Bajki

,,Był młody, który życie wstrzemięźliwie pędził

Był stary, który nigdy nie łajał, nie zrzędził;

Był bogacz, który zbiorów potrzebnym udzielał;

Był autor co się z cudzej sławy rozweselał;

Był celnik, który nie kradł; szewc, który nie pijał;

Żołnierz co się nie chwalił; łotr co nie rozbijał;

Był minister rzetelny, o sobie nie myślał;

Był na koniec poeta co nigdy nie zmyślał.

- A cóż to za bajka? Wszystko to być może!

- Prawda, jednakże ja to między bajki włożę'' – Ignacy Krasicki ,,Wstęp do bajek''.

W mowie potocznej słowem ,,bajka'' często określa się baśnie, filmy animowane, a także wszystkie nieprawdziwe opowieści. W gwarze kaszubskiej ,,bajczarz'' to kłamca. Tymczasem jest to w istocie krótki, napisany wierszem utwór przekazujący określony morał za pomocą alegorii, najczęściej zwierzęcych. Oczywiście owe alegorie zwierzęce nieraz kłócą się ze współczesną wiedzą przyrodniczą np. w bajce La Fontaine'a o kruku, lisie i serze, lis podstępem zabrał krukowi ser prowokując go do otworzenia dzioba. W rzeczywistości kruki, obok papug, najinteligentniejsze ptaki świata, gdy chcą otworzyć dziób, biorą pokarm do łapy. Bajki tak naprawdę mają za zadanie przekazywać prawdę o ludziach, a nie o zwierzętach.

Już w starożytnych Indiach istniały zbiory bajek ,,Pańczatantra'' i ,,Hitopadesa''. Wśród znanych bajkopisarzy byli Ezop z Frygii i Fedrus z Macedonii, Jean de La Fontaine (wybór jego bajek z włoskiej serii ,,Najpiękniejsze baśnie – Najwięksi bajkopisarze'' był jedną z ulubionych lektur mojego dzieciństwa), Gotthold Efraim Lessing (Niemcy) i Iwan Kryłow (Rosja). Z polskich autorów należy wymienić Biernata z Lublina (pierwszy polski bajkopisarz żyjący w XVI wieku, wzorujący się na Ezopie), Mikołaja Reja, Wacława Potockiego, Krzysztof Niemirycz (w 1699 roku wzorem La Fontaine'a wprowadził do bajki wiersz wolny) i Jan Stanisław Jabłonowski (1731). Złoty wiek bajki polskiej przypada na okres panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764 – 1795). Tworzyli wówczas: Ignacy Krasicki (omawiałem jego bajki na lekcjach języka polskiego w klasie piątej; tak naprawdę adresowane były do dorosłych, a nie do dzieci), Stanisław Trembecki, Adam Naruszewicz, Franciszek Dionizy Kniaźnin, Wojciech Jakubowski i Józef Epifani Minasowicz. W XIX wieku bajki pisali Adam Mickiewicz (w III klasie gimnazjum dobrowolnie przeczytałem zbiór jego bajek), Aleksander Fredro, Antoni Gorecki, Franciszek Morawski, Stanisław Jachowicz (pisał umoralniające bajki specjalnie dla dzieci, wśród nich słynnego ,,Pana Kotka'' o skutkach obżarstwa, w dzieciństwie miałem bogato ilustrowaną książeczkę z jego utworami). XX – wieczni polscy bajkopisarze to Benedykt Hertz, Jan Lemański i Julian Ejsmond (1915 - ,,Antologia bajki polskiej'').

Do tradycji bajek zwierzęcych nawiązywał C. S. Lewis w ,,Opowieściach z Narnii'' gdzie myszy uwalniały z więzów ciało lwa Aslana i gdzie osioł był przebrany za lwa.

W klasie szóstej fantazjowałem o alternatywnym świecie, gdzie w jeziorze Bajkał żyły ryby z głowami twórców bajek i baśni.