poniedziałek, 10 czerwca 2019

Legendy górnicze






,,Szesnastowieczny podróżnik grecki Nucius Nikander, który zawitał do Liège, przytacza następującą legendę o odkryciu węgla, krążącą podówczas na północy Francji i w Belgii: kowalowi palącemu w swej kuźni drewnem, ukazał się w postaci czcigodnego starca anioł i powiedział mu, gdzie jest wejście do kopalni węgla. W Finistère zła wróżka (groac'k) wskazywała ludziom złoża srebrnonośnej rudy ołowiowej. Św. Peran, patron górników, wynalazł technikę odlewania metali. [...] Zgodnie z wierzeniami górników uważano, że mieszkają w niej [kopalni] najrozmaitsze duchy podziemne, życzliwe bądź złośliwe, jak na przykład 'Mistrz Hoemerling', zwany przez lud 'Górskim Mnichem', a także 'Biała Dama' zapowiadająca zawały, ponadto mnóstwo innych zjaw i skrzatów'' - Mircea Eliade ,,Kosmologia i alchemia babilońska''

Horror o Babie Jadze


,,Najbardziej znaną jędzą była Baba – Jaga. Na Rusi wierzono, że mieszka w domku na kurzej stopie, a szukając swych ofiar, lata w wielkim moździerzu lub masielnicy’’ - Paweł Zych, Witold Vargas ,,Bestiariusz słowiański. Rzecz o skrzatach, wodnikach i rusałkach’’







W czerwcu 2019 r. obejrzałem brytyjski horror ,,Baba Jaga’’ (tytuł oryginału: ,,Don’t Knock Twice’’) w reżyserii Caradoga W. Jamesa z 2016 r.
Jego akcja rozgrywa się współcześnie w kraju reżysera.







Główną bohaterką jest nastoletnia Chloe; córka uzależnionej od narkotyków rzeźbiarki Jess. Przed dziewięcioma laty matka oddała Chloe do domu dziecka. Po latach znów się spotkały. Chloe prześladuje Baba Jaga, więc dziewczyna chroni się przed nią u matki, której wcześniej nie chciała wybaczyć.






Baba Jaga jest przerażającym demonem z wierzeń Słowian Wschodnich. Zgodnie z kanonicznymi przekazami miała postać wychudłej, starej, nagiej jędzy uzbrojonej w kły i szpony, mającej zwichrzone, siwe włosy, ciemną skórę i zwisające piersi. Żywiła się ciałami porywanych przez siebie dzieci. W filmie służyli jej zniewoleni przez nią ludzie. Dwukrotne pukanie do drzwi jej domu oznaczało przebudzenie i wezwanie złego ducha, którego potem bardzo trudno się było pozbyć. O bycie Babą Jagą dzieci z sierocińca, w tym Chloe podejrzewały mieszkającą samotnie starą imigrantkę Mary Aminoff, zwaną Wiewiórą z powodu rudych włosów (w dawnych wierzeniach rzeczywiście rudych posądzano o uprawianie magii; zresztą nawet współcześnie żyją ludzie, którzy twierdzą, że rudzielcy to … kosmici!). Mary Aminoff była kozłem ofiarnym – zaszczuwana przez dzieci i detektywa Boardmana, popełniła samobójstwo. Jess miała koszmar, w którym Mary Aminoff powiedziała po polsku: ,,Przepraszam’’ i poderżnęła sobie gardło nożem. Ostatecznie okazało się, że Babą Jagą była Tira – przyjaciółka Jess. Tira dała rzeźbiarce amulet, który wypalił na jej dekolcie piętno.










Film opowiada o przebaczeniu i trudnej miłości matki i córki, oraz przestrzega przed sądzeniem po pozorach.