czwartek, 28 sierpnia 2025

Turbo Szwedzi

 

,,Mdły to naród, bo ziemia tam okrutnie nieurodzajna i chleba nie mają, bo jeno szyszki sosnowe mielą, z takiejto mąki podpłomyki czyniąc, które żywicą śmierdzą. […] rzucisz szelmę w jedną przerąbel, to i on drugą wypłynie i jeszcze śledzia żywego w pysku trzyma...’’ - Henryk Sienkiewicz ,,Potop’’



Szwedzi są narodem germańskim z północy Europy (Skandynawii). Za pierwszego historycznego króla Szwecji uznaje się Eryka Zwycięskiego (ok. 945 – ok. 995).



Najwcześniejszymi, legendarnymi władcami Szwecji byli: Gylfi, Oden (zeuhemeryzowana postać Odyna), Njord (imię skandynawskiego boga morza), Yngvi – Frej (zeuhemryzowana postać Freja), Fjölnir (I wiek p. n. e.), Snegder (I wiek n. e.), Vanlande, Visburr, Danalde (II wiek), Domarr, Dyggve, Dag Mądry (III wiek), Agne Skjalforlande (IV wiek), Erik i Alrik, Alf i Yngve, Hugleik, Hake Hadnesson, Jörund, Aun, Halvdan av Skjöldungaätten i Ale Mocny (IV – V wiek).



Do półlegendarnej dynastii Ynglingów należeli: Egil (koniec V wieku – ok. 515), Ottar (ok. 515 – ok. 530), Onela (pocz. VI wieku), Adils (ok. 530 – ok. 575), Eystein (ok. 575 – ok. 600), Sölve (koniec VI wieku), Ingwar Wysoki (VI – VII wiek), Anund (pocz. VII wieku – ok. 640) oraz Ingjald (ok. 640 – ok. 650).



Półlegendarna była również dynastia Skjöldungów. Należeli do niej: Ivar Vidfamne (ok. 655 – ok. 695), Harald Hildetang (ok. 705 – ok. 750), Sigurd Ring (ok. 750 – ok. 770), Ragnar Lodbrok (ok. 770 – ok. 785) i Eysteinn Beli (koniec VIII wieku).



Niepewna jest także historyczność bezpośrednich poprzedników Eryka Zwycięskiego, należących tak jak on do dynastii z Munsö. Zaliczają się do nich: Björn Żelaznoboki (ok. 785 – 800), Eryk II Björnsson i jego brat, Refil (pocz. IX wieku), Eryk III Refilsson (pocz. IX wieku), Björn II z Hague i Anund Uppsale (ok. 829 – ok. 831), Olaf (połowa IX wieku – po 854), Eryk IV Anundsson (do 882), Ring (ok. 910 – ok. 940), Eryk V Ringsson (ok. 940 – ok. 950), Emund Eriksson (ok. 950 – ok. 970) i Björn III Eriksson (882 – 935/ II połowa X wieku).



W 1688 r. szwedzki filozof i filolog, Andreas Kempe (1622 – 1689) wydał satyrę ,,Języki raju’’. Bóg mówił w niej po szwedzku, Adam i Ewa po duńsku, zaś wąż – kusiciel po francusku.



Olof Rudbeck (1630 – 1703) w dziele ,,Atlantika’’ (1679) utożsamił Szwecję z Atlantydą z dialogów Platona 1 i uznał ją za kolebkę cywilizacji (nie tylko) europejskiej. Szwecja – Atlantyda była cesarstwem. Posiadała herb przedstawiający min. lwa i gryfa. Stolica Atlantydy miała się znajdować w Gamla Uppsala, miejscu pochówku królów Szwecji. Dzieło Rudbecka wpisuje się w ideologię gotycyzmu (szwedzkiego odpowiednika polsko – litewskiego sarmatyzmu), cieszącej się poparciem króla Karola XII (1682 - 1718), prowadzącego politykę imperialną. Rudbeck pisał o rzekomym szwedzkim pochodzeniu wyobrażeń starożytnych bóstw, alfabetu i astronomii (wiedzy zgłębianej zwłaszcza przez kobiety). W trzech dalszych tomach (1679 – 1702) zlokalizował w Szwecji Ogród Hesperyd i Pola Elizejskie. Opisany przez Hezjoda wiek brązowy odnosił się do powszechnego używania brązu w ówczesnej Szwecji. Znajdowała się w niej mityczna Cymmeria, kraina ciemności (dziś znana miłośnikom fantasy jako ojczyzna Conana ; 2). Opis mąk dusz w Tartarze (Wergiliusz ,,Eneida’’ 3) nawiązuje do ofiar z ludzi składanych jednocześnie na cześć Słońca, Księżyca i Ziemi. Przedstawienie królowej trzymającej szyszkę z Augsburga ilustruje nordycki mit o Słońcu zamienionym w sosnę. Słupy Herkulesa leżały nad cieśniną Öresund. Jednym z nich był przylądek Kullen. Nubijskie jezioro Ghanus z relacji Al – Idrisiego to jezioro Ganviken na Dalekiej Północy. Za położeniem góry Atlas w Szwecji miały przemawiać argumenty botaniczne. W ojczyźnie Rudbecka znajdował się również Labirynt kreteński. Atlantydzi podbijali ludy południowe, co symbolizuje broda Herkulesa. Nauczyli Egipcjan pisma runicznego.



Na czele panteonu stał Herkules, zwany Thor – As. Pochodzenia skandynawskiego miały być także takie bóstwa jak: Disa (bogini nadająca prawa, jako trójgłowa kobieta symbolizowała październik), Apollo, Diana z Efezu (bogini Lapończyków), Neptun (imię pochodzące jakoby z ,,Eddy’’), Janus (dwugłowy mężczyzna, dmący w dwa rogi symbolizował połączenie starego nowego roku), Merkury, Ozyrys, Izyda, Horus, Anubis, Kanop (rzekomy bóg egipski pochodzenia lapońskiego z trzema karmiącymi piersiami), Attis, słowiańscy bogowie: Prono (Porenut?), Ridegast (Radogost) i bogini Siwa 4, Mitra, Eskulap, Hygieja, Telesfor, Minerwa, Pluton, Kybele, Serapis (hellenistyczny bóg czczony w Egipcie), Mars, Kupidyn i Junona.



Imię Izydy pochodziło – zdaniem Rudbecka – od lodu (is). W rzeczywistości imię bogini wywodzi się od egipskiego eset – tron. Krowie rogi na jej głowie honorowały eddaiczną krowę Audumlę, która wylizała świat spod lodu. Jej atrybutami były bęben i pałeczki lapońskich szamanów oraz runiczny krzyż. Myśliwi polujący na foki stanowili źródło relacji Plutarcha 5 o poświęconych Izydzie hipopotamach prowadzonych na smyczy.



Eurypides opisał boginię Kybele, opłakująca nastanie zimy w Szwecji. Zwyczaj samokastracji jej kapłanów był pochodzenia skandynawskiego.



Ze Skandynawii pochodziły także egipskie byk Apis, skarabeusz i Uroboros (to ostatnie o tyle tylko słuszne, że wąż Jormungand też był przedstawiany z własnym ogonem w zębach), Cerber (jego trzy głowy, należące niekiedy do jastrzębia, świni i psa symbolizowały Słońce, Ziemię i Księżyc na początku nocy polarnej), gryf (symbol dnia polarnego i nocy polarnej), fallus (symbol Słońca), Gorgony, sfinksy, ludożercze olbrzymy, Lajstrygonowie 6 (mieszkańcy Södermanlandu), Pegaz (dowód: skrzydlate konie na kamieniach runicznych), jednonogie plemię Skiapodów (ich pierwowzorem mieli być Lapończycy poruszający się na nartach), nereidy, centaury i bucentaury.



U podstaw mitu o wężowych włosach Gorgon legły bujne włosy skandynawskich kobiet lub/ i pokryci futrem tubylcy z Nowej Ziemi (wyspy należącej dziś do Rosji).



Legendy o ludziach zaklętych w kamienie lub smoki stanowiły ślad istnienia kamieni runicznych stawianych ku czci wybitnych postaci. Splecione węże lub smoki ilustrowały mit o kazirodczej miłości Jowisza do Frei.



Pliniusz Starszy 7 pisał o wydłużonych głowach ludzi Północy inspirując się rosyjską, futrzaną czapką, papachą lub wysokimi, kobiecymi czepcami z Estonii lub Amsterdamu.



Amazonki żyły w pobliżu Torneå na południu Szwecji. Czciły Myrinę, boginię morza. Thor walczył z tymi walecznymi niewiastami w Laponii.



Scytowie byli starożytnym plemieniem szwedzkim, zaś sarmaccy Roksolanowie pochodzili z Roslagen.



Ze Szwecji mieli pochodzić nawet Chińczycy. Jako dowód autor podawał ich wąsy i narzucone im przez mandżurskich zdobywców – warkocze 8.



Porwanie skandynawskiej księżniczki Europy zostało potraktowane jako alegoria wymiany handlowej i żeglugi. Minos został utożsamiony z Mannusem (powyżej), praojcem Germanów. Imię kreteńskiego potwora Minotaura miało jakoby etymologiczny związek ze skandynawskim bogiem Thorem. Menelaos i Helena odbyli podróż do Szwecji. W kraju Rudbecka odbyły się łowy na dzika kalidońskiego. Abaris był jednym z potężnych, skandynawskich magów, którzy potrafili min. latać. Senator Atillius Cimber, właśc. Lucjusz Tyliusz Cymber (? - 42 p. n. e. ?) był Cymbrem, skandynawskim bohaterem czczonym przez Rzymian. Szwedami mieli być także: biblijny lud Magoga (Lapończycy), Orfeusz, Herkules (oczyszczenie stajni Augiasza było metaforą rozprawy herosa z piratami), Medea, Agamemnon, Semele (matka Dionizosa), Romulus i Remus, Aleksander Wielki i Attyla 9.Trzy głowy św. Eryka oznaczają jego zwycięstwo nad bóstwami Księżyca, Ziemi i Słońca. Marco Polo (1254 – 1324) 10 piszący o ludach Goga i Magoga, sąsiadach Chin, miał na myśli Islandię i Szwecję.



Wspomniany wyżej gotycyzm był przekonaniem o pochodzeniu Szwedów od Gotów. Podstawę dał mu fragment wczesnośredniowiecznego dzieła ,,Getica’’ Jordanesa, mówiący o pochodzeniu tego germańskiego ludu ze Skandzy, identyfikowanej ze Skandynawią. Zwolennikami gotycyzmu byli kronikarz Ericus Olai (1420 – 1486), autor ,,Chronica regni Gothorum’’ (ok. 1475) i biskup Nicolaus Ragwaldi (ok. 1380 – 1448), który na soborze w Bazylei odrzucał kastylijskie roszczenia do gockich przodków. Johannes Magnus (1488 – 1544), ostatni katolicki biskup Uppsali powiązał Szwedów z Gotami (odrębnym ludem), mitycznymi Hiperborejczykami i Scytami. Szwedzi i Goci mieli być potomkami Magoga, wnuka Noego. Flamandzki kartograf, Abraham Ortelius zlokalizował w Skandynawii znane z dzieł starożytnych geografów Góry Ryfejskie. Gocki był językiem Adama i Ewy, z którego wyodrębniły się hebrajski, greka i łacina. XVII – wieczni humaniści szwedzcy rywalizowali z Duńczykami w badaniu staroskandynawskich sag w poszukiwaniu dowodów na zamierzchłą wielkość swojego narodu. Z mocarstwową historią Szwecji powiązano min. ostrogockiego króla Teodoryka Wielkiego (ok. 455 – 526) .



W XX wieku pseudohistoria w Szwecji przybrała postać teorii Götalandu. Zakładała ona początki państwa szwedzkiego w Westrogothii, posiłkując się przy tym nienaukowymi metodami jak radiestezja i mediumizm. Za pomocą wahadełka poszukiwano grobu Beowulfa 11w Skalundzie. Prekursorem był już Pehr Tham (1737 – 1820), choć za założyciela szkoły westergothlandzkiej uważa się Carla – Otto Fasta (1884 - 1969). Wieś Sätuna została uznana za Starą Sigtunę, zaś dawna Birka leżała rzekomo nad jeziorem Hornborga. Z Westergothlandu pochodzili Goci, Sujoni i Duńczycy. Było to miejsce lądowania Odyna i Asów. Mieściła się w nim Walhalla i jesion Yggdrasil. Na twierdzenia te brak naukowych. Rzekoma mennica królewska okazała się ruinami niedokończonej stodoły z końca XIX wieku. W latach 1933 – 1945 założyciele szkoły (łącznie z samym Fastem) współpracowali z nazistami: SS Ahneberbe, Richardem Waltherem Darre (1895 - 1953) i eugenikami z Hadamaru.



Na koniec ciekawostka. W polskich szkołach uczy się, że konstytucja 3 maja z 1791 r. była pierwszą konstytucją w Europie, a drugą na świecie. Tymczasem Szwedzi za pierwszą europejską konstytucję uważają Akt o formie Rządu z 1772 r. nadany przez króla Gustawa III (1746 – 1792), za: Ingvar Andersson ,,Dzieje Szwecji’’.



1 Odsyłam do posta: ,,Platon i Atlantyda’’.

2 Odsyłam do posta: ,,Conan – władca wyobraźni’’.

3 Odsyłam do posta: ,,Eneida’’.

4 Odsyłam do posta: ,,Kronika Słowian’’.

5 Odsyłam do posta: ,,O Izydzie i Ozyrysie’’.

6 Odsyłam do posta: ,,Odyseja’’.

7 Odsyłam do posta: ,,Historia naturalna’’.

8 Odsyłam do posta: ,,Papierowy demon’’.

9 Odsyłam do postów: ,,Attyla i Słowianie’’ oraz ,,Attyla w mitologii węgierskiej’’.

10 Odsyłam do postów: ,,Opisanie świata’’ i ,,Marco Polo w Nowym Świecie’’.

11 Odsyłam do postów: ,,Beowulf’’ i ,,Szwedzki Beowulf’’.