Dybuk

,,dybuk (hebr. dibuk, 'połączenie') - złośliwy duch, który wiąże się  z żyjącymi przejmując ich osobowość. Dybuk to 'naga dusza', nie mogąca zaznać spoczynku lub reinkarnacji (...), która musi znaleźć sobie ciało już zajęte, lecz przez swój grzech podatne na takie wtargnięcie. Dybuk przemawia ustami danej osoby nowym głosem, powodując jednocześnie zmianę osobowości. Można wypędzić go → egzorcyzmami i wtedy opuszcza ciało przez mały palec u nogi, lecz najpierw trzeba go nakłonić do wyjawienia swej tożsamości, a także przeprowadzić restytucję (...), aby dybuk znalazł spokój, bo inaczej znowu w kogoś wstąpi. Czasami nie jest duszą ludzką, ale demonem nawiedzającym kobietę, która może przez to stać się czarownicą. Jedna z pierwszych wzmianek o dybuku pojawiła się w XVII - wiecznej opowieści o człowieku, który popełnił cudzołóstwo i utonął w morzu. Jego żona, nie mogąc wyjść ponownie za mąż, zajęła się w końcu nierządem. Mężczyznę owego najpierw połknęła ryba, a potem wcielił się w krowę. Żyd, który ją nabył, wobec dziwacznego zachowania zwierzęcia postanowił krowę zarżnąć. Dybuk owładnął obecnym przy uboju młodym człowiekiem i uległ dopiero egzorcyzmom miejscowych rabich. Przed odejściem powiedział dwóm z obecnych mężczyzn, że są homoseksualistami, co wyczytał z ich czół. Chaim Vital opowiadał o cudzołożniku, który został ojcem nieślubnych dzieci (mamzerów). Po śmierci jego dusza nie zaznała spoczynku przez dwadzieścia pięć lat. W końcu opanowała pewną rozzłoszczoną kobietę, wszedłszy do jej domu drzwiami, na których brakowało mezuzy. Inny dybuk był duszą biedaka, który zmarł, gdy przedstawiciel opieki społecznej odmówił mu posiłku. Dybuk wstąpił w owego urzędnika i Izaak Luria zdołał go usunąć tylko pod warunkiem, że urzędnik ten przez trzy dni nie spojrzy na żadną kobietę. Zjawiła się jednak jego matka, a gdy urzędnik na nią popatrzył, dybuk powrócił, by go udusić'' - Alan Unterman ,,Encyklopedia tradycji i legend żydowskich''