sobota, 10 marca 2018

Perkozy










Perkozy w Polsce są reprezentowane przez pięć gatunków. Są to: perkoz dwuczuby, rdzawoszyjny, zausznik, perkozek, sporadycznie także perkoz rogaty. Perkozy spotykamy także w Nowym Świecie np. perkozek amerykański w Ameryce Północnej i perkoz peruwiański w Ameryce Południowej. Są ptakami wodnymi, które świetnie pływają i nurkują, ale w locie są już mniej sprawne. Mają wydłużone, spiczaste dzioby, a ich owalne głowy są osadzone na wydłużonych szyjach. Jak wiele innych ptaków związanych z wodą, perkozy smarują upierzenie wydzieliną gruczołu kuprowego, jednak w odróżnieniu od nich nie mają palców spiętych błoną pławną. Zamiast niej, każdy z perkozich palców jest z obydwu boków zaopatrzony w płatki skórne, pełniące tę samą rolę co błona pławna.
Jak możemy odróżnić poszczególne gatunki tych ptaków?







Najbardziej rzuca się w oczy perkoz dwuczuby. Ma szary dziób, zaś na głowie dwa wachlarzowate, pomarańczowe czuby z piór uwidocznione w nazwie ptaka. Pióra okrywające szyję i brzuch są białe, zaś skrzydła i grzbiet pokrywa upierzenie tej samej barwy co na głowie.







Perkoz rdzawoszyjny ma szary dziób, od dołu i od podstawy intensywnie żółty, górna część głowy; w tym okolice oczu – czarna, środkowa i dolna zaś – biała. Szyja jest – oczywiście rdzawa co podkreślono w nazwie. Upierzenie skrzydeł i grzbietu szare z brunatnym odcieniem. Pióra na brzuchu są białe.







Perkoz zausznik w odróżnieniu od innych perkozów ma głowę silnie uwypukloną do góry. Dziób szary. Oczy czerwone z czarnymi źrenicami. Mały i ledwo widoczny czubek z pierza jest barwy czarnej. Jak głosi jego nazwa, za otworami słuchowymi są dwa żółte pasma pierza ciągnące się od gałek ocznych aż w tył głowy. Kontrastuje to z czarnym upierzeniem głowy, a także szyi i grzbietu. Skrzydła są brązowe, zaś brzuch – biały.







W upierzeniu perkozka (najmniejszego z polskich perkozów) dominuje czerń połączona z kasztanową plamą z tyłu głowy i podłużną, białą plamą z tyłu dzioba.







Perkozek amerykański wygląda podobnie jak nasz perkozek, ale jego upierzenie jest brązowe.








Z kolei perkoz rogaty ma głowę czarną. Znajdują się na niej dwa podłużne pasma pomarańczowego pierza, owe ,,rogi'' uwidocznione w nazwie. Reszta upierzenia perkoza rogatego jest brązowa. W przeciwieństwie do innych perkozów, ten ostatni nie stroni od morskich wybrzeży.
Ptaki te konsumują wodne owady, ryby, żaby i ich kijanki. Oprócz tego łykają własne pierze (sic!), prawdopodobnie w celu wspomożenia trawienia. W tym celu sięgają też po glony.







Wodna roślinność służy im także do innych celów; związanych z rozmnażaniem. W czasie toków perkozy używają glonów jako rekwizytu trzymanego w dziobie w czasie godowych pozycji. Później zaś z roślin budują gniazda. Są one podobne do małych wysepek wystających z wody. Pisklęta są zagniazdownikami i (u różnych gatunków perkozów) wyglądają podobnie. Są pokryte szaro – beżowym puchem, zaś na głowie występuje charakterystyczny wzór złożony z białych i czarnych pasków. Zmęczone pływaniem pisklęta odpoczywają sadowiąc się na grzbietach swoich rodziców. Zaobserwowano nawet jak ptaki te nurkują jednocześnie trzymając pisklęta pod skrzydłami!







Osiągają wymiary 23 – 75 cm długości i ważą od 150 g do 1,5 kg. Dlatego są słabymi lotnikami, ponieważ w ich upierzeniu brakuje sterówek. Perkoz peruwiański – endemit jeziora Titicaca jest całkowitym nielotem.
Wszystkie gatunki perkozów żyjących w Polsce są pod całkowitą ochroną prawną.