,,Na początku XX wieku żył w Niemczech koń, który potrafił czytać, liczyć i doskonale rozumiał światową politykę. Tak przynajmniej się wydawało. Właścicielem Bystrego Hansa był Wilhelm von Osten [...]. Różni wybitni uczeni obserwowali cudownego konia i uznali, że rzeczywiście jest tak uzdolniony. Hans odpowiadał na pytania matematyczne, stukając przednim kopytem, natomiast na inne kwestie odpowiadał tak lub nie, potrząsając głową w górę i w dół lub na boki, zgodnie ze zwyczajem przyjętym na zachodzie. Na przykład, gdy ktoś pytał: 'Hans, ile jest dwa razy pierwiastek z dziewięciu minus jeden?', koń po chwili namysłu stukał kopytem pięć razy. 'Czy Moskwa to stolica Rosji?' Hans kręci głową. 'A Petersburg?' Koń kiwa potakująco łbem.
W końcu Pruska Akademia Nauk przysłała komisję, którą kierował Oskar Pfungst, by zbadała sprawę. Osten, który święcie wierzył w uzdolnienia Hansa, nie sprzeciwiał się badaniom. Pfungst zwrócił uwagę na pewne interesujące regularności. Im trudniejsze pytanie, tym Hans potrzebował więcej czasu na podanie odpowiedzi. Gdy Osten nie znał odpowiedzi, koń wykazywał podobną ignorancję. Gdy Ostena nie było w pokoju lub gdy koń miał zasłonięte oczy, nie potrafił udzielić poprawnej odpowiedzi. Zdarzało się jednak, że Hans odpowiadał poprawnie, gdy był otoczony przez sceptyków, a Ostena nie tylko nie byo w pokoju, ale nawet w mieście. W końcu znaleziono wyjaśnienie. Gdy Hans miał odpowiedzieć na pytanie matematyczne, Osten się denerwował, ponieważ obawiał się, że koń stuknie kopytem zbyt mało razy. Gdy Hans dochodził do poprawnej liczby uderzeń, Osten nieświadomie i niedostrzegalnie się odprężał - niedostrzegalnie dla niemal wszystkich obserwatorów, ale nie dla Hansa, który otrzymywał kostkę cukru za poprawne odpowiedzi. Nawet sceptycy pilnie przyglądali się jego kopytu, gdy zaczynał stukać, po czym sygnalizowali gestami, że doszedł do właściwej odpowiedzi. Hans nie miał pojęcia o matematyce, ale był wyjątkowo czuły na niewerbalne wskazówki. [...]'' - Carl Sagan ,,Umysł Broca''
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz