poniedziałek, 18 lutego 2019

Lilit







,,Lilit - pierwsza żona → Adama, demoniczna królowa nocy. Lilit domagała się zrównania w prawach z mężem, a kiedy stwierdziła, że nie zdoła tego dopiąć, wymówiła imię Boga i uniósłszy się w powietrze pomknęła do Morza Czerwonego. Na prośbę skarżącego się Adama Bóg wysłał trzech aniołów, Sanwiego, Sansawiego i Samangelafa, z zakończoną niepowodzeniem misją  sprowadzenia Lilit z powrotem. Aniołowie wymogli na niej natomiast obietnicę, że ilekroć zobaczy ich imiona, nie będzie szkodzić istotom ludzkim. Od tamtej pory jest oblubienicą Samaela, pana złych mocy sitra achra. Lilit to uwodzicielska postać z długimi włosami, która fruwa nocą jako sowa, napadając na śpiących samotnie mężczyzn, by rodzić demoniątka spłodzone przez nich nocnymi ejakulacjami. Kradnie także dzieci lub robi krzywdę noworodkom. Jeżeli nie uda jej się pożreć ludzkich dzieci, zjada nawet własne demoniczne potomstwo. Dla ochrony przed nią na ścianach domów, w których kobieta miała wydać na świat dziecko (...) zawieszano → amulety z wyrytymi słowami: 'Adam i Ewa bez Lilit'. Na drzwiach pokoju, w którym odbywał się poród, należało napisać imiona trzech aniołów, a czasem nawet otaczano go kręgiem płonących węgli. Dziecko uśmiechające się w przeddzień szabatu lub nowiu księżyca mogło bawić się z Lilit. Aby zapobiec nieszczęściu, trzeba było wówczas popukać je trzy razy po nosku i zmówić odpowiednią formułkę. W średniowieczu picie wody przy przesileniu lub zrównaniu dnia z nocą uważano za niebezpieczne, ponieważ otwarte zbiorniki mogły zostać skażone spadającymi wówczas kroplami menstruacyjnej krwi demonicy. Lilit zjawiła się przed Salomonem w przebraniu królowej →, lecz ponieważ wzbudziła w nim podejrzenia, podstępem skłonił ją do podniesienia spódnicy. Widok jej owłosionych nóg przekonał go, że ma do czynienia z demonicą. [...]'' - Alan Unterman ,,Encyklopedia tradycji i legend żydowskich''



Cielę i myszy






,, [...] Pewnego razu idące na rzeź cielę schroniło się pod płaszczem Jehudy [chodzi o Jehudę ha - Nasi żyjącego w latach 135 - 220 - przyp. T. K.], lecz ten kazał mu iść precz, skoro zostało stworzone na to, by je zabić i zjeść. Za tę nieczułość pokarany został chorobą, z której wyleczył się dopiero wtedy, gdy litościwie wyratował myszy z rąk służącej. [...]'' - Alan Unterman ,,Encyklopedia tradycji i legend żydowskich''



Golem






,,golem (hebr., 'nieuformowany') - sztuczny człowiek powołany do życia za pomocą praktycznej → kabały. W jidysz termin ten ma zastosowanie obraźliwe i oznacza tumana. Z ziemi dziewiczej formowano postać ludzką, wokół której wykonywano magiczny taniec ze śpiewną recytacją imion Boga lub kombinacji liter z → Sefer Jecira. Gdy golem się już podniósł, wprawiało się go w ruch wypisując → tetragram na papierku, który należało umieścić pod jego językiem, lub też grawerując hebrajskie słowo na jego czole. Stworzenie golema było jednym z etapów kształcenia adeptów kabały, a także celem uprawiających → alchemię. Dwóch talmudycznych rabich co piątek wytwarzało sztuczne cielę na posiłek szabatowy. Inny mędrzec stworzył człowieka  i posłał go do swego kolegi, który stwierdziwszy, że przybysz nie umie mówić, zdał sobie sprawę, że ma do czynienia z golemem, i nakazał mu obrócić się z powrotem w proch. Istnieje wiele opowieści o ludziach, którzy robili golemy. Należeli do nich Jeremiasz i jego syn ben Syrach, Abraham Ibn Ezra i Salomon → Ibn Gabirol, który wykonał sobie sztuczną służącą. Eliasz Baal Szem z Chełma był zmuszony usunąć boskie imię ze swego golema, gdy ten przeobraził się w potwora i zaczął zagrażać światu. Jego wnuk poruszył w jednym ze swych responsów pytanie, czy można wliczać golema do minjanu. Eliasz Gaon z Wilna zamierzał jeszcze przed ukończeniem dwudziestego roku życia stworzyć golema, lecz zaniechał tego na znak otrzymany z niebios. Izrael Baal Szem Tow miał golema, który spełniał funkcję jego osobistego sługi. Pewnego razu Izrael kazał mu naoliwić wóz, a kiedy okazało się, że golem wysmarował cały pojazd oliwą, doszedł do wniosku, że lepszy byłby ludzki służący. Rabi Dawid Jafe z Grodna wykonał golema, żeby w zastępstwie → szabes goja rozpalał ogień w szabat. Na nieszczęście z powodu nieostrożności niezręcznego golema całe miasto strawił pożar. Bohaterem wielu opowieści stał się golem praski, dzieło → Jehudy Loew ben Becalela z Pragi'' - Alan Unterman ,,Encyklopedia tradycji i legend żydowskich''