Św. Makary i Kothos

 ,,Zniszczenie świątyni opisane jest także w sposób szczegółowy w panegiryku na cześć monofizyckiego świętego, Makarego, byłego mnicha Szenutiego, następnie biskupa z Tkow (greckie Antaiopolis), dziele nieznanego autora z początku VI w. Makary żył w pierwszej połowie V w., towarzyszyć miał do Chalcedonu na posiedzenie soboru Dioskorowi, patriarsze Aleksandrii. Pozwala to interesujący nas epizod sytuować w pierwszej połowie V w. Pewnego dnia zgłaszają się do niego kapłani chrześcijańscy jednej z wsi jego diecezji, ze skargą na żyjących w tejże miejscowości czcicieli idoli , którzy zabijają chrześcijańskie dzieci na ofiarę miejscowemu bóstwu, Kothosowi (?). Z ich jelit miało się wyrabiać harfy, na których poganie grali  w czasie modłów (według innej wersji taka muzyka powoduje wychodzenie na wierzch skarbów). Makary wyprawia się od razu z dwoma (czy też czterema, wedle innego rękopisu) towarzyszami do świątyni i wchodzi na teren temenosu, zatrzymując się przed sanktuarium. Kothos przebywając w posągu stojącym w jego wnętrzu głośno protestuje przeciwko obecności biskupa, grożąc, że jeśli ten pozostanie dłużej niż godzinę, swą siedzibę opuści. Przybiegają uzbrojeni poganie, ich żony z płaskiego dachu sanktuarium rzucają w Makarego i jego towarzyszy kamieniami. Historia skończyłaby się dla napastników groźnie, gdyż ich przeciwnicy górowali liczbą (było ich dwudziestu), gdyby nie nadeszły posiłki w postaci Besy, przeora Białego Klasztoru (...) i czternasty mnichów. Biskupi i mnisi się wycofują, ale świątynia w cudowny sposób  sama staje w płomieniach. We wsi witają ich tryumfalnie miejscowi chrześcijanie. Po drodze mnisi chwytają pogańskiego kapłana imieniem Homer (!), spalą go następnie żywcem wraz z idolami znalezionymi u niego. Zaczyna się pogrom pogan, z ich domostw wyciąga się posągi bogów [...] chrześcijanie wprowadzają się do opuszczonych pogańskich domów'' - Ewa Wipszycka ,,Problemy chrystianizacji Egiptu w. IV - VII. Aspekty społeczne i narodowościowe'' [w]: Anna Kiżys (red.) ,,Świat antyczny. Stosunki społeczne, ideologia i polityka, religia. Studia ofiarowane Izie Bieżuńskiej - Małowist w pięćdziesięciolecie pracy naukowej przez Jej uczniów''