poniedziałek, 18 września 2017

Rusłan







,,RUSŁAN, Jerusłan, Urusłan w mit. wschsłow. bohater, syn Zalazara (wariant: Łazara), wielki pogromca wrogów, → herosów i potworów, a wśród nich trójgłowego węża: zabił go w obronie królewny, którą poślubił. Największym wyczynem Rusłana było przywrócenie wzroku oślepionemu przez nieprzyjaciół ojcu, królowi Kirkousowi (Kartausowi), i dwunastu towarzyszom. Dla wykonania zadania bohater musiał zabić demonicznego władcę zwanego Ognistą Tarczą i zdobyć jego krew i wątrobę (albo żółć; [...]). Do krainy Ognistej Tarczy przeniosła Rusłana dziewczyna - ptak. Po drodze bohater spotkał wieszczą głowę olbrzyma (...) i uzyskał od niej informacje o magicznym mieczu, jedynej broni, którą można było zabić Ognistą Tarczę, choć należało przy tym posłużyć się podstępem. Rusłan zaciągnął się na służbę dosiadającego ośmionogiego konia (...) władcy i złożył mu obietnicę zdobycia dla niego cudownego miecza. Tak uzyskał możliwość zbliżenia się do króla, a następnie zabił go jednym ciosem (drugie uderzenie mogło wskrzesić Ognistą Tarczę; [...]). Opuścił brzemienną małżonkę zostawiając jej pierścień jako znak rozpoznawczy dla mającego się narodzić dziecka i udał się do odległej krainy dziewic. Tu odnalazł go i wyzwał do walki jego własny syn, noszący ojcowskie imię. Rusłan poznał syna i wraz z nim wrócił do ojczyzny i żony (...).                    Imię bohatera pochodzi z tur. arslan 'lew', a tradycja o nim jest wariantem zapożyczonej od Turków irańskiej opowieści o → Rustamie (por. jego tur. przydomek Arslan): Zalazar odpowiada → Zalowi, Kirkous (Kartaus) → Kej Kawusowi, Rusłan Młodszy - → Suhrabowi (zob. też Arasza, rumaka Rusłanowego, jako odpowiednika → Rachsza)'' - Andrzej M. Kempiński ,,Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich''

Pakistańskie czarownice








,,RUI (szina rū.i) w mit. dard. (Szin) kobiety prowadzące podwójne życie. Mają mężów i dzieci, w dzień zachowują się zwyczajnie, ale nocami ich dusze uwalniają się ze śpiących ciał i uczestniczą w zbiorowych biesiadach, na które przylatują w skrzyniach i na kołowrotkach (...). Pod postacią strasznych zwierząt lub całkiem niewinnych niewiast atakują spotkanych po drodze samotnych wędrowców. Pokonane umierają, chyba, że uda im się zwycięzcę nakłonić do miłości. Gdy jednak same zwyciężą, zabierają przemienioną w kozła zdobycz na swoje uczty. Tam wędrowiec - kozioł zostaje zabity przez mitū ('kloc do rąbania mięsa'), jedynego mężczyznę dopuszczanego do obrzędu. Rui pożerają surowe mięso kozła i wracają do domów, gdzie rankiem można je rozpoznać, bo mają pokrwawione usta lub cierpią torsje.
   Rui stają się już małe dziewczynki, jeśli zatańczą na obracającej się górnej części żaren młyna wodnego. Początkowo nie mają jeszcze pełnej mocy (nazywa się je wtedy chutuli - rui) i mogą być groźne tylko dla swoich najbliższych. Z czasem dopiero zyskują zdolność dalekich lotów i stają się niebezpieczne dla obcych (wówczas nazywa się je atuli - rui). Męscy obrońcy przed nimi znani są jako pashu 'jasnowidzący'.
   Istnieją także przekazy o rui - mężczyznach o kobietach - rzeźnikach (mití), biorących udział w ich zlotach.
   Rui nigdy się nie prześladuje, można je tylko błagać o litość. [...]'' -
Andrzej M. Kempiński ,,Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich''