Piramidy egipskie

 

,,Wszystko na świecie boi się czasu, lecz czas boi się piramid’’ - przysłowie arabskie

 

Piramidy – starożytne konstrukcje megalityczne w formie ostrosłupów, obok Wielkiego Sfinksa, obelisków i posągów Ramzesa II w Abu Simbel są najbardziej charakterystycznymi budowlami starożytnego Egiptu. Zaliczają się również do siedmiu cudów świata. Ich używana powszechnie nazwa pochodzi z języka greckiego i początkowo oznaczała rodzaj bułki. W Gizie stoją piramidy noszące imiona faraonów, dla których były wznoszone: Cheopsa (2604 – 2581 p. n. e. - daty panowania władców Egiptu podaję za Bogusławem Kwiatkowskim), Chefrena (2572 – 2546 p. n. e.) i Mykerinosa (2539 – 2511 p. n. e.). Starsza od nich jest piramida schodkowa w Sakkarze, którą wzniósł uczony Imhotep dla faraona Dżosera (2690/ 2720 – 2670/ 2700 p. n. e.). Budowle te służyły jako grobowce faraonów. Uczeni przypuszczają, że wznoszone je za pomocą systemu ramp i sań do transportu ciężkich bloków kamiennych po zwilżanych wodą piasku. Wbrew potocznym wyobrażeniom budową nie zajmowali się niewolnicy, ale wolni chłopi (oczywiście w czasie prac miały miejsce wypadki).

Od starożytności aż po XXI wiek piramidy były tematem licznych legend i teorii spiskowych.

Grecy i Rzymianie opowiadali, że piramidy i Wielkiego Sfinksa wzniosła kurtyzana Rodopis, która była kochanką bajkopisarza Ezopa.

Średniowieczni Arabowie za budowniczego piramid uważali legendarnego, pogańskiego króla Surida żyjącego przed potopem.

W Polsce jeszcze w XVIII wieku wierzono, że piramidy zbudował biblijny patriarcha Józef jako spichlerze na siedem lat głodu (dowiedziałem się tego na studiach i wykorzystałem w swojej mitologii).

Włosko – brytyjski astronom Charles Piazzi Smyth (1819 – 1900) w książce ,,Nasze dziedzictwo w Wielkiej Piramidzie’’ (1864) wyłożył zasady popularnej do dziś pseudonauki, zwanej piramidologią. Zakłada ona zaszyfrowanie różnych ważnych treści w parametrach matematycznych piramid. W rzeczywistości Egipcjanom obca była min. tabliczka mnożenia, zaś ich sztuka kamieniarska stała na niższym poziomie niż np. późniejsze budownictwo rzymskie czy chrześcijańskie katedry.

Piramidami interesują się również Świadkowie Jehowy. W 1886 r. założyciel sekty Charles T. Russel pisał w książce ,,Boski plan wieków’’, że piramida Cheopsa jest słupem wzniesionym na cześć Jehowy, wręcz ,,Biblią w kamieniu’’. Później władze sekty zmieniły zdanie i w numerach ,,Strażnicy’’ z 15 listopada i 1 grudnia 1928 r. ogłosiły, że Jehowa nie potrzebował pogańskich budowli. Obecnie Świadkowie Jehowy twierdzą, że piramidę wzniesiono przy pomocy demonów (,,Strażnica’’ nr 5/ 1961). Głoszą też, że Melchizedek (biblijny król Salemu) był … hyksoskim faraonem, który wzniósł Wielką Piramidę.

Istnieją teorie przypisujące wzniesienie piramid mieszkańcom Atlantydy, lub przynajmniej zakładające wzajemne kontakty Egipcjan i cywilizacji prekolumbijskich Ameryki Środkowej. To ostatnie ma jakoby tłumaczyć obecność piramid schodkowych po obu stronach Atlantyku, choć najbardziej prawdopodobna jest teoria, że powstały one całkowicie niezależnie.

W środowiskach pseudonaukowych popularny jest też pogląd (lansowany min. przez Ericha von Dänikena) głoszący, że piramidy zbudowali kosmici. W XXI wieku miliarder Elon Musk zdobył rozgłos powielając tę bzdurę na Twitterze, co spotkało się z odpowiedzią egiptologa i byłego ministra do spraw starożytności Zahiego Hawassa. (Sądzę, że gdyby Musk nie miał tylu pieniędzy jego tweet przeszedłby bez echa…).

Jeszcze inni widzą w piramidach starożytne elektrownie lub nawet broń masowej zagłady porównywalną z Gwiazdą Śmierci.

W ramach ruchu New Age istnieje pogląd przypisujący wręcz magiczne właściwości samemu kształtowi piramid:

,, […] Inżynier czeski Karel Drbal dokonał w 1959 odkrycia, które stało się jednym z […] mitów XX w., że przedmioty w kształcie małej piramidy mogą służyć do ostrzenia żyletek i przechowywania łatwo psującej się żywności. W 70. latach kojarzono już te tajemnicze właściwości piramidek z domniemanym związkiem kształtu piramid egipskich z trwałością zmumifikowanych zwłok faraonów, co znów łączyć się miało ze skupieniem jakowejś energii kosmicznej. Pogląd ten przejęli niektórzy hippisi, a kupowanie piramidek awansowało do ulubionych praktyk wyznawców Nowej Ery (...)’’ - Władysław Kopaliński ,,Słownik wydarzeń, pojęć i legend XX wieku’’

W XXI wieku żyją ludzie wierzący, że Egipcjanie wznieśli piramidy z pomocą dinozaurów (gdy wielkie gady przestały być już potrzebne, zostały pozabijane).

Jeszcze inni twierdzą, że zbudował je … Napoleon Bonaparte na początku XIX wieku.

W literaturze fantasy tematyką piramid zajął się twórca postaci Conana. W erze hyboryjskiej na terenach późniejszego Egiptu wznosiło się ponure państwo czarowników, zwane Stygią od przepływającej przez nie rzeki Styx:

,, […] To Stygijczycy wznieśli piramidy oraz Sfinksa’’ - R. E. Howard ,,Czarne eony’’ ze zbioru ,,Królestwo cieni i inne opowiadania z mitologii Cthulhu’’.

Z kolei Terry Pratchett siódmą książkę z serii ,,Świat Dysku’’ zatytułował ,,Piramidy’’ i umieścił jej akcję w krainie przypominającej starożytny Egipt w krzywym zwierciadle satyry.