Ich
najlepiej znanym przedstawicielem jest oczywiście śledź –
reprezentant starej grupy kostnoszkieletowych ryb morskich,
pochodzącej już z kredy.
Śledź
żyje w Morzu Północnym i w Bałtyku, z czego w tym ostatnim żyją
mniejsi przedstawiciele tych ryb. Nie powinno to dziwić zważywszy
na stosunkowo małe zasolenie Bałtyku. Śledzie odżywiają się
planktonem, same zaś padają łupem innych ryb, morskich ptaków i
ssaków i (nie muszę chyba tego mówić) także ludzi. Na połowach
tej ryby w dużej mierze opierała się gospodarka XVII – wiecznej
Holandii, gdzie popularną potrawą jest śledź ,,zielony'', czyli
prosto z wody. Mówią o nich także skandynawskie sagi już z X
wieku. Z kolei jeden z niemieckich autorów ,,Żywota
św. Ottona''
pisał: ,,Na
Pomorzu można dostać za denara wóz śledzi, a gdybym zapytany
powiedział co myślę o ich zapachu i tłustości – mógłbym być
posądzony o łakomstwo''.
Niestety zbyt liczne połowy przyczyniają się do spadku liczebności
ławic śledzi.
Co
wiemy o gatunkach spokrewnionych ze śledziem? Należą do nich min.
rozmaite gatunki sardeli takie jak:
-
sardela europejska (Atlantyk, Morze Północne, Śródziemne, Czarne
i Bałtyk),
-
sardela peruwiańska (wybrzeża Ameryki Południowej).
Łącznie
żyje ok. 139 gatunków sardeli zgrupowanych w 17 rodzajach. Są to
ryby nie przekraczające 20 cm długości. Ich ciała są
wrzecionowate i spłaszczone po bokach. Ich skóry pokrywają łuski
cykloidalne, istnieją też gatunki pozbawione łusek. Nie mająca
polskiej nazwy Coilia
dossumieri
z wybrzeży Azji Południowo
– Wschodniej jest jedynym gatunkiem śledziokształtnych
posiadającym zdolność do bioluminescencji. Tak jak już opisany
śledź, większość sardeli odżywia się planktonem, posługując
się wyrostkami filtracyjnymi, choć istnieją też gatunki polujące
na inne ryby. Sardele odżywiające się planktonem pyski mają
zawsze otwarte i prowadzą nocny tryb życia. Ich ikra należy do
planktonu. Narybek szybko dojrzewa, w wieku 3 – 4 miesięcy
osiągając już 10 cm długości. Ze śledziem, sardelę (europejską
jak i peruwiańską) jeszcze coś łączy. Istnieje wielu amatorów
ich mięsa łącznie z człowiekiem. Sardela peruwiańska jest
podstawą wyżywienia południowoamerykańskich ptaków morskich
,,produkujących'' guano. Człowiek ceni te ryby głównie do wyrobu
konserw, jak też przerabia je na mączkę rybną do karmienia
zwierząt hodowlanych. Szczególnie dużo sardeli europejskiej
odławia się w Morzu Śródziemnym.
Na
ludzkich stołach często goszczą także sardynki, których
najlepiej znanym reprezentantem jest sardynka europejska, pływająca
w euroafrykańskich zlewiskach Atlantyku, zarówno od Norwegii do
Wysp Kanaryjskich, także w Morzu Śródziemnym jak i w Morzu
Czarnym. W trzecim roku życia sardynka europejska osiąga swą
maksymalną długość 20 cm. Pysk ma lekko zaokrąglony, ciało
wrzecionowate, pokryte łuskami cykloidalnymi. Posiada też duże
oczy z okrągłymi, czarnymi źrenicami, chronione ruchomymi
powiekami. Połowy sardynek przeprowadzane są w nocy. Ryby przywabia
się światłem lamp, zaś najbardziej cenione jest mięso osobników
młodych.
Sprattus
sprattus
przez Polaków zwany szprotem, mierzy 10 14 cm i ma przed sobą tylko
6 lat życia, z czego dojrzewa w drugim roku. Wyglądem przypomina
śledzia, a nawet często pływa wspólnie z jego narybkiem. Jego
areał obejmuje: europejskie wybrzeża Atlantyku, Bałtyk, Morze
Śródziemne, Czarne i Azowskie. Ciało wrzecionowate, bocznie
spłaszczone. Szproty odbywają tarło wiosną i latem. Ich ikra
wchodzi w skład planktonu. Jest to kolejny gatunek
śledziokształtnych odławiany w celach konsumpcyjnych. W samym
tylko Bałtyku obok dorszy i śledzi najwięcej poławia się właśnie
szprotów.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz