niedziela, 3 maja 2020

Legenda o Oksfordzie





,,Zapisano w opowieści o Lludd a Llefelys, jak to król Llud kazał zmierzyć wyspę na długość i na szerokość, i jej dokładny środek (bardzo słusznie) znalazł w Oksfordzie'' - J. R. R. Tolkien ,,Po angielsku i po walijsku'' [w]: J. R. R. Tolkien ,,Potwory i krytycy''



Poliglota



,, [...] w licznej gromadzie towarzyszącej w polowaniu Arturowi w Twrch Trwyth (czyli Kulwch i Olwen) był człowiek znający wszystkie języki; podano, iż nazywał się Gwrhyr Gwalstawt Ieithoed, czyli Gwrhyr Tłumacz Języków'' - J. R. R. Tolkien ,,Po angielsku i po walijsku'' [w]: J. R. R. Tolkien ,,Potwory i krytycy''






W jednej ze starych wersji książek Konrada T. Lewandowskiego o kotołaku Ksinie, główny bohater spotkał człowieka znającego wszystkie języki. Zastanawiam się czy jego pierwowzorem nie był czasem Gwrhyr.

,,Psie serce''


,,Jeśli przyjmiesz do siebie zabiedzonego psa i sprawisz, że zacznie mu się dobrze powodzić – nie ugryzie cię. Na tym polega różnica między psem a człowiekiem’’ - Mark Twain (1835 – 1910).





W 2003 r. przeczytałem powieść science fiction Michaiła Bułhakowa ,,Psie serce’’ (ros. ,,Sobaczije sriedce’’) z 1925 r.
Akcja rozgrywa się w ZSRR w latach 20 – tych XX wieku.





Jednym z głównych bohaterów jest prof. Filip Filipowicz Preobrażeński – chirurg i eugenik (wówczas nie znano jeszcze prawdziwego, zbrodniczego oblicza pseudonauki jaką jest eugenika). Preobrażeński, wraz ze swym asystentem Iwanem Bormentalem stanowi przeciwieństwo dr. Moreau. 1 Nie kieruje nim demoniczna chęć rywalizacji z Bogiem, zdobycia sławy i pieniędzy, lecz ulżenia ludziom w cierpieniach. Ponadto unika zbędnego okrucieństwa, a swe operacje przeprowadza pod narkozą. Równocześnie, podobnie jak i sam Bułhakow, był to krytyk ponurej sowieckiej rzeczywistości np. mówił, że sowieckie gazety odbierają mu apetyt, kiełbasa krakowska nie nadaje się dla ludzi, oraz utyskiwał na brak miejsca do pracy spowodowany przymusowym dokwaterowaniem.





W jego ręce trafił bezdomny kundel Szarik. Profesor zamierzał go odmłodzić przeszczepiając mu ludzką przysadkę mózgową i jądra, co stanowi nawiązanie do głośnych wówczas prac Siergieja Woronowa, dziś uznanych za pseudonaukowe. 2 Niezamierzonym efektem była zamiana psa w człowieka. Niestety narządy do przeszczepu zostały pobrane od zmarłego lumpa i kryminalisty, co stanowi satyrę na porewolucyjny awans społeczny ludzi z marginesu. Nowy zwierzolud, niski i brzydki figurował w dokumentach jako Poligraf Poligrafowicz Szarikow. Cały czas rzucał przekleństwami i propagandowymi sloganami. Czytał wypożyczone z biblioteki listy Engelsa i Kautskiego, mordował koty i molestował seksualnie kobietę pracującą w administracji. Miarka się przebrała gdy jak na ,,homo sovietucus’’ napisał donos na profesora Preobrażeńskiego. Wówczas został przezeń z powrotem zamieniony operacyjnie w psa.
Powieść była prześladowana przez Sowietów. Już w 1926 r. bezpieka skonfiskowała Autorowi rękopis. W latach 60 – tych pojawiły się pierwsze przekłady w czasopismach niemieckich i brytyjskich. W ZSRR została w całości wydrukowana dopiero w 1989 r.




1 Odsyłam do posta: ,,Wyspa doktora Moreau’’.
2 Odsyłam do posta: ,,Siergiej Woronow i małpie jądra’’.