piątek, 8 stycznia 2021

,,Przygody Herkulesa''

 

,,Przez wiele lat za głównego sprawcę upadku cywilizacji minojskiej uważany był wulkan na wyspie Thera (Santoryn), którego wybuch około 1500 r. zniszczył dużą część tej wyspy, odległej od Krety o około 100 km. W ostatnich latach pojawiła się jednak tendencja do pomniejszania znaczenia tego faktu dla dziejów Krety. Badacze zwracają uwagę przede wszystkim na rozbieżność w chronologii – zniszczenia na Krecie są późniejsze od daty wybuchu wulkanu’’ - Maria Jaczynowska, Danuta Musiał, Marek Stępień ,,Historia starożytna’’





 


W styczniu 2021 r. obejrzałem amerykańsko – włoski film science fantasy ,,Przygody Herkulesa’’ (tytuł oryginału: ,,Hercules’’) z 1983 r. w reżyserii Luigiego Cozziego (ur. 1947).







Akcja rozgrywa się 4 000 lat p. n. e. w Grecji (Teby, Tiryns, wyspa Thera ze stolicą w … Atlantydzie), w Afryce, oraz na Księżycu – siedzibie bogów.






Pojawiają się nawiązania do ,,Biblii’’ (ogród Eden, w którym mieszkała Kirke) 1, mitologii germańskiej (tęcza służąca jako most) 2, opowiadań Roberta Ervina Howarda o Conanie (narkotyczny czarny lotos) 3 i legend arturiańskich (miecz Teb wydobyty przez Herkulesa ze skały)4 , jednak siłą rzeczy najwięcej filmowych zapożyczeń pochodzi z mitologii greckiej. 5







Na początku filmu zostały zarysowane specyficzne kosmogonia i teogonia. Jako pierwsza została stworzona pierwotna ciemność, z której wyłonił się Chaos. Z Chaosu wyodrębniły się cztery żywioły, z nich zaś powstała … puszka Pandory zawierająca w sobie Dobro, Zło i Życie. Z czterech żywiołów ukształtowały się planety; jako pierwszy narodził się Saturn, zaś Ziemia jako ostatnia. Potem pojawili się bogowie (ubierający się na biało i mający białe włosy), po nich zaś ludzie.







Herkules był herosem; synem Amfitriona – króla Teb i królowej Alkmeny. W chwili narodzin został obdarzony przez Zeusa nadludzką siłą. Jego rodziców zabili spiskowcy. Mały Herkules płynął łodzią po rzece, gdzie przed śmiercią w wodospadzie uratował go Zeus. Chłopiec został przygarnięty przez bezdzietne małżeństwo. Kiedy Herkules miał już 20 lat (i nosił brodę), jego przybranego ojca zabił niedźwiedź, matkę zaś – latający robot. Osierocony młodzieniec podpalił dom, w którym się wychował i wyruszył na inicjacyjną wędrówkę, mającą mu dostarczyć odpowiedzi na pytanie kim naprawdę jest. Zwyciężył na ,,turnieju’’ na dworze króla Tirynsu. Uprzątnął nieczyszczoną całymi latami stajnię bogini Kybele kierując w jej stronę wodę rzeki, która wypłukała całą mierzwę. W oryginalnej mitologii greckiej Herakles oczyścił w ten sposób stajnię Augiasza, zaś Kybele była syryjską boginią, którą Grecy utożsamiali z Reą – matką Zeusa. Ponadto na oczach murzyńskiego króla Xenodamy, oddzielił Europę od Afryki (nawiązania do mitu o postawieniu przez herosa skał zwanych Słupami Heraklesa; są nimi Gibraltar i Ceuta).


Przyjaciele:






Zeus – król bogów ukazany z długą siwą broda i w złotej koronie. Wybrał Herkulesa do walki ze złem, śledził jego poczynania i chronił go.






Atena – córka Zeusa, sprzyjająca Herkulesowi.








Kirke – czarodziejka, którą Herkules spotkał po raz pierwszy pod postacią starej i brzydkiej wiedźmy. Dzięki dodaniu do eliksiru dziesięciu kropel krwi herosa, zamieniła się w urodziwą brunetkę. Wspólnie wyruszyli na wyprawę, w czasie której Herkules pomógł Kirke odzyskać jej amulet. Czarodziejka pokochała herosa i dobrowolnie udała się z nim na Therę, gdzie poniosła śmierć trafiona laserem – wynalazkiem Dedala.






Kasjopeja – piękna córka króla Tirynsu, która obietnicą odsłonięcia twarzy zmotywowała Herkulesa do oczyszczenia stajni Kybele. Później Herkules obronił ją przed złożeniem w ofierze (wrzuceniem do czynnego wulkanu). Jako kochająca się para, heros i królewna zostali przez bogów umieszczeni na niebie jako dwa gwiazdozbiory.


Wrogowie:






Hera – żona Zeusa, królowa bogów, która nosiła na głowie diadem z odwróconym półksiężycem (w mitologii greckiej był to atrybut innej bogini – Artemidy). Wrogo nastawiona do Herkulesa, nasłała nań dwa węże gdy jako niemowlę płynąć łodzią. Jednak już jako niemowlę Herkules dysponował siłą potrzebną do ich zaduszenia.






Minos – król Thery (w mitologii greckiej był królem Krety). Otwarcie gardził bogami i chciał zastąpić religię nauką (celny przytyk w stronę XX – wiecznego scjentyzmu). Nakazał oprawcom zamordować rodziców Herkulesa i samego następcę tronu Teb. Dzięki magicznemu mieczowi ukradzionemu w Tebach i wbitemu w kamień na Therze, kontrolował feniksa mieszkającego w miejscowym wulkanie. Zamierzał złożyć ognistemu ptaku w ofierze królewnę Kasjopeę, aby wyzwolić energię napędzająca maszyny Dedala. Herkules wydobywając miecz z kamienia, uwolnił feniksa (moc zaklętą w wulkanie). Minos zginął w erupcji razem ze swoją wyspą; stąd późniejsze mity o zatonięciu Atlantydy.






Dedal – androgyniczny demon przybywający z Chaosu, który służył królowi Minosowi. Jego dziełem były bojowe roboty: latający potwór, hydra oraz centaur pilnujący wyspy Thery. Ponadto zaprojektował Labirynt.







Ariadna – córka króla Minosa, równie piękna jak zepsuta i okrutna. Ukradła miecz Teb. Kiedy Herkules przybył na Therę i został wtrącony do lochu, Ariadna proponowała mu seks, chcąc mieć nadludzko silnych potomków z jego nasienia. Wcześniej chciała go napoić wywarem z czarnego lotosu, lecz heros odrzucił jej umizgi, dowiedziawszy się o niebezpieczeństwie grożącym Kasjopei. Ostatecznie przebił ją mieczem Teb w obronie Kasjopei.


Film oceniam jako bardzo ciekawy i oryginalny, śmiało i twórczo przekształcający materię mitologiczną, w którym zwycięża Dobro ;).




1 Odsyłam do posta: ,,Biblia’’.

2 Odsyłam do posta: ,,Mitologia germańska’’.

3 Odsyłam do posta: ,,Conan – władca wyobraźni’’.

4 Odsyłam do posta: ,,Legendy arturiańskie’’.

5 Odsyłam do posta: ,,Miologia grecka – początek przygody’’.