,, [...] Wielkie uczucie rodzi się między młodzieńczym księciem Karolem (późniejszym cesarzem Karolem V) a piękną Izabellą z książęcego rodu Cyganów, przybyłą na dwór ze świtą czarodziejskich postaci: mandragorą 'Corneliusem Neposem', wykopaną z ziemi u stóp szubienicy, przemienioną przez czary Izabelli w agresywnego i niesfornego karła zaopatrującego ją w skarby niezbędne do zapoznania się z księciem, Barka, jej starą niańką, oraz z Niedźwiedzią Skóra. Miłość zmysłową, ale bezduszną reprezentuje golem, drętwy, niemy sobowtór Izabelli, stworzony przez polskich Żydów na zlecenie księcia, aby podsunąć ją zazdrosnemu Corneliusowi. Ale to sam Karol ulega seksownym pokusom Izabelli - golema. Dopiero gdy zobaczył obie jednocześnie, przejrzał na oczy i zdjął napis - zaklęcie z czoła golema, zmieniając go w zwykłą glinę. Gdy Karol wstępuje na tron, czyli z Izabelli morganatyczną małżonkę. Ona jednak, już w ciąży, idąc za swym wyczytanym w gwiazdach przeznaczeniem, ucieka do swoich braci Cyganów, aby syna królewskiego uczynić ich władcą, który zaprowadzi swój lud do ziemi przodków nad brzegi Nilu. Po jej odejściu świta jej zamienia się w pył i znika. Ale magia i czary nie opuszczają już cesarza aż do śmierci, budząc w nim wieczne dążenie do pomnażania swych bogactw, do rozszerzania władzy, do coraz nowych przygód erotycznych, którymi daremnie próbuje zatrzeć wspomnienie swojej pierwszej i ostatniej prawdziwej miłości'' - Władysław Kopaliński ,,Leksykon wątków miłosnych''
,,Iwen, rycerz z lwem (Yvain ou Le Chevalier de Lion, ok. 1173), poemat Chrétiena z Troyes, którego tytułowy bohater jest rycerzem dworu króla Artura, człowiekiem dumnym i dzielnym, doskonałym wzorem błędnego rycerza, obrońcą uciśnionych, rzecznikiem sprawiedliwości, paladynem dwornej miłości. Iwen udaje się do Lasu Brocéliande, aby wspomóc i pomścić przyjaciela pokonanego przez tajemniczego rycerza. Tam odkrywa magiczne źródło, a gdy z niego zaczerpnął wody, rozpętała się burza i zjawił się tajemniczy rycerz, który wyzwał Iwena i został raniony. Iwen udaje się za nim do jego zamku, gdzie rycerz umiera. Pani domu, piękna Laudyna, rozpaczając po stracie męża i płonąc żądzą zemsty, powoli zaczyna patrzeć na Iwena życzliwszym okiem, aż wreszcie zakochuje się w nim. On odpowiada jej najczulszą miłością. Wkrótce małżeństwo dochodzi do skutku. Para żyje szczęśliwie w miłosnym upojeniu. Pewnego dnia do zamku zjeżdża król Artur z rycerzami Okrągłego Stołu. Gawain, bratanek króla i bliski druh Iwena, zawstydza go, wyrzucając mu, że prowadzi gnuśne, bezczynne życie. Wzywa go, aby wrócił do pełnych chwały zajęć rycerskich. Laudyna zezwala mężowi na to, ale wyznacza nieodwołalny termin powrotu. Jeżeli go nie dotrzyma, utraci jej miłość. Iwen przyrzeka punktualność, odjeżdża z królem i jego świtą, ale rycerskie rzemiosło absorbuje go do tego stopnia, że zapomina o obietnicy. Goniec wysłany przez Laudynę znajduje go na kolejnym turnieju i wręcza mu list, w którym żona wzbrania mu raz na zawsze powrotu do domu. Pełen wyrzutów sumienia i ciągle żywej miłości Iwen w rozpaczy rzuca się w wir bohaterskich przygód i czynów, które rozsławiają jego imię. Ratuje też życie lwa napadniętego przez ognistego węża, za co wdzięczny lew oddaje mu różne usługi. Wreszcie Laudyna, zachwycona wyczynami Iwena, wybacza mu [...]'' - Władysław Kopaliński ,,Leksykon wątków miłosnych''
,, [...] Hüon de Bordeaux, rycerz na dworze Karola Wielkiego, zabił w obronie własnej, nie znając go, królewskiego syna Charlota i został przez króla naprzód skazany na śmierć, a potem ułaskawiony pod warunkiem, że Hüon wyrwie brodę i 4 zęby sułtanowi bagdadzkiemu, ucałuje jego córkę i zetnie głowę emirowi, który siedzi po lewicy sułtana. W Syrii Hüon spotyka króla elfów Oberona, jadącego w karecie ciągniętej przez pantery, cudowne i wszechwładne dziecię piękne jak anioł. Oberon dmie w róg z kości słoniowej: na to hasło wszyscy, którzy kochają miłością zmysłową, muszą puścić się w szaleńczy taniec. Hüon, wierny obrazowi pięknej dziewczyny ujrzanej we śnie, której wszędzie poszukuje, pozostaje nieporuszony. Wtedy Oberon daje mu ów róg i złoty puchar, za których pomocą będzie mógł spełnić swe niesłychanie trudne zadanie. Tymczasem sułtan chce zmusić swą córkę Rezię do poślubienia niekochanego księcia. Ona kocha tylko rycerza, którego ujrzała w marzeniu sennym. W dzień wyznaczony na ślub Hüon przybywa do Bagdadu, spełnia swoją misję, a gdy całuje Rezię, oboje z zachwytem poznają w sobie wzajem marzenie swych snów i oboje ruszają w drogę do Francji z błogosławieństwem Oberona, który jednak każe im wziąć ślub w Rzymie z rąk papieża, a do tego czasu zachować kompletną czystość damsko - męską. Rezia przyjmuje chrzest i imię Amanda. Jednak pewnej upojnej nocy kochankowie ulegają swej namiętności. Wściekły Oberon sprawia, że ich statek tonie, a oni dostają się na wyspę bezludną, żałują za grzechy i przysięgają żyć jak brat z siostrą. Amanda, porwana przez piratów i sprzedana sułtanowi tunezyjskiemu, opiera mu się dzielnie. Hüon, który podążył za nią, staje się przedmiotem żądzy małżonki sułtana, a gdy nie chce jej ulec, ona jak Putyfara, oskarża go o nieprzystojne propozycje. Oboje młodzi, mają już zostać spaleni na stosie, gdy Oberon, uznając ich cnotę, przenosi ich do Rzymu, a po ślubie do Francji, gdzie Hüon zwycięża w turnieju i zostaje przywrócony do łask przez króla. [...]'' - Władysław Kopaliński ,,Leksykon wątków miłosnych''
,,Biedny Henryk (Der arme Heinrich, ok. 1195), średnio - górno - niemiecki poemat Hartmana von Aue [...] przedstawia potężnego pana, Henryka von Aue, arystokratę pełnego zalet duszy i ciała, którego pomyślny żywot zagrożony zostaje nagle straszną chorobą - trądem. Pewien lekarz z Salerno oświadcza mu, że wyleczyć go można tylko dobrowolnie ofiarowaną krwią młodej dziewicy. Zrozpaczony Henryk opuszcza rodzinę i przyjaciół i chroni się w domu jednego ze swych wiejskich dzierżawców. Młoda córka jego gospodarza, dowiedziawszy się przypadkiem o warunkach wyzdrowienia Henryka, poruszona miłością i współczuciem, ofiaruje dla niego swe młode życie, mimo oporu rodziców, a także samego Henryka i towarzyszy mu w drodze do Salerna. Tam lekarz przywiązuje ją nagą do stołu operacyjnego i zaczyna już ostrzyć swój skalpel, gdy Henryk podglądający tę scenę przez szczelinę w ścianie, poruszony niewinną urodą dziewczyny i przerażony własnym egoizmem, wpada do pokoju i mimo jej protestów nie dopuszcza do tej ofiary. To nowe uczucie dobroci [...] jakie przepełniło duszę Henryka, sprawia, że z łaski Boga następuje cudowne uzdrowienie. Henryk wraz ze zdrową i całą dzieweczką wraca do Szwabii, gdzie połączy ich ślub. [...]'' - Władysław Kopaliński ,,Leksykon wątków miłosnych''
