Panteon szango

 

 ,, [...] szango to ruch afrokatolicko - protestancki. Osiedlająca się na Trynidadzie ludność została sprowadzona nie z Afryki, lecz z innych wysp Antyli (Kuby, Haiti). [...] Bazę dla szango tworzą tradycyjne wierzenia Jorubów, zmieszane z katolicyzmem i protestantyzmem, mówi się też wpływie imigrantów hinduskich i pakistańskich.

 

    Szango, naczelne bóstwo kultu, to znany bóg wojny Jorubów. Jest on siłą zawierającą w sobie kilkanaście bóstw (orisza). Szango jest władcą gromu i świętych bębnów bata, identyfikowanym niezmiennie ze św. Janem Chrzcicielem. Przyjmuje funkcje Najwyższego Boga panteonu. Ma trzy żony: Oya czyli św. Katarzynę lub Filomelę, Oszun - św. Annę i Niger, Aya/ Eralie to Mojżesz lub Jonasz, Ewa - Aiiyakba, w tym panteonie występuje także Osahin - przetworzony Hussein, wnuk Mahometa. Jest też 'hinduistyczne' bóstwo Mahabie. Są też złośliwe i złe stwory: Doktor Stil, doktor Brun, książę Cmentarz, Książę Ciemności. Orisza powinny mieć swoje wizerunki, często jako piorunowe kamienie spadają one z nieba jako dar Szango. Otaczane są szacunkiem, polewane naparem z ziół i skrapiane krwią zwierząt ofiarnych'' - Andrzej Szyjewski ,,Etnologia religii''

 

Szango

 

 ,, [...] Gromowładca Szango (jorubij. 'Uderzający z Zaskoczenia') postać, która nadała nazwę trynidadzkiemu afrochrześcijaństwu, jest bowiem sprawiedliwości i uczciwości, karzącym złodziej, kłamców i czarowników. Jego zwierzęciem jest baran. Mieszka w niebie, w chmurach, w olbrzymim spiżowym pałacu. W 'euhemeryzowanej' wersji mitologii był czwartym władcą Oyo, przyjacielem Obatali. Jedne mity Jorubów twierdzą, że był wzorem cnót, idealnym władcą - wojownikiem, wznoszącym wspaniałe budowle i wygrywającym bitwy; według innych był okrutnym tyranem, kąpiącym się we krwi. Znienawidzony przez lud, opuszczony przez żony, odjechał na pustkowie i powiesił się na drzewie ojan. Na jego grobie wyrosły 2 magiczne łańcuchy, po których wspiął się do nieba i został przyjęty do grona orisza. [...] W santerii Szango symbolizuje św. Barbarę, gdyż oboje pochodzili z rodzin królewskich. [...] W innych ARA [afrochrześcijańskich religiach Ameryki - przyp. T. K.] utożsamia się Szango z 'ognistym' Janem Chrzcicielem. Mitologiczny fakt śmierci Szango i deifikacji przyczynił się zaś do łączenia jego postaci z samym Chrystusem'' - Andrzej Szyjewski ,,Etnologia religii''

 

Perwersyjna herezja afrykańskiej sekty Jamaa

 

 ,,'Jezus obmył stopy apostołów. Niektórzy twierdzą, że nie były to stopy, lecz raczej intymne części ciała. Chrystus wówczas przekazał swą miłość apostołom. On uczynił to poprzez seksualne stosunki z ich żonami. [...] W Zielone Świątki, po otrzymaniu Ducha Świętego, apostołowie zjednoczyli się cieleśnie z kobietami zgromadzenia'. [...]'' - Andrzej Szyjewski ,,Etnologia religii'' (przypis 21 do rozdziału XVII ,,Przykłady nowych ruchów religijnych'')

 

Kimpa Vita

 

 ,, [...] Na czele ruchu [antonian w nowożytnym Kongo - przyp. T. K.] stanęła 20 - letnia Kimpa Vita, nawrócona kapłanka kultu bliźniaków Marinda, o chrześcijańskim imieniu Beatrice (Beatrix). Nauczała, że po swoim ziemskim bytowaniu św. Antoni zmartwychwstał i zamieszkał wśród jej plemienia, w jej ciele. Jako jego wcielenie dostępowała też kontaktów z Bogiem lub omawiała sprawy królestwa. Kazania i cuda przydały jej mnóstwo zwolenników, w czym niebagatelną rolę odegrało jej arystokratyczne pochodzenie i poprzednia rola kapłanki Marinda. Otoczyła się gronem 'aniołów', a z jednym z nich, św. Janem, miała dziecko. Głosiła, że Chrystus był Murzynem z plemienia Bakongo i narodził się w San Salvador, również apostołowie i większość świętych albo mieli czarny kolor skóry, albo przeżyli powtórne wcielenie w członka ludu Bakongo. Beatrice naśladowała życie Chrystusa: 'ma zwyczaj umierać każdego piątku. Udaje się wówczas do nieba, aby spożyć obiad z Bogiem, bronić sprawy Czarnych, a przede wszystkim zabiegać o odbudowanie Konga; następnie zmartwychwstaje w sobotę. Naśladuje też Matkę Boską i pragnie wydać na świat syna, który ma stać się Zbawicielem ludu, syna zrodzonego za sprawą Ducha świętego, bowiem pragnie uchodzić za istotę czystą'. Celem antonian było powołanie niezależnego kościoła afrykańskiego, dlatego zrezygnowali z wielu niezrozumiałych i utrudniających życie obyczajów chrześcijańskich (posty, uczestnictwo we mszach, monogamia, sakramenty) i głosili, że do zbawienia wystarczy przestrzeganie afrykańskich zwyczajów rodzimych. Beatrice aresztowani i spalono na stosie w 1706 r. Jak wierzyli antonianie, miejsce gdzie spłonęła razem z kochankiem uważanym za wcielenie św. Jana, zmieniło się w 'dwie głębokie studnie i w każdej z nich ukazała się bardzo piękna gwiazda stanowiąca ich wcielenie''' - Andrzej Szyjewski ,,Etnologia religii''

 

Ludożercza bogini z Malekuli

 

 ,,Rytualnie odtwarza się wędrówkę zmarłego. Kiedy dochodzi do wód śmierci, podmuch wiatru przenosi go 'na drugą stronę'. Tam spotyka żeńskiego ducha opiekuńczego siedzącego u progu jaskini. Jest to [...] Le - hev - hev (lub Temes), strażniczka Krainy Zmarłych, jej zadaniem jest poddawanie próbom duszy i pożeranie tych, którzy nie zdołają przejść ich pomyślnie. Le - hev - hev jest Pożeraczką, straszliwą i groźną postacią Bogini, występującą jako monstrum o zwierających się szczypcach/ szczękach/ muszlach: Krab, Małż - Trydakna, Skała, Pająk, Ośmiornica. Te zwierające się kleszcze czy połówki muszli są zarazem wejściem do jej łona. Widząc zbliżającego się zmarłego, strażniczka rysuje piaskiem na piasku figurę geometryczną, i czeka. Zmarły na jej widok zaczyna się wahać i gubi drogę. Jeśli ją odnajdzie, wówczas strażniczka ściera połowę rysunku i każe mu ją odtworzyć. Jeśli mu się uda, wówczas rysunek stanowi plan, dzięki któremu będzie mógł pokonać jaskinię; jeśli nie, trafi do paszczy kobiety. [...]'' - Andrzej Szyjewski ,,Etnologia religii''

 

Jej polinezyjskim odpowiednikiem jest Hina - nui - te - po. 

Olbrzymy i megality

 ,,Mity i legendy związane z megalitami twierdzą, że budowały je olbrzymy; np. menhir stojący w świętej osadzie Opoa na wyspie Ra'iatea liczy sobie 2,5 m, zgodnie z legendami odpowiadając wzrostowi założyciela związku Arioi. W Biblii można do nich odnieść opowieść o budowie wieży Babel i pomieszaniu języków. Jak twierdzi tradycja judaistyczna, budowniczymi są Synowie Boży (...), potomkowie dysponującego specjalną wiedzą rajską Seta ('kamień Seta' wspominany w apokryfach centralny kamień kosmiczny zabrany przez Seta z Edenu, będący zakamuflowanym twierdzeniem Pitagorasa) czy Kaina (jak mówi Genesis, potomkowie Kaina są napiętnowani znakiem na czole). Weszli oni w związki z Córkami Ziemi i spłodzili z nimi gigantów [Rdz 6,1 - 4]. Badania antropologiczne jednak świadczą, że wzrost budowniczych megalitów był przeciętny (mężczyźni 165 cm, kobiety 155), chociaż niewątpliwie byli gigantami umysłu'' - Andrzej Szyjewski ,,Etnologia religii''

 

Afrykańskie megality w Europie

 

 

,,W Szkocji zachowała się ludowa opowieść, że krąg kamienny i aleje menhirowe na Hebrydach zbudowane zostały przez Murzynów, którzy przybyli na statkach pod wodzą wielkiego króla - kapłana. Krzak podaje, że Z. Kapica znalazł w grobowcu pseudomegalitycznym w Wieńcu (Kujawy) czaszkę siedemdziesięcioletniego mężczyzny rasy czarnej. [...]'' - Andrzej Szyjewski ,,Etnologia religii'' (przypis 23 do rozdziału XV ,,Powstanie ideologii państwowej'')