sobota, 12 września 2015

,,Księżycowy basen''




,,KAROLINY, archipelag na Oceanie Spokojnym w Mikronezji, składa się z ponad 900 wysepek koralowych i wulkanicznych; pow. 1200 km ². Główne wyspy: Pohnpei, Kosree, Belau. Archipelag zajęty przez Niemców w 1899 r., przez Japończyków w 1914, przyznany Japonii mandatem Ligi Narodów w 1919. W okresie międzywojennym, wbrew warunkom mandatu, Japończycy ufortyfikowali wyspy. Mimo alianckich nalotów w czasie II wojny światowej pozostały one nie zdobyte. Zarząd amerykański w latach 1947 – 90'' - ,,Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Gutenberga. Geografia A - K''



O amerykańskim pisarzu Abrahamie Merricie (1884 – 1943) dowiedziałem się po raz pierwszy w 2006 r. czytając ,,Rękopis znaleziony w smoczej jaskini'' Andrzeja Sapkowskiego. Ów Autor zalicza Merrita do ojców założycieli gatunku fantasy. W 2011 r. przeczytałem jego opowiadanie ,,Księżycowy basen’’ (,,The Moon Pool'') zamieszczone w antologii ,,Wielka księga fantasy tom 2'' pod redakcją Mike'a Ashleya, wydanej przez ,,Fabrykę Słów'' (później Merrit rozwinął swoje opowiadanie w powieść pod tym samym tytułem). Omawiany utwór należy do gatunku fantasy, do jego niegdyś popularnej odmiany traktującej o odciętych od cywilizacji światach, rasach i cywilizacjach. Oprócz Merrita, czołowymi twórcami z tego nurtu byli Edgar Rice Burroughs i Henry Rider Haggard.



Akcja rozgrywa się w wieku XIX, bądź na początku wieku XX w takich miejscach jak Karoliny (wyspa Ponape) i Papua. Bohaterem opowiadania jest dr. Throckmartin, który razem z żoną Edith, dr. Charlesem Stantonem i starą Szwedką, Thorą, wyruszył w celach badawczych na Ponape, gdzie zaskoczył ich morderczy potwór mający odbicie w miejscowym folklorze i niegdyś czczony przez mieszkańców zatopionego kontynentu. Rolę narratora pełni botanik Goodwin.
W opowiadaniu pojawiają się ciekawe nawiązania mitologiczne.
Z wierzeń mikronezyjskich zostały zapożyczone złe duchy ani, żyjące w lasach, w górach i w wodzie (na Karolinach są to duchy przodków). Ponadto wzmiankowany jest legendarny, karoliński król Chaur – te – leur.
Z mitologii Dajaków; ludu łowców głów z Borneo został zapożyczony ptak Akla, o którym Merrit pisał co następuje:

,,Z głębi mojego umysłu wypłynęło blade wspomnienie dajackiej legendy o skrzydlatym posłańcu Buddy – ptaku Akla, którego pióra stworzone były z promieni księżyca, a serce zastępował żywy opal, zaś skrzydła łopoczące w locie grały krystalicznie czystą melodię białych gwiazd; ptaku o dziobie z zamrożonego płomienia, porywającym nim dusze niewiernych'' – Abraham Merrit ,,,,Księżycowy basen''



Z mitologii teozoficznej, a konkretnie z pism Augusta Plongeona i Jamesa Churchwooda został zapożyczony, zatopiony kontynent Mu, w opowiadaniu nie wymieniony z nazwy, którego pozostałością miały być rzekomo wyspy Pacyfku.
Sam Księżycowy Basen na Ponape był miejscem prastarego kultu, którego doznawała dziwna, niebezpieczna dla ludzi istota; hermoafrodyta o ciele z białego światła. Do wyposażenia basenu należało ponadto siedem kolorowych kul. Uczeni chcieli zniszczyć ów ośrodek bałwochwalczego kultu, jako niebezpieczny dla ludzi, ale żal im to było uczynić ze względu na jego piękno.