W 2006 r. sięgnąłem po pracę naukową badaczki romantyzmu prof. Marii Janion pt. ,,Wampir. Biografia symboliczna''. Owa praca dotyczy roli wampirów w literaturze od romantyzmu, aż do naszych czasów. Autorka omawia etymologię słowa ,,wampir'' (według najbardziej rozpowszechnionej wersji jest to słowo pochodzenia słowiańskiego, choć są też teorie wywodzące określenie mitycznych krwiopijców z tureckiego ,,uber'', bądź nawet od imienia greckiego bohatera Amfiraosa, którego pochłonęła ziemia). Wampiry symbolizują zło – już Dante w ,,Boskiej komedii'' umieścił te stworzenia w Piekle. ,,Wampirem z Bytowa'' nazywano psychopatycznego mordercę doby PRL – u (Maria Janion twierdzi, że był niewinny), zaś na wydanym przez Solidarność kalendarzu pokazano gen. ,,Waltera'' Świerczewskiego z wampirzymi zębami (nasuwa to skojarzenia z pomysłem Andrzeja Pilipiuka, który zmarłym komunistom kazał zamieniać się w wampiry, z którymi walczył Jakub Wędrowycz). Jeszcze w XX wieku, polski policjant Dymitr Miciura, zamieszkały w Wielkiej Brytanii tak bardzo bał się wampirów, że umarł zadławiwszy się we śnie główką czosnku trzymaną w ustach - właśnie przez takich zabobonników powstają polish jokes :(. Najciekawszą częścią książki jest bardzo bogata antologia literatury wampirycznej, w której znalazły się min. ,,Narzeczona z Koryntu'' J. W. Goethego (ten utwór zapoczątkował literacką karierę wampirów), ,,Wampir'' Johna Polidoriego (tytułowym monstrum był podstępny Lord Ruthven), ,,Rodzina wilkołaka'' Aleksego Tołstoja (akcja toczy się na Bałkanach, bohaterem jest rosyjski podróżnik, którego zaatakowała rodzina gospodarza Gorczy, zamieniona w wilkołaki1), ,,Wij'' Nikołaja Gogola (akcja toczy się na Ukrainie, tytułowy Wij jest straszydłem zabijającym wzrokiem i mającym ciężkie powieki sięgające ziemi; moim zdaniem był to najciekawszy utwór w całej antologii), ,,Dracula'' Brama Stokera (utwór opowiadający o walce z średniowiecznym władcą Vladem Palownikiem w XIX – wiecznej Rumunii; klasyka horroru), ,,Carmilla'' irlandzkiego pisarza Josepha Sheridiana Le Fanu (opowieść o młodej wampirzycy, która udawała przyjaźń do zwykłej dziewczyny), ,,Klarymonda'' Theophile'a Gautiera (o pięknej wampirzycy, która uwodziła księdza), ,,Wampir'' Stanisława Reymonta (opowieść o angielskiej kobiecie – wampie, w której zakochał się polski emigrant, w owym fragmencie pojawia się scena … czarnej mszy), fragment ,,Chrztu ognia'' Andrzeja Sapkowskiego o przyłączeniu się dobrego wampira Emiela Regisa do drużyny Geralta, oraz jedno opowiadanie Rolanda Topora. W owej antologii zabrakło mi jedynie fragmentu ,,Mistrza i Małgorzaty'' o przemienionym w wampira Warionusze, który razem z Hellą napastował Rimskiego i sceny z ,,Lwa, czarownicy i starej szafy'', w którym wampiry i inne straszydła służące Białej Czarownicy przyglądały się zabiciu Aslana.
1
W niektórych wierzeniach słowiańskich granica między wampirem, a
wilkołakiem jest bardzo cienka
