,,Trzy złote włosy słonecznego króla''

,,W folklorze serbskim występuje Dajbóg, a niekiedy Dabóg – bóg ziemi i zła, kojarzący się z Dadźbogiem – Swarożycem. Interesujące, że w folklorze serbsko – chorwackim Dabog stał się przeciwnikiem Pana Boga - ‘carem na ziemi’ - pożerającym ludzkie dusze. Występuje tam razem z archaniołem Michałem – następcą bóstwa zmarłych. Dabog jest nazywany starcem, ale w znaczeniu najstarszego z diabłów. W ludowej opowieści jest diabłem zwanym Czarni Daba. Udało mu się schronić u Cyganów przed władającym gromem i błyskawicą świętym Eliaszem. Od niego pochodzą inne diabły’’ - Tomasz Ławecki, Robert Sypek, Magdalena Turowska – Rawicz ,,Mitologie świata. Słowianie’’

W lipcu 2020 r. obejrzałem czechosłowacki film fantasy ,,Trzy złote włosy słonecznego króla’’ (słowackie: ,,Plavčik a vratko’’) z 1981 r. w reżyserii Martina Tapaka (1926 – 2015). Prezentowana opowieść mocno przypomina niemiecką baśń braci Grimm o diable z trzema złotymi włosami. Przypadek?

Głównym bohaterem żyjącym w quasi – średniowiecznym świecie jest junak Skarbek. Jego rodzice, ubodzy węglarze ugościli nie wiedząc o tym samego króla Światosława. Gdy władca usłyszał przepowiednię matki chrzestnej, że nowo narodzony syn węglarza zostanie jego zięciem, umyślił sprowadzić na dziecko zgubę (motyw wędrowny pojawiający się min. w polskiej baśni o Złotolubie i Znajdku). Kazał swojemu astrologowi (parającemu się też alchemią i magią) utopić dziecko w rzece. Na szczęście włożonego do koszyka i puszczonego z nurtem chłopca przygarnął młynarz z żoną. (podobna przygoda spotkała w dzieciństwie Sargona z Akadu, Mojżesza, Romulusa i Remusa, oraz Renza i Barbarę z XVIII – wiecznej baśni Carla Gozziego). Przybrani rodzice nadali mu imię Skarbek. Później Światosław wysłał Skarbka z listem do królowej, której polecił zabić posłańca (motyw zaczerpnięty z greckiego mitu o Bellerofoncie). Na szczęście będąca czarodziejką matka chrzestna Skarbka we śnie zmieniła treść listu. Na jego mocy Skarbek miał poślubić królewnę Juliankę, na co oboje z radością się zgodzili. Król Światosław zły z powodu sfałszowania jego listu, w całym swoim królestwie zakazał śmiechu, zaś zięcia wysłał na niebezpieczną misję zdobycia tytułowych trzech włosów. Skarbek wyruszył razem z przyjacielem – młodym kłusownikiem Skierką. Droga wiodła przez trzy królestwa. W jednym z nich uschło magiczne drzewo, w drugim wyschła studnia, w trzecim zaś zakazany był śmiech (wszystkie te plagi te plagi były spowodowane złym postępowaniem miejscowych królów). Wykonanie misji utrudniał za pomocą czarnej magii astrolog króla Światosława, który zwabił Skierkę do karczmy pełnej diabłów.

Pierwowzorem tytułowego Słonecznego Króla był diabeł o trzech złotych włosach z baśni braci Grimm, choć przypuszczam, że mógł być nim także słowiański solarny bóg Dadźbóg (odsyłam do motta). Słoneczny Król był synem matki chrzestnej Skarbka. Rano miał postać żwawego dziecka, zaś wieczorem wracał do domu jako zmęczony starzec. Co dzień cierpiał patrząc na ludzkie niegodziwości. Matka wyrwała mu trzy złote włosy i uzyskała odpowiedzi jak pomóc mieszkańcom trzech królestw. Skarbek uratował Skierkę z diabelskiej karczmy. Zdobyte włosy zużył na pomoc potrzebującym ludziom, przez co Światosław nie chciał uznać jego prawa do Julianki. Wówczas Słoneczny Król zjawił się osobiście i oddał swoje trzy włosy. Wówczas król pogodził się ze swym zięciem.

Film oceniam jako wspaniałą, baśniową opowieść o wiecznej miłości ;).

Refleksja polityczna cz. 20

Jestem przeciw: ,,Black Lives Matter''. Zamiast tego jestem za: ,,All Live Matter''. Kto tego nie rozumie ten sam jest rasistą ;P.

Refleksja polityczna cz. 19

Problem z lewakami polega na tym, że widzą faszyzm i tym podobne złe rzeczy tam gdzie ich w rzeczywistości nie ma. 

Oniricon cz. 608

Śniło mi się, że:

- w postapokaliptycznym świecie stara kobieta imieniem Pachamamam wraz ze swym mężem przywróciła roślinność, niestety heros Torak przywiózł ze sobą telewizor, z którego wyszedł potwór,

- razem z innymi ludźmi uciekałem przed zielonym tyranozaurem ziejącym ogniem,

- św. Florian był poganinem i napisał tajemną księgę o straży pożarnej,

- jaszczurka ziała ogniem,

- zobaczyłem białą gąsienicę pokrytą czarnymi plamami, która skojarzyła mi się z deserem stracciatella,

- szedłem ulicą i uśmiechałem się sam do siebie, a jakiś chłopak pytał mnie co mi dają moje sny, odpowiedziałem, że inspirację literacką,

- pomarańczowy jednorożec wraz ze swymi pobratymcami upominał dziewczęta, aby nie ubierały się zbyt kolorowo,

- poszedłem do psychiatry, pana Jakopasa ov Misharta, przychodnia została całkowicie przebudowana i nie potrafiłem się w niej odnaleźć, spotkałem w niej małomównego Pavlasa ov Vidłara oraz zamierzałem zrecenzować na blogu film dokumentalny o kolczatce,

- wspominałem jak w dzieciństwie lubiłem kreskówki włosko - japońskie, że były dla mnie ciekawsze niż polskie i nie sprowadziły mnie na złą drogę,

- zmartwiłem się gdy Babcia powiedziała, że nie będzie płakać jak umrę, UWAGA: To tylko sen, nic takiego się nie wydarzyło,

- na ulicy wśród drzew zobaczyłem dwa teleekrany, na których pokazywano taniec dwóch pięknych, bosych Słowianek w białych giezłach, wskoczyłem na środkowy teleekran chcąc ukarać dziewczyny za bycie lesbijkami, potłukłem go, same tancerki zaś były poturbowane, przestraszony uciekłem, potem poszedłem do spowiedzi i na policję, spotkałem obie dziewczyny; okazało się, że były żywe i tylko nieznacznie poranione, przepraszałem je padając przed nimi na twarz i usiłując całować ich stopy, a pan Tomasus ov S. chwalił moją odwagę,

- wiking sprzedał kupcowi z Rotterdamu stare meble,

- zła królowa wypróbowała ostrość miecza rozcinając nim kajdany bogów słowiańskich i indyjskich, w tym indyjskiego boga Słońca Intara, miecz był tak ostry, że przeciął również podłogę,

- archeolog podawał jako dowody na istnienie globalnego kultu solarnego znajdowane na całym świecie złote dyski,

- w lipcu musiałem na jeden dzień wrócić do gimnazjum, spotkałem na ulicy naburmuszoną Evcelmę ov Taurayakovą, chciałem się spakować do szkoły, lecz nie miałem już czasu i musiałem zabrać plecak wypełniony książkami z poprzedniego dnia, w tym śnie templariusze  dążyli do podboju całego świata przez Francję,

- dawni Polacy uważali za prawdopodobne, że demon wywielga podobny do wilgi kradł dzieci,

- nadałem Benedyktowi XVI przydomek Państwowy lub Żydowski,

- pojechałem na pielgrzymkę w Beskidy skąd dostałem się do Chorwacji, szedłem po ulicy, gdzie na murach domów znajdowały się napisy sporządzone nieznanym pismem,

- ludzie przesądni obcinają drzewom iglastym czubki wzrostu, aby nie odbierały światła innym roślinom,

- Nicolae Ceausescu był Walonem, po egzekucji jego ciało było wielokrotnie miażdżone kołami czarnego chorwackiego BMW, potem zostało zmumifikowane i złożone w grobowcu w katedrze razem z medalem Zasłużony Moskwie i pustą butelką po wódce, egzekucję i pogrzeb dyktatora nadzorowało dwóch rumuńskich rewolucjonistów - Propaganda i Bandito. 

,,Nie z tej bajki''

W lipcu 2020 r. obejrzałem polski film fantasy ,,Nie z tej bajki’’ z 2015 r. w reżyserii Moniki Chmiel. Ten w całości amatorski film został zrealizowany przez uczniów i nauczycieli gimnazjum nr 9 imienia Świętej Królowej Jadwigi w Rzeszowie.

Akcja rozgrywa się w Rzeszowie (?) w latach 1382 i 2015 (w jednej ze scen pokazano program telewizyjny z udziałem Agaty Dudy i Janusza Palikota).

Głównymi bohaterkami są piękne, mądre i dobre królewny Safina i Gaja (to ostatnie imię nosiła grecka bogini Ziemi), które troszczyły się o mieszkańców grodu. Niestety zła czarownica Walpurgia (imię średniowiecznej, anglosaskiej mniszki swego czasu znanej z wypędzania złych duchów) zawiązała spisek w celu zdobycia władzy nad światem. Zastraszyła i podporządkowała sobie Safinę, zaś nieugiętą Gaję uśpiła za pomocą eliksiru. Po upływie 700 lat śpiącą królewnę obudzili robotnicy budowlani i kazali jej obudzić pozostałości zamku. W XXI wieku Gaja spotkała współczesną nastolatkę Sandrę, z którą się zaprzyjaźniła. Dziewczęta odbyły podróż maszyną czasu skonstruowaną przez gimnazjalistów Pacyfika i Cyrkla z kółka fizycznego. Trafiły do świata władanego przez Walpurgię, który stanowił mieszankę naszych czasów i średniowiecza. Pomóc próbowała im dobra czarodziejka Delfina (jej asystentka nosiła imię Freya tak jak skandynawska bogini miłości), jednak udało jej się jedynie zamienić mnicha Archibalda w królika (zwracam uwagę na dobre efekty specjalne!). Walpurgia wysłała tajną agentkę z misją zabicia Gai. Agentka w tym celu ukradła łopatę dwóm wikingom, którzy potem ścigali za to podróżujących w czasie Pacyfika i Cyrkla. Safina pokonała Walpurgię pokazując czarownicy jej własne odbicie w lustrze. Później dzięki użyciu magicznego klucza otwierającego przejścia między równoległymi wymiarami, Gaja pozostała w średniowieczu, podczas gdy Sandra wróciła do swoich czasów. Tymczasem pokonana Walpurgia nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa…

Film choć całkowicie amatorski, moim zdaniem jest dużo lepszy niż niejeden profesjonalny :). Chylę czoła przed fabułą łączącą elementy fantasy i science fiction, sympatycznymi bohaterami, humorem i przesłaniem; pochwałą przyjaźni i siostrzanej miłości. Plusem jest też dla mnie ukazanie w pozytywny sposób katolickich mnichów.

,,Mistrz Pu Pu''

,,Utalentowani mistrzowie z dawnych czasów […]

Byli uprzejmi, jak gość w domu gospodarza,

ustępliwi niczym lód na wiosnę,

skromni niczym nieukształtowany jeszcze kawałek drewna,

puści niczym dolina,

nieciekawi niczym mulista woda’’

- Laozi ,,Tao Te Ching’’

W lipcu 2020 r. przeczytałem japońską powieść fantasy Hideyukiego Niki ,,Mistrz Pu Pu’’ (jap. ,,Bokuboku Sensei’’). Hideyuki Niki był laureatem nagrody Japan Fantasy Novel Award 2006. Polski przekład autorstwa Jacka Mendyka ukazał się w 2008 r. nakładem wydawnictwa ,,Hanami’’ w serii ,,Fantastyczna Japonia’’. Jest to druga japońska książka jaką czytałem w życiu (na studiach po raz pierwszy sięgnąłem po epos ,,Kojiki’’).

Akcja rozgrywa się w Chinach w czasach dynastii Tang (618 – 907), za panowania cesarza Xuanzonga (685 – 762) około roku 715.

Głównym bohaterem jest mieszkający na prowincji 22 – letni Wang Bian; syn emerytowanego urzędnika Wang Tao. Jego ojciec początkowo był konfucjanistą, który na emeryturze przeszedł na taoizm w nadziei uzyskania nieśmiertelności lub przynajmniej długowieczności. Po śmierci matki Biana, Wang Tao poślubił inną kobietę, z którą jego syn nie chciał mieć nic wspólnego. Bian był młodzieńcem obdarzonym bujną wyobraźnią, a do tego niezwykle leniwym i łakomym, skonfliktowanym z ojcem. Nie chciał się niczego uczyć, za to spędzał dnie jedząc, przechadzając się po ogrodzie i odwiedzając ulubioną gospodę w zachodnim stylu, w której podawano czerwone wino. W czasie podróży z tytułowym Mistrzem Pu Pu zmienił się. Zaczął myśleć o innych, a nie tylko o sobie, nauczył się leczyć, poprawiła się też jego relacja ze starym ojcem. W końcu cesarz Xuanzong mianował go taoistycznym mistrzem i nadał mu imię Tong Zheng.

Czytając powieść byłem zaskoczony gdy okazało się, że tytułowym mistrzem była … dziewczyna należąca do rasy Nieśmiertelnych. Żyjąca już od tysięcy lat Pu Pu była piękna i wiecznie młoda, z usposobienia zaś nieco przekorna. Miała długie czarne włosy i nosiła niebieską szatę adepta taoizmu (w naszym kręgu kulturowym Maryję przedstawia się ubraną na niebiesko, choć najprawdopodobniej wszelkie podobieństwo jest tu niezamierzone). Potrafiła też jednak przybierać postać mężczyzny – dostojnego starca z długą białą brodą. Znała się na wyrobie ziołowych leków i dysponowała nadprzyrodzoną wiedzą. Potrafiła latać na pięciokolorowej chmurze, którą przywoływała tupnięciem w ziemię. Posiadała tykwę, w której nigdy nie brakowało alkoholu. Bian szczerze ją pokochał, ona zaś po latach, gdy został już taoistycznym mistrzem odwiedziła go przylatując na chmurce i zabrała do krainy Nieśmiertelnych.

Powieść zawiera liczne nawiązania do bogatej mitologii chińskiej. ¹

Nieśmiertelni (chińskie: Xian) byli niejako taoistycznym odpowiednikiem świętych. Oczywiście istnieją tu duże różnice; wszak nieśmiertelność, a życie wieczne to dwa różne pojęcia. Należeli do nich ludzie posiadający kość nieśmiertelności i więź z bogami, którzy dzięki odpowiedniej diecie, praktykom alchemicznym i ćwiczeniom przestali podlegać upływowi czasu i zyskali ponadto magiczne moce. Jeden z nich, cesarski kapłan Sima Chengzhen potrafił pić alkohol bez nalewania go sobie. Mieszkali w mitycznych krainach takich jak pasmo Kunlun czy góra Penglai. W przeszłości często nawiedzali świat zamieszkany przez zwykłych ludzi, aby nieść im pomoc. Jednak w czasach dynastii Tang, wódz Nieśmiertelnych, Wang Fangping zdecydował, że nie powinni oni więcej ingerować w życie śmiertelników. Pu Pu niechętnie, ale powróciła do świata Nieśmiertelnych, wcześniej nauczywszy Biana sztuki leczenia. Nieśmiertelni potrafili przybierać różne postaci np. Ma Gu umiała zamieniać się w gigantycznego skowronka.

Dilinu było należącym do Pu Pu małym zwierzątkiem podobnym do kota, które potrafiło zmienić się w chatkę, w której mieszkała Nieśmiertelna.

Chang E była piękną boginką, królową Księżyca, która na rozkaz Pu Pu przybyła do na Ziemię, aby zatańczyć dla niej i dla Biana. Niegdyś była żoną herosa Yi, który ocalił świat strzelając z łuku do dziewięciu słońc grożących jego spaleniem.

Hrabia Rzeki (chińskie: He Po) był bogiem Żółtej Rzeki Huange. Miał postać mężczyzny o masywnej żuchwie. Wygnany z nieba za naruszenie etykiety, zasmakował w życiu na Ziemi i nie chciał już go porzucać. Sterował łodzią, którą Pu Pu i Bian dostali się z Żółtej Rzeki do rzeki Wei He poruszając się podziemnym kompleksem kanałów wodnych i energetycznych noszących nazwę Pulsu Smoka.

W czasie swojej wędrówki Pu Pu i Bian spotkali handlarza z kraju Quan Feng, który był człowiekiem o głowie białego psa i od tysięcy lat prowadził interesy razem z żoną. Nieśmiertelna i jej uczeń byli świadkami obu małżonków. Bian przymuszony przez Pu Pu został ich rozjemcą. Zaproponował im porzucenie handlu i wspólną podróż, na co psiogłowiec i jego żona chętnie się zgodzili.

Koń z boskiej rasy jiliang był wspaniałym, dzielnym rumakiem – gniadym o rudej grzywie, który skrywał się pod postacią zabiedzonej chabety. Bian musiał poświęcić wiele mozołu zanim go dosiadł. W końcu udało mu się to kiedy oczarował konia grą na trąbce.

Dijiang był prastarym bóstwem uczestniczącym w stwarzaniu świata. Był łagodny i potrafił mówić mimo braku ust. Nie posiadał również oczu.

Chaos (pojęcie jak widać występujące nie tylko w mitologii greckiej) istniał na początku czasów. Był władcą piątej, środkowej części wszechświata. Potrafił przybierać postać całkowicie czarnego człowieka bez twarzy i żywił się rozpaczą. Połknął konia jilianga, a w ślad za nim próbującego uratować wierzchowca, Biana. Młodzieniec wydostał się w wnętrza Chaosu dzięki Skrzydłom Yu Jianga – boga mórz i wiatrów mającego postać ptaka z ludzką głową i wężami zwisającymi z uszu. Bian zapoznawszy się z historią Chaosu zaczął mu … współczuć.

,,Mistrz Pu Pu’’ to przepiękna opowieść o przyjaźni i miłości zawierająca ponadto uniwersalne refleksje natury religijnej i etycznej. Minister wojny Yao Chong wbrew zasadom taoizmu kazał rozpalić ogniska zabijające szarańczę, aby ratować chłopów przed głodem grożącym im w przypadku zniszczenia zbiorów. Zyskał za to aprobatę sprawiedliwego cesarza. Pu Pu uczyła, że prawdziwy taoizm nie polega na ograniczaniu się do zewnętrznych praktyk, ale na współczuciu i pomocy cierpiącym. Czytając ,,Ewangelię’’ można natrafić na wiele podobnych fragmentów ;).

1 Odsyłam do posta: ,,Mitologia chińska’’.

Andrzej Zwycięzca

Duda wygrał i bomba, a kto j...bał PiS ten trąba ;P.