wtorek, 31 lipca 2018

Robin Hood


,,Literaturoznawca z Uniwersytetu Cardiff – prof. Stephen Knight ‘zabłysnął’ dość szczególną hipotezą, głoszącą, że Robin Hood, który zabierał bogatym i rozdawał biednym, był w rzeczywistości tylko prześladowanym homoseksualistą. Według tekstu M. R. pt. Robin Hood. Też kochał inaczej (Rzeczpospolita z 22 października) Robin Hood był rzekomo ‘kochającym inaczej, jego weseli chłopcy – grupą homoseksualistów, którym co innego było w głowie niż wspieranie biednych, a wszyscy razem schronili się do lasu przed prześladowaniami za odmienność zainteresowań’. Jak komentuje autor Rzeczpospolitej, wg prof. Knighta: ‘XV – wieczne ballady o Robin Hoodzie pełne są symboli erotycznych, zwłaszcza fallicznych. Wszystkie miecze, strzały, kociołki mówią – zdaniem profesora – same za siebie. Wydaje się, że mówią raczej o stanie umysłów niektórych naukowców, ale brytyjskie stowarzyszenie homoseksualistów Outrage przyjęło odkrycie z entuzjazmem’’ - prof. Jerzy Robert Nowak ,,Pro i contra’’ [w]: ,,Niedziela Ogólnopolska 45/ 2001’’








O Robin Hoodzie dowiedziałem się po raz pierwszy w przedszkolu oglądając film Disneya z 1973 r., w którym bohaterowie legendy zostali ukazani jako zwierzęta (sam główny bohater był lisem). W dzieciństwie oglądałem też inną kreskówkę o Robin Hoodzie, w której on i jego banda byli dziećmi walczącymi przeciw dorosłym. Z drugiego numeru przyrodniczego czasopisma ,,Zwierzaki’’ (ukazywało się w latach 1992 – 1999) dowiedziałem się, że imię banity pochodzi od ptaka, zwanego po polsku rudzikiem (ang. robin). W 1997 r. przeczytałem o nim następującą notatkę:

,,CZY ROBIN HOOD ISTNIAŁ NAPRAWDĘ?
Przeszło 600 lat temu pojawiła się w Anglii legenda o Robin Hoodzie, wyjętym spod prawa rycerzu, który okradał bogatych, aby pomóc biednym. Do dziś nie wiemy, czy u źródeł tego opowiadania kryje się postać historyczna.
Prawdziwy Robin Hood miał być saskim rycerzem, który utracił swe ziemie w następstwie podboju Anglii przez Normanów w XI wieku. Większość legend podaje, że mieszkał w Lesie Sherwoodzkim w hrabstwie Nottinhghamshire za panowania Ryszarda I (1157 – 99) i Jana bez Ziemi (1199 – 1216). W opowieściach występuje jako najlepszy łucznik w Anglii. W skład jego drużyny wchodzą: dama Marion (ukochana Robina), braciszek Tuck (gruby i wesoły mnich) i Mały Janek (potężny osiłek). Wrogiem banitów jest szeryf Nottingham. Chociaż w północnej Anglii znajduje się kilka miejsc nazwanych imieniem Robina, to jednak nie możemy z całą pewnością stwierdzić, że był postacią historyczną’’ - Bridget Daly (red.) ,,Kim oni byli? Księga pytań i odpowiedzi o sławnych ludziach’’

W 2006 r. czytając ,,Czarownice’’ Eriki Jong (nawiasem mówiąc, książkę napisaną z pozycji wiccańskich i napastliwą wobec Kościoła) natknąłem się na teorię głoszącą, że banda Robin Hooda to byli ukrywający się w lesie wyznawcy Wielkiej Bogini, zaś jej przywódca to leśny duszek (widać tu skojarzenie Robin Hooda z Robinem Goodfellowem ;).








W czerwcu i lipcu 2018 r. czytałem rzetelną pracę naukową James C. Holta ,,Robin Hood. W poszukiwaniu legendarnego banity’’. Na końcu książki został zamieszczony dodatek: XIV – wieczny angielski poemat ,,Czyny Robin Hooda’’, którego autorem był prawdopodobnie bard Richard Rolly. Jego akcja rozgrywa się w angielskim lesie Sherwood za panowania Edwarda II (1284 – 1327). Dopiero w późniejszych wersjach Robin Hood żył w czasach Ryszarda Lwie Serce i Jana Bez Ziemi, a czasem nawet … Henryka VIII (1491 – 1547). W poemacie tym Robin Hood był yeomanem (wolnym człowiekiem), banitą o dwornych manierach. Ubierał się na zielono. Trzon jego bandy tworzyli: Mały John, Szkarłatny Will i Much Syn Młynarza. Braciszek Tuck pojawia się dopiero w późniejszych wersjach. Banici żyli w celibacie, aby uniknąć rozpusty. Postać Lady Marion pojawia się dużo później jako zapożyczenie z ludowych obrzędów Święta Majowego – reliktu celtyckiej uroczystości Beltane. Robin Hood był gorącym czcicielem Maryi. Dziennie słuchał trzech Mszy Świętych na cześć Boga Ojca, Ducha Świętego i Matki Bożej. Nie przeszkadzało mu to rabować bogatych mnichów i biskupów (antyklerykalizm istniał przez cały okres średniowiecza, co nie znaczy, że złych duchownych było więcej niż dobrych; podobnie jak i teraz). Ugaszczał tych, którym potem zabierał pieniądze. Wspierał potrzebujących min. pomógł spłacić dług rycerzowi zadłużonemu u chciwego opata. Wraz ze swymi ludźmi żywił się mięsem królewskich jeleni. Już we wczesnej wersji legendy zasłynął jako znakomity łucznik. Na konkursie strzeleckim rozszczepił strzałę tkwiącą w środku tarczy. Jego wrogami byli: chciwy opat klasztoru Świętej Marii i szeryf Nottinhgam. Ten ostatni został uprowadzony do lasu przez Małego Johna, gdzie Robin darował mu życie, w zamian za obietnicę nieszkodzenia banitom. Jednak szeryf dalej knuł przeciw Robinowi. Ogłoszony przez niego konkurs łuczniczy był zasadzką. Ostatecznie Robin zabił szeryfa w walce. Sojusznikiem banitów był rycerz Richard z Lee, który udzielał im schronienia w swym zamku. Robin Hood, choć był wyjęty spod prawa, szanował swego króla. Ugościł Edwarda II w Sherwood. Król zabrał go na swój dwór do Londynu. Banita umarł w klasztorze w czasie medycznego zabiegu spuszczania krwi – zdradziecka przeorysza wykrwawiła go w zemście za zabicie jej kochanka.
Przez wieki legenda ewoluowała. Z czasem zaczęto niesłusznie widzieć w Robinie symbol walki z uciskiem feudalnym, bądź oporu podbitych Saksonów przeciw Normanom. Jego przygody (zwłaszcza w drukach z XVII wieku) stawały się też coraz bardziej fantastyczne. W jednej z nich odpierał atak muzułmańskiego księcia Aragonii na Anglię.








Omawiana legenda wywarła również wpływ na gatunek fantasy. W pierwszej części animowanego filmu ,,Shrek’’, Robin Hood był … Francuzem i nazywał się Monsieur Hood. Z kolei polski pisarz Tomasz Pacyński (1958 – 2005) napisał cykl fantasy ,,Sherwood’’ składający się z tomów: ,,Sherwood’’, ,,Maskarada’’ i ,,Wrota światów’’ ze względu na objętość podzielone na dwie części: ,,Zła piosenka’’ i niedokończona ,,Garść popiołu’’.