poniedziałek, 21 października 2019

Złote jajo ze Żnina







,,Jajko [...] jest równoznaczne z Pierwszą Ziemią utożsamianą z mitycznym Gajem (...). Śladem takiego mitu może być XIX - wieczna legenda z okolic Żnina, która wydaje się być dalekim echem takiej waloryzacji jaja: 'W okolicy Żnina syn miotlarza znalazł w świętym gaju złote jajo i sprzedał je złotnikowi we Żninie, mieście wielkim i bogatym''' - Paweł Szczepanik ,,Słowiańskie Zaświaty. Wierzenia, wizje i mity''


Kogut w mitologii słowiańskiej






,,O związku jaja, węża - jako wcielenia Welesa - i złocie, doskonale opowiada wierzenie istniejące na Rusi według którego: 'kogut mający ponad siedem lat może znieść jajo, a z niego wylęgnie się ognisty Wąż, który w określonych warunkach przynosi srebro i złoto'. Podobnych sensów kosmologicznych możemy również doszukiwać się w ukraińskim podaniu:
'dawnymi czasy gdy ziemia była jeszcze pusta, zesłał Bóg na ziemię koguta, aby ją ożywił. Kogut zniósł jajko, z którego wypłynęło siedem rzek, te zrosiły doliny i wkrótce wszystko pokryło się zielonością, ożywiło kwiatami, napełniło owocami''' -
Paweł Szczepanik ,,Słowiańskie Zaświaty. Wierzenia, wizje i mity''


Słowiańskie jaja




,,Ziemia została stworzona z wielkiego jaja, które leżało na niebotyczném drzewie'' - XIX - wieczny przekaz z Ziemi Dobrzyńskiej zanotowany przez Aleksandra Petrowa.

,, [...] jeśli zginą pisanki i 'koladka', to będzie koniec świata'' - przekaz z Łówczy.






,, [...] malują jaja ażeby antychryst (...) nie nabrał sił i nie zerwał 'łanciw', które nań nałożono - zapewne w piekle'' - przekaz z powiatu żywieckiego.

,,Świeć się, świeć słoneczko!
Dam ci jajeczko,
Jak kurka zniesie,
Na dębowym lesie.
Weźmij jajo do raju,
Niech się dusze radują''
- pieśń zanotowana przez Henryka Biegeleisena.






Opracowane na podstawie: Paweł Szczepanik ,,Słowiańskie Zaświaty. Wierzenia, wizje i mity''