Wyobrażenia średniowiecznych Portugalczyków o dalekich krajach

 ,,Mieszkańcy średniowiecznej Portugalii byli przesiąknięci zabobonami. Księgi opisywały niewiarygodne bogactwa krajów zamorskich, niezwykłe niebezpieczeństwa oczekujące odkrywców, dziwnych ludzi i potwory czające się, aby ich zaatakować. Po drodze do Indii znajdowało się morze 'tak gorące, że gotuje się jak woda postawiona na ogniu, i całe jest zielone; a w tym morzu mnożą się węże większe od krokodyli i mają skrzydła, na których latają, a są tak jadowite, że wszyscy ludzie uciekają przed nimi w popłochu (...) jako że [wąż] wyrasta w gotującym się morzu, ogień nie morze go spalić (...) w morzu tym jest wir tak straszny, że ludzie boją się tam pływać'. Indie były krainą 'dzikich bestii na puszczy, niebieskich smoków, węży i innych strasznych zwierząt, które zjadają wszystko co złapią. Jest tam wiele słoni całkiem białych; niektóre są niebieskie i innych barw, jest ich bez liku; jest tam też wiele jednorożców i lwów, i innych szkaradnych bestii'. W tych odległych krainach ludzie mają głowy pośrodku tułowia, a oczy na ramionach, 'dwie małe dziurki, całkiem okrągłe, zamiast oczu, a usta płaskie bez warg'. Kobiety ukrywają węże w waginach i te węże 'kąsają mężów w penisy'. [...]'' - Gavin Menzies ,,1421 rok, w którym Chińczycy odkryli Amerykę i opłynęli świat''

 

 

Krzyżacy

 

,,Do krwi ostatniej kropli z żył

Bronić będziemy ducha,

Aż się rozpadnie w proch i w pył

Krzyżacka zawierucha’’

- Maria Konopnicka ,,Rota’’

,,Moi bliscy mnie potrzebują, przecież wiesz. A my najpierw wpadamy nad jakieś jezioro i na jakiegoś śmiesznego prostaka w ubraniu w kratkę, potem na gromadę brudnych i ryczących kudłaczy z maczugami, wreszcie zaś na furiata z czarnym krzyżem na płaszczu. Nie te czasy, nie te miejsce’’- Andrzej Sapkowski ,,Pani Jeziora’’

 

W wieku przedszkolnym myślałem, że Plac Grunwaldzki w Szczecinie był polem bitwy pod Grunwaldem (15 lipca 1410 r.). Nigdy nie lubiłem Krzyżaków, którzy nawracali przemocą, dopuścili się ludobójstwa na pogańskich plemionach Prusów i Jaćwingów, oraz napadali na chrześcijańską Polskę i Ruś. Na przestrzeni wieków walczyli z nimi: natangijski wódz Herkus Monte (1225 – 1227; przodek Roberta Storma z opowiadań Andrzeja Pilipiuka), książę nowogrodzki Aleksander Newski (1242 – bitwa na lodach jeziora Pejpus, która posłużyła jako pierwowzór bitwy na lodach jeziora Mamir z mojej powieści fantasy ,,Tatra’’), Władysław Łokietek (1331 – bitwa pod Płowcami), Władysław Łokietek i jego brat Witold (1410 – bitwa pod Grunwaldem), Kazimierz Jagiellończyk (wojna trzynastoletnia w latach 1454 – 1466) i Zygmunt Stary (ostatnia wojna polsko – krzyżacka w latach 1519 – 1521, oraz hołd pruski w 1525 r.). Nie podobają mi się modne ostatnio próby wybielania Krzyżaków. Uważam też, że powinno się przywrócić najstarsze polskie święto państwowe, rocznicę bitwy pod Grunwaldem obchodzoną 15 lipca aż do ostatniego rozbioru. W gimnazjum napisałem wypracowanie ,,Kaci spod czarnego krzyża’’, summę mojej ówczesnej wiedzy o Krzyżakach. Niestety nie spodobało się one nauczycielce historii, która uznała je za zbyt emocjonalne :(. Jako ciekawostkę podam, że zdarzały się też mniej znane przypadki, kiedy Polacy i Krzyżacy walczyli wspólnie. Działo się tak ze Leszka Czarnego w Prusach, w 1241 r. pod Legnicą przeciw Tatarom, oraz w czasie wyprawy mołdawskiej Jana Olbrachta.

Po tematykę krzyżacką chętnie sięgają pisarze fantaści, głównie polscy jak: Dariusz Domagalski – cykl krzyżacki (,,Delikatne uderzenie pioruna’’, ,,Aksamitny dotyk nocy’’, ,,Gniewny pomruk burzy’’ i ,,Złowieszczy szept wiatru’’), Konrad T. Lewandowski ,,Królowa Joanna d’Arc’’, Janusz Christa (Zbójcerze z jego komiksów o Kajku i Kokoszu byli wzorowani zarówno na Krzyżakach jak też raubritterach), Andrzej Pilipiuk (w jednym z tomów cyklu science fiction ,,Oko jelenia’’ płynącego łódką po Bałtyku, Staszka Grążela, uratował Krzyżak z Gotlandii), Dariusz Spychalski – dylogia ,,Krzyżacki poker’’, Szczepan Twardoch ,,Wieczny Grunwald’’, Jacek Komuda (,,Krzyżacka zawierucha’’ i ,,Zawisza. Czarne krzyże’’), oraz Amerykanin polskiego pochodzenia, S. A. Swann ,,Wilczy miot’’. W cytowanym powyżej fragmencie ,,Pani Jeziora’’ Andrzeja Sapkowskiego, podróżująca po światach alternatywnych wiedźminka Ciri spotkała postać historyczną, komtura tucholskiego Henryka von Schwelborna (? - 1410). Ojciec Reynevana, bohatera ,,Trylogii husyckiej’’ Sapkowskiego walczył pod Grunwaldem po stronie krzyżackiej. Za to Jakub Wędrowycz i Semen Korczaszko pomogli zwyciężyć pod Grunwaldem siłom polsko – litewskim (Andrzej Pilipiuk ,,Karpie bijem’’).

         Śniło mi się, że:

- Krzyżacy występowali we ,,Władcy Pierścieni’’

- w Szczecinie, na ul. Parkowej wysiadł z autobusu rudobrody Krzyżak z sześcioma rękami, oraz olbrzymi wilk, w Parku Żeromskiego ów wilk zaatakował Krzyżaka mieczem i odciął mu cztery ręce, potem jednak rycerz rozpłatał wilka, w którego wnętrznościach widać było mniejszego wilka.