czwartek, 16 lutego 2017

Sarna








Sarna od jelenia różni się: mniejszymi rozmiarami ciała. Na zadzie włosy są dłuższe, koloru białego, tworząc tzw. ,,lustro'' w języku łowieckim. Pokazywanie lustra ma znaczenie ostrzegawcze. Tak samo porozumiewają się inne jeleniowate, antylopy i widłorogi. Samiec nazywa się kozioł, a samica – koza. Dymorfizm płciowy u saren objawia się występowanie poroża u kozła. Jest ono krótkie z ostro zakończonymi odnogami. Osobniki z nienaturalnie wydłużonym porożem tzw. ,,szydlarze'' podlegają odstrzałowi jako niebezpieczne dla innych saren. Zadziwiający tryb życia tych zwierząt polega na tym, że sarny 7 godzin żerują, tyle samo wystrzegają się drapieżników, a tylko trzy przeznaczają na sen. Są roślinożerne, w tym żywią się również muchomorami. Sarna jest gatunkiem elastycznym, ostatnio wykształcił się podgatunek saren polnych. Zwierzęta te cieszą się sympatią ludzi, często są zabierane do domów. Nie zawsze wychodzi im to na dobre. Ich matki często zostawiają potomstwo, aby nie przyciągać drapieżników. Historię takiej ,,adoptowanej'' sarenki opisała Maria Kownacka w książce ,,Rogaś z Doliny Roztoki''.





Piranie








Piranie z wyglądu przypominają płocie. Podobne są nieco do rombu. Zęby są ostre, ukryte pod mięsistymi wargami, grube o kilku ostrzach. Ubarwienie bardzo różnorodne np. srebrzyste o czerwonym brzuchu, ciemnozielone ze złotym połyskiem i wiele innych. Żyją w słodkich wodach rzek Amazonki i Orinoko. Są postrachem tych akwenów. Jednoczą się w ławice, które zjadają rozliczne zwierzęta. Dla ich ostrych zębów pancerz żółwia czy krokodyla nic nie znaczy. Z głośnym chlapaniem, w przeciągu 5 minut obgryzają mięso do gołej kości. Zagrażają również ludziom; praczki piorące na terenie ich areału często noszą na rękach lub nogach okrągłe blizny - ,,pamiątki'' po spotkaniu z tymi rybami. Pasterze przeprawiający bydło przez akwen zajęty przez piranie, prowadzą do wody sztuki pozbawione wartości gospodarczej i gdy piranie odżywiają się nimi – przeprowadzają resztę stada. Podobno pomaga płoszenie ich za pomocą chlapania w lustro wody za czym opowiedział się Alfred Szklarski w powieści ,,Tomek w Gran Chaco''. Istnieją też piranie roślinożerne żywiące się owocami kauczuku spadającymi do wody. Ryby te zdobywają popularność wśród akwarystów. W akwarium nie mogą mieć ,,towarzystwa'' innych ryb ponieważ zjadłyby je. Chociaż w tak ograniczonym zbiorniku wodnym są bardziej płochliwe niż w naturalnym środowisku lepiej nie wkładać tam palców... 







Szarańcza








Nazwa tego owada została wykorzystana w utworzeniu określenia na rząd szarańczaków, do którego należy. Ten przypominający konika polnego, niepozorny owad, wbrew nazwie nie zawsze szary, jest znany człowiekowi od tysięcy lat. Przez ten cały czas wspólnego istnienia na Ziemi, a dokładniej od chwili, gdy człowiek zajął się rolnictwem, była owadem znienawidzonym, który swoją żarłocznością i płodnością spędzał sen z oczu. Stare kroniki pełne są opisów chmar szarańczy, które swoją liczebnością zasłaniały Słońce i błyskawicznie zamieniały ,,krainy mlekiem i miodem płynące'' w pustynie. Nalot szarańczy został wymieniony w Starym Testamencie jako jedna z plag egipskich. W czasach gdy toczy się akcja ,,Trylogii'' Sienkiewicza , szarańcza była jedną z najbardziej powszechnych plag, a jej wylęgarnią były stepy Ukrainy, owe Dzikie Pola. Ostatni raz szarańcza dała się w Polsce we znaki w XIX wieku czemu poświęcono kamień pamiątkowy. W 1999 r. nękała ludzi w Kazachstanie. Szarańcza prowadzi wędrowny tryb życia, już w stadium nimfy gromadząc się w stada. Ponieważ jej naturalna obrona w postaci gorzkiej piany jest mało skuteczna, ratuje się wysoką płodnością. I to nie zawodzi, nawet przed człowiekiem. Ponieważ żaden gatunek zwierzęcia czy rośliny nie jest sam w sobie pożyteczny ani szkodliwy, również z szarańczy jest pożytek. Bywa zjadana także przez ludzi.