,,Lewiatan, mitologiczny potwór (...) morski, symbol zła zwalczanego przez bogów; bywa też wyobrażeniem świata lub sił utrzymujących świat przy życiu, albo ożywiających go; bywa także symbolem pór roku albo wegetacji, wtedy powraca dorocznie, aby być na nowo zabitym.
Z Ras Szamra (na wybrzeżu północnosyryjskim), czyli starożytnego Ugaritu, pochodzi kananejski poemat opiewający klęskę zadaną Lewiatanowi przez Baala (pierwotnie mit ten odnosił się do corocznego ujarzmiania wylewu rzeki Tygrys). Z innego źródła pochodzi aluzja do zwycięstwa Baala nad Lotanem, 'prastarym, wijącym się wężem', istotą identyczną z Lewiatanem.
Ten sam motyw przyjęli Żydzi: biblijny Jahwe zabija wielogłowego Lewiatana - 'Ty, Boże (...) zmiażdżyłeś głowy potworów na wodach, tyś rozbił głowę Lewiatana, oddałeś go na żer zwierzętom pustyni' (Psalm 73 12 - 14) - i uczyni to samo u kresu czasów, aby zgnieść zło i na wieczność utwierdzić dobro: 'W owym dniu ukarze Pan swoim twardym, wielkim i mocnym mieczem Lewiatana, węża zwinnego i skręconego, i zabije smoka morskiego' (Izajasz 27,1; inni tłumaczą węża jako krokodyla lub wieloryba). W mitologii żyd. jest on władcą oceanu. Według jednej z licznych legend Bóg w piątym dniu stworzenia uczynił, wraz z innymi rybami i ptakami, dwa Lewiatany, męskiego i żeńskiego, ale aby uniknąć zniszczenia Ziemi, samicę zabito od razu, a mięso jej zasolono, by nim nakarmić sprawiedliwych po przyjściu Mesjasza. Według apokryficznej 1. Księgi Henocha (60,7 - 9) Lewiatan jest żeńskim władcą mórz, a Behemot potworem męskim, władającym lądami; pewnego dnia oboje zewrą się w rozstrzygającej walce. Inne źródła twierdzą, że Lewiatan jest wyobrażeniem ostatecznego zniszczenia wrogów Izraela. [...]
W opowieściach ludu żyd. spał na dnie oceanu, a obudzić go mogło w każdej chwili skuteczne zaklęcie, co spowodowałoby kres obecnego porządku świata. [...]
Lewiatan, w śrdw. - zło, Chaos, Antychryst, Szatan; przedstawiany był jako krokodyl; jego szeroko rozdziawiona paszcza oznaczała często bramę piekła. W jednym z 'ogrodów rozkoszy' (...) przedstawiono Boga Ojca łowiącego Lewiatana na łodygę drzewa Jessego (drzewa genealogicznego Jezusa) z Chrystusem na końcu jako przynętą. [...]'' - Władysław Kopaliński ,,Słownik symboli''
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz