sobota, 27 lipca 2019

Nagowie i księżniczki pachnące rybami






,, [...] W Indonezji, według świadectwa Czao - Ju - Kua, królowie San - fo - ts'i nosili tytuł 'long tsin', 'duch', 'sperma naga'. Nagi jest to wodny duch kobiecy, który w krajach austroazjatyckich odgrywa rolę smoka chińskiego. Pod postacią morską lub jako 'księżniczka o zapachu rybim' nagi łączy się z brahmanem i zakłada dynastię (według wersji indonezyjskiej Champa, Pegu, Siam itd.). Według legendy Palaungów nagi Thusandi pokochała księcia Thurija, syna słońca; z ich związku zrodziło się trzech synów: jeden został cesarzem Chin, drugi królem Palaungów, a trzeci królem Paganu. Według Sedjarat Malaju król Suran zstąpił w głąb oceanu w szklanej skrzyni i - przyjęty życzliwie przez mieszkańców - ożenił się z córką królewską. Z tego małżeństwa zrodziło się trzech synów, z których pierwszy został królem Palembang.
   W południowych Indiach rozpowszechnione jest wierzenie, że jeden z przodków dynastii Pallava zaślubił Nagi i otrzymał od niej insygnia królewskie. Motyw nagi występuje w legendach buddyjskich i odnaleźć go można nawet w rejonach północnych Indii, w Uddjana i w Kaszmirze. Królowie Chota - Nagpur pochodzą również od naga (duch węża) zwanego Pundarika; miał on, powiadają, oddech przykry, szczegół przypominający ;księżniczkę o rybim zapachu'' -
Mircea Eliade ,,Traktat o historii religii''



Chiński smok jako symbol akwatyczny






,,Smok i wąż są według Zhuangzi symbole życia rytmicznego, ponieważ smok przedstawia ducha wód, których harmonijne falowanie karmi życie i umożliwia rozwój cywilizacji. Smok Jing zbiera wody i kieruje deszczem, gdyż sam jest zasadą wilgoci. 'Gdy panuje susza, sporządza się podobiznę smoka Jing, i wtedy zaczyna padać deszcz'.
  Zespół smok - grom - płodność występuje często w archaicznych tekstach chińskich. 'Zwierzę grzmotu ma ciało smoka z głową ludzką'. Młoda dziewczyna zachodzi w ciążę od śliny smoka. Fu - i, jeden z twórców cywilizacji chińskiej, urodził się w stawie słynnym ze smoków. 'Ojciec herosa (Kao - Tsu) nazywał się T'ai - Kong, jego matką była czcigodna Liu. Kiedyś czcigodna Liu, odpoczywając nad brzegami wielkiego stawu, śniła, że zetknęła się z bogiem; w tej samej chwili dał się słyszeć grzmot, błysnęło, nastała wielka ciemność. T'ai - Kong poszedł zobaczyć co się dzieje, i ujrzał łuskowatego smoka nad swoją żoną. Skutkiem tego zaszła ona w ciążę i urodziła Kao - tsu'.
  W Chinach smok - symbol uraniczno - akwatyczny - występuje stale w związku z cesarzem [...]. Król dynastii Hia połykał smoki, aby zapewnić rozwój swego królestwa. Smoki, stróże rytmów, ukazywały się zawsze wtedy, gdy siła zapewniająca panowanie dynastii Hia słabła lub też była w stadium regeneracji. Po śmierci, a nieraz i za życia, cesarz wracał do nieba, na przykład Huang - Ti, Żółty Władca, został porwany do nieba przez brodatego smoka wraz ze swymi żonami i doradcami w liczbie siedemdziesięciu osób. [...] W Annamie pierwszy król mityczny nosi tytuł 'long quan', 'król - smok'. [...]'' -
Mircea Eliade ,,Traktat o historii religii''



Nimfy w mitologii greckiej






,,Któż z Greków mógłby się poszczycić znajomością imion wszystkich nimf? Były one bóstwami wszystkich wód bieżących, wszystkich źródeł, wszystkich fontann. [...] Zazwyczaj nimfy są matkami miejscowych herosów. Jako pomniejsze bóstwa niektórych miejsc są dobrze znane ludziom, stają się przedmiotem kultu i przyjmują ofiary. Najsławniejsze są siostry Tetydy, Nereidy lub - jak je nazywa Hezjod - Okeanidy, nimfy par exellence neptuńskie. Większość innych nimf to bóstwa źródeł. Ale nimfy przebywają również w grotach, gdzie panuje wilgoć. 'Grota nimf' to często pojawiający się temat literatury hellenistycznej [...]. Są bóstwami urodzin (...) i [...] niańkami dzieci, które wychowują na bohaterów. Prawie wszyscy herosi greccy zostali wychowani bądź przez nimfy, bądź przez centaurów [...]. Inicjacja herosa [...] nie odbywa się w mieście, lecz w lesie lub w zaroślach.






  [...] równolegle z czcią dla nimf (jak i dla innych duchów przyrody) występują objawy strachu przed nimi. Nimfy często kradną dzieci; kiedy indziej zabijają je przez zazdrość. Na grobie pięcioletniej dziewczynki napisano: 'Miłą dzieciną byłam i grzeczną - porwały mnie Najady, a nie śmierć'. Nimfy są niebezpieczne z jeszcze innego powodu: w środku dnia, w pełnym upale mącą umysły tych, którzy je zobaczą. Południe to czas epifanii nimf. Kto je ujrzy, pada pastwą nimfoleptycznego entuzjazmu: przykładem może tu być Tejrezjasz, który ujrzał Atenę, lub Akteon, który zobaczył Artemidę z jej nimfami. Stąd przestroga, by nie zbliżać się w południe do fontann, źródeł, rzeczek lub cienia niektórych drzew. Przesąd późniejszego pochodzenia mówi o szaleństwie proroczym ogarniającym tego, kto ujrzy postać wychodzącą z wody [...]. We wszystkich tych wierzeniach właściwości prorocze wód występują stale mimo naleciałości i nieuniknionych mitologicznych nawarstwień fabularnych. Przetrwało przede wszystkim ambiwalentne uczucie obawy przed wodami i zauroczenia nimi; wody dezintegrują ('czar' nimf wywołuje szaleństwo, a więc rozkład osobowości), a jednocześnie są płodne, które zabijają, a zarazem pomagają przy narodzinach'' - Mircea Eliade ,,Traktat o historii religii''



Węże i włosy





,,Według niektórych przesądów ludowych w Europie Środkowej pochowany z puklem włosów kobiety znajdującej się pod wpływem księżyca (czyli w okresie menstruacji) zamienia się w węża.
   Pewna bretońska legenda zapewnia, że włosy czarownic zamieniają się w węże'' -
Mircea Eliade ,,Traktat o historii religii''



Węże i dzieci





,,Wąż uchodzi za tego, który sprowadza dzieci, na przykład w Gwatemali, u plemion w Urabunna w środkowej Australii (przodkami są dwa węże, które przebiegają ziemię, a przy każdym postoju pozostawiają mai - aurli - 'duchy dzieci'), wśród plemion Togo w Afryce (olbrzymi wąż żyjący w pobliżu stawu w mieście Klewe odbiera dzieci z rąk boga najwyższego Namu i przynosi do miasta przed ich narodzinami). W Indiach już w epoce buddyzmu uważano węże (por. Dżataki) za rozdawców powszechnej płodności (wody, skarby). Sporo malowideł w Nagpur przedstawia stosunki kobiet z kobrami. We współczesnych Indiach mnóstwo wierzeń uwypukla sprzyjanie wężów płodności: węże zaradzają niepłodności kobiet i zapewniają im liczne potomstwo'' - Mircea Eliade ,,Traktat o historii religii''



Węże i kobiety






,, [...] W Abruzzach opowiada się jeszcze dzisiaj, że wąż otrzymuje stosunki ze wszystkimi kobietami. Grecy i Rzymianie podzielali to samo przekonanie. Olimpia, matka Aleksandra Wielkiego, zabawiała się z wężami. Słynny Aratos z Sykionu był synem Asklepiosa, gdyż zdaniem Pauzaniasz jego matka poczęła z węża. Swetoniusz i Dio Kasjusz opowiadają, że matka Augusta poczęła na skutek objęcia jej przez węża w świątyni Apollina. Na temat Scypiona Starszego krążyła podobna legenda. W Niemczech, we Francji, w Portugalii i gdzie indziej kobiety obawiały się, by wąż nie wszedł im podczas snu do ust i by nie zaszły w ciążę, zwłaszcza w okresie menstruacji. W Indiach kobiety, które pragną mieć dziecko, czczą kobrę. Na całym Wschodzie panuje przekonanie, że pierwszy stosunek płciowy kobiety odbywają z wężem - w okresie dojrzewania lub podczas menstruacji. Indyjskie plemię Komatów (prowincja Mysore) prosi o płodność dla kobiet za pomocą wężów kamiennych. Elianus zapewnia nas, że według wierzeń Izraelitów węże łączyły się z dziewczętami; podobne wierzenia były rozpowszechnione w Japonii. Pewne podanie perskie wspomina o pierwszej kobiecie, która została uwiedziona przez węża i zaraz po tym miała okres. W środowiskach rabinistycznych mówi się, że menstruacja  jest następstwem stosunków Ewy z wężem w raju. W Abisynii panuje przekonanie, że młodej dziewczynie przed zamążpójściem grozi porwanie przez węża. Algierska legenda wspomina o wężu, który wymknąwszy się spod kontroli pozbawił dziewictwa wszystkie dziewczęta mieszkające w domu. Podobne podania występują u Hotentotów Mandi we wschodniej Afryce, w Sierra Leone itd.'' - Mircea Eliade ,,Traktat o historii religii''


Dajakowie o potopie





,, [...] pewna legenda u Dajaków głosi, że jedyna kobieta, jaka pozostała przy życiu po potopie wywołanym śmiercią olbrzymiego węża boa, 'zwierzęcia lunarnego', stał się matką nowej ludzkości przez połączenie się z psem (a dokładniej z kijem do wzniecania ognia, znalezionym obok psa)'' - Mircea Eliade ,,Traktat o historii religii''