Atinganizm

 

,,Dziwna sekta atinganów pojawiła się po raz pierwszy w VIII wieku. Atinganie, podobnie jak mesalianie, wyraźnie zachowywali tradycję gnostycką. Mieli pewne cechy szczególne. Uważano ich za judaistów, zachowywali też żydowski szabat. Z drugiej wszakże strony nie praktykowali obrzezania. Czcili oni demony o imionach Sorou, Sochen i Arche (gnostyckie archai?) Najlepiej znano ich jako adeptów magii i astrologii, w epoce tej dostarczali też najsłynniejszych wróżbitów. Z tej to raczej przyczyny niż z racji jakichkolwiek kontaktów fizycznych ich imię nadano później Cyganom - Tsigane to po prostu athinganus. Trzeba jednak zauważyć, że prawdziwi Cyganie, Zattowie pojawili się w Anatolii w następnym stuleciu. [...]'' - Steven Runciman ,,Manicheizm średniowieczny''