,,Całkiem
sporo fok i niedźwiedzi morskich. Na brzegach mrowi się od ich
młodych’’ - James Cook, odkrywca Georgii Południowej
,,Nie
złapaliśmy ani jednej sztuki, jedną tylko fokę udało się nam
zobaczyć’’ - relacja łowcy fok (,,foki’’ -
potoczna nazwa uchatek i ich futer) z XIX wieku (do 1886 r.)
Przypuszcza
się, że uchatki i morsy wyewoluowały od niedźwiedzi, a foki od
wydr. Żadna ze stron sporu o pochodzenie płetwonogich nie
powiedziała jeszcze ostatniego słowa. Skamieliny, którymi
dysponujemy pochodzą dopiero z miocenu od form bardzo zbliżonych do
żyjących obecnie.
Jak widać z
powyższego cytatu uchatki są często mylone z fokami. Co pozwala
odróżnić jedne od drugich? Nazwa omawianych ssaków wywodzi się
od ich małżowin usznych – zachowały je jako jedyne wśród
płetwonogich. Poza tym na lądzie poruszają się szybciej i
sprawniej niż foki. O branej pod uwagę możliwości różnic w
pochodzeniu już pisałem (nawiasem mówiąc jedną z uchatek, kotika
nazywa się ,,niedźwiedziem morskim’’, zapewne także z
powodu brązowego, puszystego futra i ,,misiowatej’’ budowy
ciała). Uchatki żyją wyłącznie w morzach i ocenach. Spotykamy je
u wybrzeży Syberii (w XIX wieku gubernator Kamczatki, Mikołaj
Hrebnicki zabronił Dybowskiemu sprowadzania reniferów rzekomo
obawiając się ataku reniferowych pasożytów na kotiki), Ameryki
Północnej (uchatka kalifornijska, zwana lwem morskim z racji
okazałej grzywy u starych samców), Ameryki Południowej (badania
przeprowadzone w Norwegii dowiodły, że Galapagos zamieszkuje
endemiczny gatunek uchatki), Australii (uchatka australijska) i
Antarktydy. Największe skupiska uchatek (kotików) to Pribiloff (ok.
miliona sztuk).
Żywią się
rybami i skorupiakami.
Jak wszystkie
płetwonogie rozmnażając się muszą wychodzić na ląd. Wśród
uchatek ma miejsce poligamia – podobnie jak u słoni morskich
(foki) – samce gromadzą wokół siebie ogromne haremy, o które
walczą. Zdarza się, że pokonany samiec ,,wyładowuje’’ agresję
na napotkanych młodych.
Wrogowie
naturalni uchatek to: orki, rekiny, kaszaloty, a także ludzie.
Bohater opowiadania .,Biała foka’’ z ,,Księgi
dżungli’’ Rudyarda Kiplinga nazywał się Kotik. Tresurę
uchatek kalifornijskich często widzi się w cyrkach. Przez długi
czas omawiane płetwonogie (podobnie jak foki) były odławiane dla
futer, o czym świadczą zamieszczone na początku cytaty. Kotik z
opowiadania Kiplinga miał przecież wyprowadzić swoje stado do
miejsca bezpiecznego od ludzi. W wyniku zmasowanych odłowów
populacje się zmniejszyły, zaś na początku XX wieku polowania na
uchatki ostatecznie się skończyły. Obecnie największym
zagrożeniem dla nich są zanieczyszczenia mórz i oceanów, oraz
nadmierne odłowy ryb i kryla. Dla ciekawostki: na Georgii
Południowej niektóre plaże są całkiem zryte głębokimi
bruzdami. Jest to efekt niszczycielskiej działalności
wielorybników, bowiem uchatki pozbawione żywiących się krylem
konkurentów pokarmowych stały się tłustsze i cięższe, stąd
wyżłobienia terenu.
