Szwedzkie baśnie

W kwietniu 2015 r. przeczytałem antologię ,,Zaczarowany dzban. Baśnie szwedzkie'' pod redakcją Roberta Stillera (mam w domu jego przekład ,,Beowulfa''). Akcja tych historii rozgrywa się od bliżej nieokreślonych pradziejów, przez średniowiecze, XVI wiek, aż do XVIII wieku, zarówno w baśniowych krainach, jak też w rzeczywistych krajach: Szwecji, Norwegii, a nawet Hiszpanii. Pojawiają się też wzmianki o Portugalii, Danii i Niemczech. W szwedzkich baśniach pojawia się mnóstwo istot i postaci zarówno z wierzeń pogańskich, jak też z chrześcijańskich. Można w nich przeczytać o: polującym w noc Bożego Narodzenia skandynawskim bogu Odinie (Odynie), trollach ( z reguły są to istoty złe wrogie ludziom, władające czarną magią), olbrzymach (niektóre z nich np. Vigge pomagały w budowaniu kościołów), zmorze (ślad wiary w elfy), morskiej pannie (jej pierwowzorem mogła być Ran – bogini morza), św. Piotrze, Maryi (miała przybraną córkę, która się wykluła z ptasiego jaja), aniele Perze, Lucyferze, który się ukazywał dwóm czarownicom w postaci dziecka, mówiących zwierzętach jak: kot władający czarami (szwedzki odpowiednik Kota w Butach), szczupak spełniający życzenia, oraz trzy psy zabijające olbrzymy (jeden z owych psów miał wyjątkowo dobry słuch), książęta zamienieni w wilki itp. W tych baśniach można dostrzec podobieństwa do ,,Biblii'' (królewicz płynący po morzu stateczkiem razem z kozą, może nawiązywać do Mojżesza porzuconego wśród sitowia), do mitów greckich (historia o podziemnym księciu Haccie przypomina mit o Erosie i Psyche), do baśni o Królewnie Śnieżce, Jasiu i Małgosi (w miejscu czarownicy występują olbrzymy mieszkające w chacie o dachu z kiełbas), oraz do baśni Andersena (np. o księżniczce na ziarnku grochu, albo o dobrym duchu, który pomógł swemu dobroczyńcy wyzwolić królewnę spod władzy trolla – czarownika). Czytając te historię mogę tylko podziwiać bogatą wyobraźnię szwedzkich bajarzy ludowych. Narody skandynawskie w ogóle są bardzo zdolne, choć panująca u nich poprawność polityczna wybitnie im nie służy ;-(.