Georgios Gemisthos Plethon

 

Dobrze znaną postacią jest starożytny grecki filozof Platon. Mniej liczni słyszeli o neoplatoniku Plotynie. Jednak naprawdę mało kto wie kim był Plethon…

Georgios Gemisthos Plethon (1355 – 1452) był bizantyjskim filozofem; średniowiecznym neopoganinem (wyłącznie teoretykiem), uczniem Elissaiosa (u jego boku pobierał nauki na dworze sułtana Turków Osmańskich) i mistrzem Bessariona, księcia Demetriusza, Jerzego Monachosa i Hieronima Charitonimosa. Zwalczaniem jego nauk zajmował się późniejszy patriarcha Konstantynopola, Gennadios Scholaris.

Napisał zachowane do dziś: ,,Prawa’’ (w trzech tomach, z których do naszych czasów przetrwało zaledwie dwanaście rozdziałów), ,,Komentarz do Wyroczni Chaldejskich’’, ,,Streszczenie doktryn Platona i Zaratusztry’’, ,,O cnotach’’, ,,O predestynacji’’ oraz ,,O różnicy między Arystotelesem i Platonem’’.

Plethon był henoteistą. Na czele jego panteonu stał Bóg Najwyższy (Zeus), któremu podlegali bogowie pomniejsi: Posejdon (demiurg), Hera (materia), Apollo (tożsamość), Artemida (różnorodność), Hefajstos (spoczynek) i Dionizos (ruch).

Państwo idealne miało się składać z elitą rządzących i wojska, rzemieślników oraz chłopów.

Krytykował chrześcijaństwo, które nazywał sofistyką i zarzucał mu, że jakoby nie szuka prawdy.

Choć żył w epoce potocznie uważanej za nietolerancyjną, nie skończył bynajmniej na stosie. Był szanowanym dworzaninem cesarza Jana VIII Paleologa, w którego orszaku w 1439 r. przybył na sobór florencki.