sobota, 6 września 2025

Gwidon Dziki

 



,,GWIDON DZIKI, wł. Guidone Selvaggio, w Orlandzie szalonym Ariosta młodszy brat Rinalda i krewniak Astolfa. Rozbiwszy się na wybrzeżu Amazonek, walczy z ich dziesięcioma męskimi szermierzami. Zabija ich wszystkich, ale musi poślubić 10 Amazonek. Z pomocą swej ulubionej żony Alerii i Astolfa rozprasza Amazonki dmąc w magiczny róg i przyłącza się do wojsk Karola Wielkiego, aby walczyć z niewiernymi'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik mitów i tradycji kultury''





 

Gotham City

 


,,Gotham i gothamici przydomek stosowany nieraz do miasta Nowy Jork i jego mieszkańców, uważanych za zarozumiałych mędrków i besserwisserów, nadany im w zbiorze satyr Salmagundi (1807) przez Washingtona Irvinga'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik mitów i tradycji kultury''



 

Stąd najpewniej pochodzi nazwa Gotham City, rodzinnego miasta Batmana. 

Mędrcy z Gotham



 ,,Mędrcy z Gotham legenda, wg której król Jan [bez Ziemi - przyp. T. K.] miał zamiar przemaszerować przez Gotham z wojskiem i posłał heroldów dla przygotowania kwater. Mieszkańcy, obawiając się kosztów i strat, postanowili udawać przed heroldami głupców: jedni wygrzebywali grabiami księżyc ze stawu, inni topili w nim węgorza, owi otaczali płotem kukułkę siedzącą na krzaku, reszta czyniła podobne idiotyzmy. Król, dowiedziawszy się o tym, porzucił swój zamiar, a 'mędrcy z Gotham' orzekli chytrze, iż: 'Więcej głupców przechodzi przez Gotham, niż w nim mieszka''' - Władysław Kopaliński ,,Słownik mitów i tradycji kultury''



Podobnie w mitologii greckiej Odyseusz udawał człowieka niespełna rozumu, aby nie musieć brać udziału w wieloletniej wojnie trojańskiej. 

Gontyna

 



,,GONTYNA 'świątynia pogańska dawnych Słowian, Prusów i Litwinów', wyraz sztuczny, stworzony prawdop. ok. 1860 przez filozofa Bronisława Trentowskiego, autora Chowanny, modny pod koniec XIX w., fałszywie odtworzony przez adideację do gont z kroniki nm. XII w., w której świątynię pogańską Słowian pomorskich nazwano (łac.) contina, z kącina, kąt, przen. też 'schronienie, przytułek, dom'; por. Chram'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik mitów i tradycji kultury''



Zainteresowanych próbami rekonstrukcji mitologii słowiańskiej podjętymi przez Bronisława Trentowskiego odsyłam do posta: ,,Słowiańskie bogi i demony''. 

Golias i goliardzi



 ,, [...] Nazwa ta pochodzić miała od Goliasa, fikcyjnej postaci niepewnego pochodzenia, tytułowanego ironicznie biskupem (episcopus) i arcypoetą (archipoeta), niekiedy utożsamianego z Primusem, uczonym orleańskim z XII w. [...]'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik mitów i tradycji kultury''



 

Godiva



,,GODIVA (...), Lady Godiva, Godgifu, żona Leofrica (XI w.), hrabiego Mercji [...]. Wg legendy Leofric nałożył rujnującą daninę na swych dzierżawców, a gdy żona błagała go, aby ich od tego ciężaru uwolnił, drwiąco obiecał to uczynić pod warunkiem, że ona przejedzie nago na koniu przez ulice miasta. Godiva spełniła warunek, a jej mąż dotrzymał słowa. [...] Uzupełnienie z 2. poł. XVII w. stwierdza, że na czas przejazdu Godivy wszyscy mieszkańcy miasta pozostali w domach i zamknęli okiennice, tylko pewien krawiec, Peeping Tom (ang. 'podglądający Tomasz'), spojrzał na nią przez szparę i za karę został porażony ślepotą. [...]'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik mitów i tradycji kultury'' 



 

Mówiąca głowa na Wawelu



,, [...] Wg podania, gdy król Zygmunt August wydawał w tej sali jakiś ważny wyrok, głowa z zawiązanymi oczami miała się odezwać po łacinie: 'Rex Auguste, iudica iuste!', 'Królu Auguście, sądź sprawiedliwie!' [...]'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik mitów i tradycji kultury'' 

 


 

Giselle

 



,,GISELLE (...) najtypowszy dla okresu romantyzmu francuski 'balet z akcją'' [...] wg legendy o wilidach (odpowiednik słowiańskich wił) w górach Harcu, zanotowanej przez Heinricha Heinego. Dziewczyna wiejska Giselle zakochuje się w księciu Albercie, który odwiedza ją w chłopskim przebraniu. Kochający ją leśniczy Hilarion, mszcząc się na rywalu, demaskuje go publicznie. Giselle wpada w obłęd i przebija się szpadą Alberta. W lesie nad jeziorem księżyc świeci nad grobem Giselle, która wyłania się z mogiły, aby tańczyć z wilidami. Polującego po nocy Hilariona wilidy topią w jeziorze, a Albert, który trapiony wyrzutami sumienia przyszedł na grób Giselle, widzi jej zjawę i tańczy z nią aż do świtu. Wtedy widma znikają na zawsze'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik mitów i tradycji kultury''



 

Gargamela

 



,,GARGAMELA w powieści Gargantua i Pantagruel Rabelais'go córka króla Parpajlosów, żona Tęgospusta (fr. Grandgousier) i matka Gargantui; w 11. miesiącu ciąży, w związku ze spożyciem nadmiernej ilości flaków, urodziła Gargantuę przez lewe ucho. (Imiona wg tł. T. Boya - Żeleńskiego)'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik mitów i tradycji kultury''

 



    Przypuszczam, że właśnie od niej pochodzi imię Gargamel, noszone przez złego czarownika z kreskówki ,,Smerfy''.

Gambrinus

 



,,GAMBRINUS w podaniach lud. (rozpowszechnionych od XVI w.) wielu krajów - mityczny król, podobno flamandzki, z IX w., wynalazca (i symbol) piwa, opiekun piwowarów'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik mitów i tradycji kultury''



Andrzej Sapkowski podaje w ,,Rękopisie znalezionym w smoczej jaskini'' wersję, w której Gambrinus zawarł pakt z diabłem, aby zostać piwowarem. Na szczęście udało mu się później przechytrzyć złego ducha.