środa, 30 grudnia 2020

,,Herkules i królowa Lidii''

 

,,Tu go zobaczyła i kupiła od Hermesa – za trzy talenty […] Omfale, chyba uważana początkowo za królową miasto Omfalion w Epirze. Już dosyć wcześnie jednak zaczęto w niej upatrywać władczynię lidyjską […] Herakles stał się zaiste niewolnikiem. […] Nurt heroiczny […] wspomina walki podjęte na rozkaz pani. Heros poskramiał łotrów, wśród nich zaś dwóch groźnych rozbójników, Kerkopów […]. Pono królowa zarzuciła sobie na ramiona lwią skórę i bawiła się maczugą swojego miłośnika, a on u jej stóp, osnuty suknią lidyjską, prządł kądziel. [...]’’ - Zygmunt Kubiak ,,Mitologia Greków i Rzymian’’





 

W grudniu 2020 r. obejrzałem włosko – hiszpańsko – francuski film fantasy ,,Herkules i królowa Lidii’’ (tytuł oryginału: ,,Ercole e la regina di Lidia’’) z 1959 r. w reżyserii Pietra Francisci (1906 – 1977).







Akcja rozgrywa się w mitycznej starożytności (przed wojną trojańską) w Grecji (Attyka, Teby) i w Lidii – krainie w Azji Mniejszej (dziś: Turcja).






Tytułowy, nadludzko silny bohater, zgodnie ze starożytną konwencją miał brodę.






 Podróżował razem z młodą i piękną żoną Jole (w mitologii imię to nosiła branka pojmana przez Heraklesa, o którą była zazdrosna jego żona Dejanira).

Towarzyszył im młody Ulisses (Odyseusz) – syn Leartesa, króla Itaki. Ulisses już jako młodzieniec był sprytny i z wzajemnością kochał Penelopę, swą późniejszą wierną żonę. 






 W obronie tych powierzonych jego opiece osób, Herkules stoczył walkę z wymuszającym myto, rozbójnikiem Anteuszem, synem Gai. Anteusz czerpał siłę z ziemi, a pokonać go można było wyłącznie unosząc go w powietrze (Herkules uczynił tak za radą Ulissesa). Inaczej niż w micie, heros nie zabił antagonisty, tylko cisnął go do morza.








Herkules podjął się mediacji w sporze między synami Edypa – Poliniuszem (Polinejkesem) i Eteoklesem o kolejność sprawowania władzy w Tebach. Eteokles bezprawnie przedłużył sobie kadencję i okazał się tyranem rzucającym ludzi na pożarcie tygrysom. W czasie walki o Teby obaj bracia pozabijali się w pojedynku, a ich ciała (inaczej niż w dramacie ,,Antygona’’ Sofoklesa) spłonęły na jednym stosie.






Tytułowa królowa Lidii nosząca imię Omfale była piękną i zmysłową kobietą o rudych włosach. Gdy Herkules stracił pamięć po kontakcie z wyziewami z jaskini, Omfale uczyniła go swoim kochankiem. Herkules pędził w pałacu królowej gnuśne życie wypełnione przyjemnościami. W stanie amnezji i fizycznej słabości utrzymywał go narkotyczny napój. Na szczęście Ulisses udający głuchoniemego niewolnika – masażystę, poił przyjaciela zdrową wodą z fontanny, która z wolna przywracała mu pamięć i siłę. Zdradliwa Omfale korzystając z pomocy egipskich balsamistów zamieniała wykorzystanych przez siebie mężczyzn w posągi. Ten sam los groził też Herkulesowi. Gdy heros odzyskał pamięć, razem z drużyną opuścił Lidię. Wówczas zrozpaczona Omfale popełniła samobójstwo, rzucając się do wanny z substancją konserwującą.






Film w piękny sposób ukazał wierną, przezwyciężającą przeszkody miłość Herkulesa i Jole ;). W oczy rzuca się również wykorzystany w nim sięgający czasów starożytnego Egiptu stereotyp o tym, że ludzie o rudych włosach są rzekomo fałszywi (rudy kolor włosów mają tu aż dwie postaci negatywne: królowa Omfale i Eteokles).