,,Zuzia lalka nieduża
I na dodatek cała ze szmatek’’
- Fasolki ,,Zuzia’’ (fragment)
W kulturze znanych jest wiele niezwykłych lalek; laleczki voodoo 1, nawiedzone Okiku, Robert i Annabelle, Chucky – bohater horroru i Alojzy – antagonista Pana Kleksa, wreszcie mówiąca zabawka strzegąca Wasylisy z rosyjskiej baśni.
Modne ostatnio w środowisku rodzimowierców motanki (ukr. motaty – motać) są szmacianymi lalkami, wykonanymi bez igieł i nożyczek. Wywodzą się z folkloru Ukrainy, a także Białorusi i Rosji, gdzie pełniły funkcję talizmanów. Wyróżniane są takie rodzaje motane jak: Otulaczka (chroniąca dziecko w kolebce), Wieduczka (opiekująca się dorastającą dziewczyną), Zielarka (uzdrawiająca), Ziarnuszka (strzegąca ziarna na zasiew), Spirydon (dla mężczyzn), Podróżka (ochraniająca w podróży), Karmicielka (zapewniająca obfitość), Gospodyni (pomoc domowa), Rodzicielka, Baba Jaga (odganiająca złe moce), Żadanica (spełniająca dowolne życzenia), Lulanka (zapewniająca dobry sen), Przekupka (troszcząca się o finanse) i Tryzenka (wkładana do grobu).
Pokładanie wiary w magiczne moce motanek (mogących stanowić relikt kultu bogini Mokoszy) jest praktyką pogańską, sprzeczną z pierwszym przykazaniem Dekalogu. W naszych czasach miała jednak miejsce próba chrystianizacji tych lalek. W Boże Narodzenie 2022 r. w ukraińskie szopce w Watykanie umieszczono 440 aniołków – motanek, symbolizujących ukraińskie dzieci pomordowane przez Rosjan podczas wojny.
1 Odsyłam do posta: ,,Lalki voodoo’’.
