Golem

,,golem (hebr., 'nieuformowany') - sztuczny człowiek powołany do życia za pomocą praktycznej → kabały. W jidysz termin ten ma zastosowanie obraźliwe i oznacza tumana. Z ziemi dziewiczej formowano postać ludzką, wokół której wykonywano magiczny taniec ze śpiewną recytacją imion Boga lub kombinacji liter z → Sefer Jecira. Gdy golem się już podniósł, wprawiało się go w ruch wypisując → tetragram na papierku, który należało umieścić pod jego językiem, lub też grawerując hebrajskie słowo na jego czole. Stworzenie golema było jednym z etapów kształcenia adeptów kabały, a także celem uprawiających → alchemię. Dwóch talmudycznych rabich co piątek wytwarzało sztuczne cielę na posiłek szabatowy. Inny mędrzec stworzył człowieka  i posłał go do swego kolegi, który stwierdziwszy, że przybysz nie umie mówić, zdał sobie sprawę, że ma do czynienia z golemem, i nakazał mu obrócić się z powrotem w proch. Istnieje wiele opowieści o ludziach, którzy robili golemy. Należeli do nich Jeremiasz i jego syn ben Syrach, Abraham Ibn Ezra i Salomon → Ibn Gabirol, który wykonał sobie sztuczną służącą. Eliasz Baal Szem z Chełma był zmuszony usunąć boskie imię ze swego golema, gdy ten przeobraził się w potwora i zaczął zagrażać światu. Jego wnuk poruszył w jednym ze swych responsów pytanie, czy można wliczać golema do minjanu. Eliasz Gaon z Wilna zamierzał jeszcze przed ukończeniem dwudziestego roku życia stworzyć golema, lecz zaniechał tego na znak otrzymany z niebios. Izrael Baal Szem Tow miał golema, który spełniał funkcję jego osobistego sługi. Pewnego razu Izrael kazał mu naoliwić wóz, a kiedy okazało się, że golem wysmarował cały pojazd oliwą, doszedł do wniosku, że lepszy byłby ludzki służący. Rabi Dawid Jafe z Grodna wykonał golema, żeby w zastępstwie → szabes goja rozpalał ogień w szabat. Na nieszczęście z powodu nieostrożności niezręcznego golema całe miasto strawił pożar. Bohaterem wielu opowieści stał się golem praski, dzieło → Jehudy Loew ben Becalela z Pragi'' - Alan Unterman ,,Encyklopedia tradycji i legend żydowskich''