Szkice mitologiczne. Dziewanna

Dziewanna Šumina Mati; Leśna Matka; Dziewica, Którą Kocha Jednorożec, była nieskazitelnie piękna. Miała oczy zielone jak pasikonik i długie do kolan, puszyste i lekko pofalowane włosy, barwy jasnobrązowej, a śpiące w nich za dnia nietoperze, czyniły je jeszcze milszymi w dotyku. Jej złoty diadem, sporządzony przez Swarożyca, zdobił wizerunek dudka. W erze czwartej stała się oblubienicą Boruty; erę wcześniej dostała odeń w darze pędzel i sztalugi malarskie. Natchniona przez Ageja, namalowała ptaki i motyle, a z drogich kamieni stworzyła chrząszcze. Wszystkie te istoty ożyły. Dziewanna to macierz leśnych zwierząt, takich jak: myszy, wiewiórki, polatuchy, nornice, smużki, ryjówki, zębiołki, jeże, nietoperze, zające i króliki, żbiki, rysie, wilki, lisy, bure niedźwiedzie, bubony, łasice, gronostaje, tchórze, norki, wydry, borsuki, rosomaki, jelenie, sarny, daniele, łosie, kozice, łokisy, maupy, tury, żubry, wreszcie leśne tarpany. Pani Zwierząt urodziła też dziwne stwory z południa: jednorożce, słonie, nosorożce, lwy, lubarty, zwane panterami, szakale, gazele i antylopy, hipopotamy, bawoły, mantrykony, sfinksy, pegazy, gorgony, psy o wielu głowach, leofontony, koty morskie, czyli koczkodany, papiony (pawiany), mangusty i jeżozwierze. Z jej łona wyszły też rozumne istoty takie jak: Zajęczanie, Żbiczanie, Lynxowie, Neurowie, Centaury, Kynokefale i Wilkogłowcy, Cyjanopody, o jednej stopie służącej za ochronę przed Słońcem i deszczem, Parocytów, którzy nie mogli jeść potraw i tylko je wąchali, śnieżnobiałych ludzi latających na uszach, oraz Akefali o skórze barwy drewna dębu i inne . oraz innych Enków jak: Devany – radości oczu i serc, nietoperza borowca Sirraha, Białego Tura Zimy, Czarnego Tura Wiosny, Wolarza – człeka o dwóch wołowych głowach, zdrajcę Kłobucha o lisiej głowie i ogonie, Kuneteja o głowie kuny, Miedwiedowa – siłacza z głową niedźwiedzia, potwornego Čorta – Zbreźnię Dzikofiejewa, sukę Żwerunę, łokisa Liczyrzepę, burego niedźwiedzia Arktura, dobrego potwora Wiłkokuka, białego wilka Ovova Tęczookinsona, Dzika z Redarii, Białą Lochę, kotkę Kołowierszę, kozła sarny Rogasia, Zajączka Złocieniaszka i białego rysia Deneba. Na pomoc Dziewanny Šumina Mati mogły liczyć porzucone w lesie dzieci, trędowaci i ci, którzy się zgubili.