poniedziałek, 12 czerwca 2023

Renesans

 

,,Obyczaje stawały się łagodne, ludzie nie prześladowali już swymi zniewagami nimf źródeł, lasów i gór, w ogrodach stawiali wizerunki Muz i skromnych Gracji, oddawali dawną cześć bogini o wargach z ambrozji, rozkoszy bogów i ludzi. Godzili się z przyrodą; porzucali próżne lęki i wznosili oczy w niebo bez obawy, że na nim jak niegdyś wyczytają znaki gniewu i groźbę potępienia’’ - Anatole France ,,Wyspa Pingwinów’’



 

Renesans, nazywany też odrodzeniem często przeciwstawiany jest rzekomo ,,ciemnemu’’ średniowieczu. W historii Polski, zwłaszcza za panowania Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta był to Złoty Wiek.



W czasach tych działało wielu wybitnych humanistów; artystów, literatów i uczonych takich jak: Leonardo Da Vinci, Michał Anioł, Rafael Santi, Sandro Botticelli, Donatello, Jan Kochanowski (odsyłam do posta: ,,Odprawa posłów greckich’’), Mikołaj Rej, Erazm z Rotterdamu, św. Tomasz Morus (autor ,,Utopii’’), Pierre Ronsard, François Rabelais (autor ,,Gargantui i Pantagruela’’), Michel Montaigne, Krzysztof Kolumb, Mikołaj Kopernik, Albrecht Dürer, szwajcarski zoolog Konrad Gesner (w dziele ,,Historia animalium’’ pisał min. o biskupie morskim wyłowionym z Bałtyku i uwolnionym przez króla Zygmunta Starego), Giorgio Vasari, złotnik i pamiętnikarz Benvenuto Cellini, Tomasso de Campanella (autor utopii ,,Państwo Słońca’’), Lodovico Ariosto (autor ,,Orlanda szalonego’’; Ariosto jest tytułowym bohaterem powieści fantasy Chelsea Quinn Yarbro z 1980 r.), Torquato Tasso (autor ,,Jerozolimy wyzwolonej’’), hiszpański dramaturg Lope de Vega, Luis de Camoes (autor portugalskiej epopei ,,Luzjady’’ opowiadającej o wyprawie Vasco Da Gamy do Indii), hiszpański kronikarz Bernal Diaz del Castilio (autor ,,Prawdziwej historii podboju Nowej Hiszpanii’’), kontrowersyjny Nicolo Machiavelli, Edmund Spencer (autor eposu ,,Królowa wieszczek’’, którego bohaterka, Gloriana była wzorowana na Elżbiecie I)), William Szekspir i inni.



W historii Europy miało miejsce kilka prądów umysłowych, które określa się mianem renesansu. Wyróżnia się renesans karoliński (IX wiek), ottoński (X wiek), renesans XIII wieku oraz ten właściwy, zapoczątkowany we Włoszech i przypadający na stulecia XIV – XVI.



Niewątpliwy postęp w nauce i sztuce szedł w parze z zabobonami (zupełnie jak w naszych czasach…). Szczyt polowania na czarownice przypadał nie na średniowiecze, ale na przełom XVI i XVII wieku. Wielu władców (jak cesarz Rudolf II na swoim dworze w Pradze) otaczało swym mecenatem alchemików, astrologów i wszelkiej maści okultystów. Były to czasy Nostradamusa, Fausta, Corneliusa Agryppy (pierwowzoru Doktora Corneliusa z ,,Księcia Kaspiana’’ C. S. Lewisa), Twardowskiego, Johna Dee oraz Paracelsusa. Sami prekursorzy renesansu, włoscy humaniści Marsilio Ficino i Pico della Mirandola inspirowali się neoplatonizmem i żydowską kabałą.

Dostępne na tym blogu moje opowiadanie fantasy ,,Listy vineckie’’ ma postać fikcyjnej korespondencji między Erazmem z Rotterdamu a św. Tomaszem Morusem.