niedziela, 26 czerwca 2016

Zwierzęta mórz i oceanów







Od bakterii pochodzi pierwotniak zwany eugleną zieloną nazywaną również klejnotką. Pierwotniak ten posiada cechy zarówno roślin (np. ciałka zieleni) i zwierząt (cudzożywność). Stopniowo w procesie ewolucji wśród pierwotniaków powstawały gatunki coraz doskonalsze. Jednymi z nich są 








otwornice i promienice. Pierwotniaki te są okryte wapienną skorupką. Po ich śmierci skorupki gromadzą się na dnie i pod ciśnieniem powoli zmieniają się w skały wapienne 1.









Innymi prymitywnymi bezkręgowcami są gąbki. Swym wyglądem przypominają roślin, za które kiedyś je uważano. Wyżej rozwiniętymi bezkręgowcami są szkarłupnie (z grec. Echidnodermata, co 










po spolszczeniu znaczy 'kolczasta skóra'). Jednymi z ich przedstawicieli są rozgwiazdy nazwane tak dlatego, że kształtem ciała przypominają gwiazdy. Są mięsożerne a odżywiają się głównie małżami, 





natomiast również należące do rozgwiazd korony cierniowe (nazwane tak z powodu kolczastej 







skóry) żywią się koralowcami. Innymi przedstawicielami szkarłupni są jeżowce nazwane tak ponieważ wyglądem przypominają zwinięte w kulkę jeże. Natomiast należący do jeżowców 






serduszkowiec przypomina serce, a jego kolce są krótkie i miękkie. Wszystkie jeżowce są roślinożerne, a odżywiają się glonami. Wszystkie jamochłony prowadzą wodny tryb życia. Ich nazwa wzięła się od jamy chłonąco – trawiącej. Niektóre jamochłony żyją również w wodach słodkich (np.





 stułbie). Jedynym krążkopławem (zwanym również meduzą) żyjącym w Bałtyku jest chełbia modra. Najwięcej meduz żyje w morzach tropikalnych. W odróżnieniu od naszej chełbi modrej,







 niektóre z nich są niebezpieczne dla człowieka (najgroźniejsza jest bełtwa). Bąbelnica zwana również żeglarzem portugalskim jest kolonią małych, morskich organizmów zawieszonych pod skórnym workiem wypełnionym powietrzem. Największym przedstawicielem płazińców jest wstężnik (30 m), natomiast jego krewny wstężnik mniejszy osiąga zaledwie 30 cm długości. Średniej wielkości wstężniki osiągają 5 – 8 m długości. Robaki te są szerokie na 2,5 – 9 mm. Żyją u atlantyckich wybrzeży Europy i w kanale La Manche. W odróżnieniu od dżdżownicy, nie mająca 







polskiej nazwy Serpula żyje w morzach i prowadzi osiadły tryb życia. Podobnie jak Lanica, Serpula chroni swoje miękkie ciało wewnątrz wapiennej rurki. W odróżnieniu od Serpuli, Lanica przytwierdza swoją rurkę do podłoża. Natomiast przypominająca dżdżownicę piaskówka żyje w mule, gdzie drąży norki wyglądające jak litera U. W morzach i oceanach żyje wiele skorupiaków w 







tym największy skorupiak świata – krab japoński (3 metry rozpiętości odnóży). W Bałtyku żyje krab wełnistoszczypcy zawleczony z Chin. Innymi skorupiakami żyjącymi w Bałtyku są krewetki, garnele, pąkla.







Pierwszymi kręgowcami w historii świata były ryby (niektóre ich gatunki żyją w wodach słodkich). 






Najmniejszą rybą świata jest babka (1 cm), a największą – rekin wielorybi (15 m), którego długość rekordowa wynosi 20 m. Ryby żyją we wszystkich morzach świata z wyjątkiem Morza Martwego. Kręgowce te rozmnażają się jajorodnie znosząc jaja zwane ikrą. Natomiast średniej wielkości rekiny 






(np. żarłacz ludojad, żarłacz tygrysi, lamna śledziowa) są jajożyworodne. Żarłaczowi błękitnemu często towarzyszy niewielka, czarno – biała ryba zwana pilotem. W jurze rozwinęły się gady kopalne zwane gadami morskimi. Dzieliły się one na Ichtiosauria i Sauroperygia. Przedstawicielem tej 







pierwszej był min. ichtiozaur (,,rybi jaszczur''), który dał nazwę tej grupie gadów morskich. Ichtiozaur jako pochodzący od gadów lądowych miał cztery płetwy, nie mógł jednak chodzić, dlatego był żyworodny jak współczesne delfiny. Inne gady morskie wychodziły w porze lęgów z wody. Sauropterygia była reprezentowana przez gady morskie przypominające wyglądem dinozaury 







Sauropoda. Największy ich przedstawiciel – elasmozaur osiągał 20 m długości. Gad ten miał paszczę pełną ostrych zębów, długą szyję, płetwy oraz krótki ogon. Gady te były mięsożerne, a odżywiały się rybami, mięczakami, skorupiakami. Współczesne gady morskie należą do żółwi, 







jaszczurek i węży. Te ostatnie (węże morskie) w starych opowieściach żeglarskich występują jako wielkie potwory zatapiające okręty. Tak naprawdę osiągają 90 cm długości i nie napadają na ludzi bez potrzeby. Są jednak bardzo jadowite (jedna kropla jadu węża morskiego wystarczy do zabicia pięciu ludzi, natomiast 15 kropli jadu żmii jednego). Jedyną jaszczurką żyjącą w morzach jest 







legwan morski żyjący u wybrzeży Galapagos. Żywią się glonami. Jako jedyne jaszczurki na świecie posiadają gruczoł solny do wydalania nadmiaru soli z organizmu. Wśród żółwi morskich znajduje się 






również największy żółw świata – żółw skórzasty. Żyjący u wybrzeży Nowej Gwinei szylkret olbrzymi został przetrzebiony przez człowieka z powodu swego pancerza złożonego z wielobarwnych płytek, z których wyrabiane są drobiazgi galanteryjne. Zagrożony wyginięciem jest 







także karetta. Ptakami morskimi nazywamy ptaki, które żyją na wybrzeżu. W Polsce są to: mewa 






pospolita, nur czarnoszyi, ohar itd. W Europie u wybrzeży północnego Atlantyku żyją maskonury. Czasem na wybrzeżach spotyka się bieliki. Oprócz ohara nad morzem spotykamy inne blaszkodziobe np. kaczki lodówkę, uhlę i edredona. Ssaki morskie dzielimy na walenie, płetwonogie i syreny. 







Jedynym przedstawicielem łasicowatych żyjącym w morzu jest wydra morska zwana wydrozwierzem, lub kałanem. Największym zwierzęciem świata jest płetwal błękitny (30 m). 








Podobny kształt ciała, ale mniejsze rozmiary ma finwal (20 m). Tak jak płetwal błękitny żywi się krylem. W Bałtyku żyją trzy gatunki płetwonogich: foka szara, foka pospolita i foka obrączkowana. Syreny zostały tak nazwane ponieważ z daleka samica przypomina karmiącą kobietę. Ich przedstawicielami są manat i diugoń. Jeszcze w XVIII wieku w morzach polarnych żyła krowa morska. Została opisana przez niemieckiego przyrodnika Stellera.








1 Obecnie pierwotniaków nie zalicza się już do zwierząt, ale do królestwa Protista, do którego należą również glony