niedziela, 9 października 2016

Nosorożce







Nosorożce są grupą ssaków nieparzystokopytnych spokrewnionych z koniowatymi i tapirami.






W oligocenie ostatecznie wymarł podobny z wyglądu do tapira, lofiodont. Pojawiły się natomiast dwie wielkie (5 metrów wysokości) formy przejściowe między tapirami a nosorożcami: indrikoterium i baluchiterium. Obydwa zwierzaki wyglądały podobnie, jak skrzyżowanie tapira z żyrafą. Każdy z tych olbrzymów ważył aż 20 ton! Głowa toporna, prawdopodobnie zakończona niewielkim ,,ryjkiem''. Szyja gruba i masywna, ale wydłużona, co umożliwiało zwierzakowi sięganie do wysoko rosnących liści. Mimo podobieństwa w wyglądzie, obydwa zwierzaki żyły na różnych terenach. Indrikoterium żyło w Europie i Afryce, a baluchiterium – w Mongolii.







W czwartorzędzie (plejstocen) nosorożce zaczęły przybierać coraz bardziej współczesne kształty. Po raz pierwszy pojawiły się u nich rogi, które później stały się przyczyną ich zguby, o czym Czytelnik później się dowie. Rogi nosorożców powstały z keratyny tak jak włosy czy paznokcie. W plejstocenie służyły im do obrony przed drapieżnikami. Ówczesne nosorożce żyły w Europie i na Syberii. Na tych terenach panowały wówczas siarczyste mrozy, toteż, aby ochronić się przed zimnem, miały grube futro, co uwydatniło się w nazwie tego gatunku, która brzmi: nosorożce włochate. Ich wygląd nie budzi kontrowersji, gdyż w USA spod skamieniałej smoły ziemnej wydobyto kompletne szkielety tych ssaków. Dodatkowych informacji dostarczają naskalne wizerunki tych zwierząt wykonane przez ludzi pierwotnych, którzy polowali na te zwierzęta. Zimą nosorożce włochate mogły używać rogów do odgarniania śniegu, który przykrywał ich pokarm. Żywiły się trawą, mchem, porostami, grzybami i jagodami. Jedyny kompletny okaz z częściami miękkimi, zakonserwowany w wosku ziemnym, znaleziony w Staruni, znajduje się w Krakowskiej PAN.






Wyróżniamy pięć gatunków nosorożców współczesnych: indyjski, jawajski, sumatrzański, czarny i biały. Ich gruba skóra bogata w liczne fałdy i bruzdy jest naga. Wyjątek stanowi nosorożec sumatrzański, którego skóra jest pokryta krótką, grubą sierścią będącą ,,pamiątką'' po kudłatych przodkach. W Azji nosorożce żyją od Indii po Indonezję, a w Afryce na południe od Sahary. Mimo dużego areału, wszystkie gatunki nosorożców są ginące (najbardziej zagrożony jest nosorożec czarny) z powodu kłusownictwa. Kłusownicy mordują nosorożce czarne dla ich rogów, które w Chinach, Hongkongu, na Tajwanie i w Wietnamie są mielone i używane do wyrobu lekarstw. Natomiast w Jemenie używane są do produkcji rękojeści do noży. Pomimo prawnej ochrony i powołania tzw. ,,patroli ochrony nosorożców'' ich populacja stale maleje. W trosce o uratowanie gatunku różne organizacje ekologiczne obcinają im rogi (które odrastają) i sprzedają taniej od kłusowników.







W rozmaitych powieściach myśliwskich z Czarnego Lądu przedstawiało się nosorożca jako zwierzę złośliwe i głupie, będące wrogiem człowieka tylko dlatego, że nosorożec nie pozwala się zabić, tylko walczy dzielnie w obronie swego żywota!