Ryby dwudyszne

Przysłowie ,,czuć się jak ryba w wodzie’’ trafnie odzwierciedla związek omawianej gromady z tym środowiskiem. Co się jednak dzieje jeśli zbiornik wodny, w którym przebywa ryba, wysycha? Dla wielu ryb wiąże się to ze śmiercią. Afrykańskie sumiki kiryski i skoczki mułowe potrafią pełzać po lądzie, zaś nasze piskorze czekają na ponowne napełnienie się zbiornika wodą zagrzebane w dennym mule.

Zaawansowaną grupą ryb radzących sobie z deficytem wody są ryby dwudyszne, nazwane tak ponieważ posiadają zarówno skrzela, jak i prymitywne płuca. Ich reprezentanci żyją w Ameryce Południowej (węgorz elektryczny), Afryce (prapłaziec z czterema mięsistymi wyrostkami w miejscu płetw) i w Australii (rogoząb z charakterystyczną płetwą ogonową w kształcie rombu). Są zdolne do anabiozy w czasie suszy – tworzą wówczas śluzowe kokony (już w paleozoiku to potrafiły). Obecne ryby dwudyszne są tylko cieniem dawnej świetności tej grupy. W paleozoiku żyło ich więcej gatunków, w tym również morskie (obecne ryby dwudyszne są wyłącznie słodkowodne). Większość uczonych kwestionuje ewentualność bycia przez nie przodkami płazów – przypisuje się to rybom trzonopłetwym. Ryby dwudyszne są rzędem ryb kostnoszkieletowych, który wyewoluował w karbonie.