sobota, 27 lutego 2016

,,Alchemik''

,,Sędziwój (Sendivogius) Michał, głośny alchemik pol., (1566 – 1646), studja odbył w Akademji krakowskiej, podróżował po Europie, ożenił się z wdową po słynnym alchemiku, Setonjuszu, z którym pozostawał w bliskich stosunkach. Przypisywane mu dzieła wydał Manget (1702). Powieść o nim napisał J. B. Dziekoński (1845)'' - ,,Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Gutenberga tom 16 Serbowie do Szkocja''




W lutym 2016 r. obejrzałem polski film ,,Alchemik'' łączący w sobie elementy filmu kostiumowego, fantasy, horroru, a nawet science fiction z 1988 r. w reżyserii Jacka Koprowicza. Akcja rozgrywa się w XVI wieku za pontyfikatu papieża Klemensa VII (1523 – 1534) w Niemczech i w Polsce. Tytułowym bohaterem jest Polak Sendivius (grany przez Olgierda Łukaszewicza), którego rzeczywistym pierwowzorem był Michał Sędziwój. Sendivius przybył na dwór okrutnego księcia Fryderyka, aby tam dowieść swych umiejętności w poszukiwaniu kamienia filozoficznego. Nie mogąc tego osiągnąć, ucieka się do fałszerstwa, a ponadto ratuje z niewoli mistrza Setona i poślubia wdowę po nim, Teresę. Alchemik przeżywa kryzys wiary; buntuje się przeciwko Bogu, ostatecznie jednak nawraca się i wstępuje do zakonu.




Film może rozczarować tych co oczekują filmu historycznego o Mistrzu Sędziwoju. ,,Alchemik'' swoim klimatem nasuwa na myśl połączenie ,,Wiedźmina'' z ,,Faustem''. Warto zresztą wiedzieć, że największy w Europie boom na okultyzm w czasach między pogańską starożytnością a New Age, przypada nie na czasy średniowiecza, ale właśnie – renesansu. Ówczesna fascynacja starożytnością przybierała nie zawsze zdrowe formy. Na dworach władców kwitły nauki tajemne, zaś najwięcej czarownic spalono nie w średniowieczu, ale w wiekach XVI i XVII.
Klimat ten oddają liczne elementy fantastyczne i magiczne w filmie jak: kobieta rodząca dziecko potwora (nawiązanie do wiary w inkuby; Andrzej Sapkowski w ,,Rękopisie znalezionym w smoczej jaskini'' podaje, że Marcin Luter zalecał mordować upośledzone dzieci jako rzekome potomstwo inkubów), alchemia (na filmie ukazano jej nieskuteczność jako, że za rzekomą przemianę nieszlachetnych metali w złoto odpowiadał zimny kwas azotowy, bądź amalgamat złota i rtęci), kult szatana, oczekiwanie na Antychrysta i składanie ofiar z niemowląt (alchemik nie dopuścił do zamordowania dziecka; na marginesie: satanizm istniał niestety już przed La Veyem i Crowleyem, bowiem już w starożytności wyznawały go gnostyckie sekty ofitów i kainitów), a ponadto wiara w czarownice, astrologię (pojawia się tu postać niewidomego astrologa Vasariego), czy wierzenia typu pary karłów na dworze mającej przynieść szczęście. Ciekawym motywem jest przypominająca skrzydła nietoperza lotnia, którą Sendivius wynalazł i latał na niej (jest to nawiązanie do projektu Leonarda da Vinci). Po swoim nawróceniu, Sendivius odnalazł na wydmach Jezioro Zielone, wzmiankowane przez Setona, w nim zaś … latający statek kosmiczny, zapowiedź ery podboju kosmosu.




Michał Sędziwój jest ciekawą postacią dla polskich fantastów. Pisał o nim Andrzej Pilipiuk w cyklu o kuzynkach Kruszewskich, oraz Jarosław Grzędowicz w ,,Księdze jesiennych demonów''.