciele w polskich szkołach.
W dzieciństwie przyszły uczony sporządził amulet przeciwko malarii. Napisał na nim następujące zaklęcie:
,,Kiedy Jezus zobaczył krzyż, zadrżał i zatrząsł się, na co powiedzieli Żydzi: masz malarię albo gorączkę, albo się boisz. Nie – powiedział Jezus – nie mam malarii ani gorączki, ale ktokolwiek będzie nosił te słowa, nie będzie nigdy cierpiał od malarii ani gorączki. Niech się tak stanie. Amen’’.
Newton był alchemikiem w czasach, kiedy alchemia zaczęła być wypierana przez właściwą chemię. Jego rękopisy alchemiczne zostały opublikowane dopiero w XX wieku przez ekonomistę Johna Maynarda Keynesa, który określił Newtona jako ,,ostatniego z magów’’. Uczony przeprowadzał eksperymenty transmutacji oraz gromadził i przepisywał prace dawnych alchemików. Cenił min. Polaka, Michała Sędziwoja. Trzeba przyznać, że nabyta w ten sposób wiedza o metalach pomogła mu w późniejszym wykrywaniu sfałszowanych monet. Poniżej zamieszczam enigmatyczny fragment jego alchemicznego traktatu ,,Praxis’’.
,,W tym czasie, jeśli doprowadzisz do gnicia wodę merkurialną, aż stanie się czarna jak stopiona smoła, i następnie ją wydestylujesz, otrzymasz biały i czerwony opar, którym jest Diana i Apollo, aqua vita i ocet, mleko i krew dziewicy, a na dnie pozostanie czarna ziemia, która jest Latoną, naszym kamieniem osadowym, naszym złotem znalezionym w kupce gnoju, naszą ropuchą, naszym Bachusem. Przeprowadź rektyfikację oparów siedem razy i za każdym razem włóż osady białego do czerwonych, a czerwone do czarnej ziemi. Kalcynuj tę ziemię łagodnie. Wyekstrahuj jej sól za pomocą destylowanej wody. Zrób amalgamat jednej części tej soli z trzema częściami białego albo czerwonego oparu, a następnie z dziewięcioma częściami kamienia tego samego koloru i za pomocą krótkiego trawienia uzyskasz pomnożony kamień’’.
Newton pochodził z purytańskiej rodziny i całe życie pozostał głęboko religijny. Studiował ,,Biblię’’, zwłaszcza Apokalipsę św. Jana. W swoich dociekaniach wyszedł poza ramy chrześcijaństwa, popadając w starannie ukrywany przed otoczeniem, antytrynitaryzm (odrzucenie wiary w Trójcę Świętą) i zanegowanie boskości Jezusa. Wierzył, że przyszło mu żyć w czasach wielkiej apostazji, zapoczątkowanej w VIII wieku i mającej dobiec końca dopiero w 2060 r. Nowe Jeruzalem mieli zamieszkiwać śmiertelnicy wespół z ,,dziećmi zmartwychwstania’’; świętymi wskrzeszonymi przez Chrystusa. Dzieci zmartwychwstania miały być przez większą część czasu niewidzialne dla zwykłych ludzi, poza wyjątkowymi sytuacjami.
Jako historyk, Newton opierał się na literalnej wykładni ,,Biblii’’ i racjonalizacji mitów. Uważał Izrael za cywilizację matkę, z której wzorców czerpały wszystkie kultury starożytne. Jego zdaniem Noe wraz z synami i wnukami byli pierwowzorami 12 bogów czczonych pod różnymi imionami przez wszystkie ludy pogańskie. Świątynia Salomona posłużyła za model dla chramów egipskich, greckich i rzymskich. Newton sądził, że została zbudowana w stylu doryckim. Wyprawa Argonautów była pierwszą podróżą dyplomatyczną Greków, odbytą na pokładzie pierwszego dużego okrętu. Chiron nie był centaurem, ale pierwszym astronomem. Historia Egiptu została skrócona, aby dopasować ją do chronologii biblijnej. 33 dynastie panowały jednocześnie w różnych częściach kraju.
Nawet tak wybitna jednostka jak Newton okazuje się dzieckiem swojej epoki, wraz z jej ograniczeniami. Należy pamiętać, że wiele rzeczy, które dziś są domeną foliarstwa, ezoteryki i fantastyki, niegdyś było uważanych za bardzo naukowe…