Platon i Atlantyda

 

,,Cała filozofia to zbiór przypisów do Platona’’ 

- Alfred North Whitead (1861 – 1947)

 

Platon (424/ 423 p. n. e. - 348/347 p. n. e.) był greckim filozofem idealistycznym, uczniem Sokratesa i nauczycielem Arystotelesa. Napisał takie dzieła jak: ,,Państwo’’, ,,Uczta’’, ,,Prawa’’, ,,Obrona Sokratesa’’, ,,Gorgiasz’’, ,,Menon’’, ,,Fedon’’, ,,Eutyfron’’, ,,Kriton’’, ,,Kratylos’’, ,,Teajtet’’, ,,Sofista’’, ,,Polityk’’, ,,Fajdros’’, ,,Laches’’, ,,Ion’’ i inne ¹.

W marcu 2025 r. przeczytałem jego dialogi; ,,Timajosa’’ i ,,Kritiasa albo Atlantyk’’, przedstawiające najwcześniejszą wersję mitu o Atlantydzie. ,,Timajos’’ zawiera ponadto rozważania o idealnym ustroju, najwyższym Bogu (rozumianym na sposób panteistyczny), kosmologii, ludzkich zmysłach i anatomii oraz reinkarnacji. Niedokończony ,,Kritias’’ jest objętościowo krótszy. Skupia się na porównaniu między dawnymi Atenami i Atlantydą. Podaje przy tym więcej szczegółów o tej ostatniej niż ,,Timajos’’.

Mit o Atlantydzie prawdopodobnie wywodzi się od egipskiej ,,Opowieści rozbitka’’ (4000 lat p. n. e.), w której pojawił się wielki, mówiący wąż, będący władcą tonącej wyspy. Według ,,Timajosa’’ ateński prawodawca Solon, jak pierwszy Grek usłyszał o Atlantydzie od egipskich kapłanów bogini Neith z Sais (utożsamianej z Ateną). Kapłan w rozmowie z Solonem podkreślał starożytność cywilizacji Egiptu, przy której Grecy zdawali się dziećmi.

Atlantyda była wyspą na Oceanie Atlantyckim (przez późniejszych atlantologów poszukiwaną w bardzo różnych zakątkach świata ²), większą od Libii i Azji. Istniała 9 000 lat przed Platonem. Znajdowały się na niej góry i doliny oraz źródła z wodą zimną i gorącą. Posiadała cenne złoża: złota, srebra i niezidentyfikowanego metalu, zwanego orichalkiem i wyróżniającego się ognistym połyskiem. Niektórzy, w tym alchemicy identyfikowali orichalk z mosiądzem ³. Na Atlantydzie rosły bliżej nieznane owoce (przypominające zarówno kokosy jak też granaty) oraz żyły wszelkie gatunki zwierząt domowych i dzikich, w tym słonie.

Nazwa wyspy i otaczającej ją oceanu pochodziła od jej pierwszego króla, Atlasa, syna boga mórz, Posejdona i śmiertelnej kobiety, Klejto, córki Euenora i Leukippe. Atlas miał dziesięciu braci: Eumelosa (Gadejrosa), Amferesa, Euajmona, Mneseasa, Autochtona, Elasipposa, Mestora, Azeasa i Diapreposa. Chłopcy ci przychodzili na świat parami. Gdy dorośli objęli władzę nad dziesięcioma prowincjami królestwa. Platon podaje wyłącznie greckie wersje imion Atlantów, zastrzegając, że posiadali własny barbarzyński język ⁴. Wyspa była poświęcona Posejdonowi, który wylosował ją w trakcie podziału świata. W stolicy mieściła się świątynia Posejdona, a w niej posągi przedstawiające boga morza w rydwanie zaprzężonym w skrzydlate konie i sto nereid na delfinach. Atlanci byli zdolnymi budowniczymi. Owoc ich kunsztu stanowiły porty morskie, system kanałów w kształcie okręgów otaczających stolicę oraz liczne budowle z białego, czerwonego i czarnego kamienia. Prawa wyryte na tablicy z orichalku i mniejszych stellach ze złota zabraniały bratobójczych walk między książętami i nakładały obowiązek wzajemnego wspierania się w potrzebie. Początkowo Atlanci postępowali w sposób sprawiedliwy i umiarkowany.

Upadek Atlantydy zapoczątkowały późniejsze pycha i chciwość jej mieszkańców. Wyruszyli na podbój świata, lecz zostali pokonani przez Ateńczyków. Następnie w ciągu jednej doby wyspę zatopiło trzęsienie ziemi. Miejsce, w którym niegdyś znajdowało się Atlantyda, stało się niezdatne do żeglugi. Niektórzy atlantolodzy uważają ten fragment za dowód na wiedzę starożytnych Fenicjan i Greków o Morzu Sargassowym ⁵. Ponadto według ,,Timajosa’’ na zachód od Atlantydy rozciągał się nieznany kontynent (dziś zwany Amerykami Północną i Południową) ⁶.

Podczas gdy zwolennicy Platona wierzyli w historyczność Atlantydy, jego były uczeń, Arystoteles jako pierwszy uznał ją za wymysł. Po wiekach mit ten stał źródłem inspiracji dla pisarzy fantastów, a tym samego Tolkiena ⁷ a także dla okultystów, takich jak Helena Bławatska, Rudolf Steiner, William Scott – Elliot i Edgar Cayce ⁸.

1 Filozof ten występuje w moich dostępnych na tym blogu opowiadaniach fantasy: ,,Platon i Karkonosz’’ oraz ,,Nawojka’’. Polecam też wpisy: ,,Małpowanie starożytnych’’, ,,Minos – dobry czy zły?’’, ,,Mit o cykadach’’, ,,Nowe Ateny. Traktat dubitantius’’ i ,,Pożytek z chorej wątroby’’.

2 Listę tych miejsc znajdzie Czytelnik w poście ,,Gunung Padang i Atlantyda w Indonezji’’.

3 Swoją drogą ciekawe czy J. R. R. Tolkien wymyślając metal, zwany mithrilem, największy skarb krasnoludów, mógł inspirować się orichalkiem.

4 Wiele mitycznych i historycznych postaci ze starożytnego Wschodu jest powszechnie znanych pod zhellenizowanym i i zromanizowanymi wersjami ich imion np. Anope (Anubis), Daruszur (Dariusz), Dżehuti (Thot), Eset (Izyda), Jeszua (Jezus), Kambudżija (Kambyzes), Kung – fu – tsy (Konfucjusz), Kurasz (Cyrus), Meng – tzu lub Mengzi (Mengzi), Miriam (Maryja), Szarrukin (Sargon), Usire (Ozyrys) i Zaratusztra (Zoroaster).

5 Odsyłam do postów: ,,Morze Sargassowe, Morze Strachu’’ i ,,Węgorze z Atlantydy’’.

6 Odsyłam do posta: ,,Turbo Grecy’’.

7 Obszerną listę tych autorów znajdzie Czytelnik na początku wpisu ,,Upadek Numenoru’’.

8 Odsyłam do postów: ,,Rudolf Steiner’’ i ,,Edgar Cayce o Atlantydzie’’.

Internetowe ,,cuda na kiju'' cz. 107

 

1. Polityk Nowej Lewicy powiedział, że nie miały nigdy kolonii. Tymczasem w XIX i XX wieku do włoskiego imperium kolonialnego należała część dzisiejszej Somalii, Etiopia, Erytrea, Libia, Albania (1939 – 1943), Dodekanez i Wyspy Jońskie. W XIX wieku Włochy próbowały podbić Tunezję.

2. Sekta polityczna Silni Razem rozpowszechnia fake newska o Donaldzie Trumpie, który w wywiadzie dla ,,People’’ z 1998 r. miał jakoby powiedzieć: ,,Gdybym miał startować, startowałbym jako republikanin. To najgłupsza grupa wyborców w kraju. Wierzą we wszystko w Fox News. Mógłbym kłamać, a oni i tak by to łyknęli. Założę się, ze moje wyniki byłyby świetne’’. Powyższą informację zdementowała grupa fakehunter.pap.pl. i dziennikarze ,,Reno Gazette Journal’’.

3. Rzymski cesarz Heliogabal (204 – 222) zjadł rajskiego ptaka.

4. W przeszłości miała miejsce wojna Wietnamu z Czernihowem (żart w komentarzu na you tube).

5. Za opłatą można zostać operatorem drona i użyć go, wedle własnego wyboru, przeciw Rosjanom lub Ukraińcom. W latach 80 – tych XXI wieku taka sytuacja będzie miała w Afryce. Wymysł Dariusza Kwietnia, któremu najwidoczniej prawdziwe życie myli się z grą komputerową.

6. Listenbourg jest fikcyjnym państwem, sąsiadującym z Hiszpanią i Portugalią. W październiku 2022 r. Gaspard Hoelscher jako pierwszy napisał o nim na Twitterze. Od tego czasu internauci poświęcili Listenbourgowi niezliczoną ilość memów. Jego populacja liczy ok. 59 mln mieszkańców. Stołeczny Lurenburg jest siedzibą prezydenta o imieniu Gaspardo. Państwo tworzy pięć regionów: Flußerde, Kusterde, Mitteland, Adria i Caseiere. Amazon Prime Video zapowiedział emisję reportażu o historii Listenbourga, zaplanowana na 31 lutego (data niemożliwa).

7. Łoś fiordlandzki jest kryptydą z Nowej Zelandii. Należy do tego samego gatunku co łosie z Europy, Azji i Ameryki Północnej. Został sprowadzony na Nową Zelandię w 1910 r. Ostatnia obserwacja, udokumentowana zdjęciem pochodzi z 1952 r. Przypuszcza się, że wymarł, wciąż napływają nowe doniesienia i próbki DNA.

 

8. Tygrys sudański (Panthera tigris sudanensis) był jakoby afrykańskim podgatunkiem pręgowanego kota. W 1951 r. lankijski zoolog, dr Paulus Edward Pieris Deraniyagala (1900 – 1976) kupił tygrysią skórę na bazarze w Kairze. Sprzedawca zapewniał go, że zwierzę zostało zastrzelone w Sudanie. Jednak w 1980 r. czeski teriolog ¹ Vratislav Mazak (1937 – 1987) udowodnił, że była to skóra tygrysa kaspijskiego, prawdopodobnie przemycona do Egiptu z Turcji lub Iranu.

9. Stanisław Szukalski (1893 – 1986) uważał, że nazwa Zimbabwe jest pochodzenia polskiego, tak samo jak Sumer, Rzym i Londyn ².

10. Ksy – gyik (Primihomo asiaticus) są nieznanymi nauce dzikimi, kosmatymi ludźmi z Kazachstanu i Kirgistanu. Żyją w środowisku leśnym. Odkrył je dyplomata i zoolog Witalij Chachłow, podczas ekspedycji do Dżungarii w latach 1911 – 1914. Ksy – gyik próbuje się identyfikować z ałmasami lub z mi – gö, niedźwiedziami o leczniczym mięsie, opisanymi w średniowiecznych źródłach.

11. Teoria hominidów polarnych (odrzucana przez większość antropologów) głosi pochodzenie człowieka z Arktyki. Trudne warunki bytu ukształtowały dużą inteligencję i wytrzymałość naszych przodków. Stały się bodźcem dla wyrobu narzędzi i szycia okryć ze skór zwierzęcych. Swego czasu pisarz E. R. Howard (1906 - 1936), twórca przygód Conana, wywodził w szkicu fantasy ,,Era hyboryjska’’ wywodził białych ludzi od małp polarnych, zaś Murzynów od małp afrykańskich.

12. Bakanga jest nieznanym nauce, dzikim kotem z Republiki Środkowoafrykańskiej, przypominającym połączenie lwa i lamparta. Osiąga średnie rozmiary ciała. Posiada czerwono – brązowe, cętkowane futro i szczątkową grzywę. Nie potrafi ryczeć, za to szczeka. Przypuszcza się, że jest leopam, czyli mieszaniec lwa i lamparta.

13. W 2007 r. 40 – letni Rumun, Mircea Pavel, odbywający karę 20 lat więzienia za morderstwo, podał Boga do sądu ,,za złamanie zaufania i korupcję’’. Są odmówił rozpatrzenie sprawy, argumentując to tym, że ,,Bóg nie ma adresu zamieszkania’’.

14. W 2007 r. w obwodzie archangielskim w Rosji widziano ałmasy (lokalna odmianę yeti).

15. Kumi jest nieznaną nauce olbrzymią jaszczurka z Nowej Zelandii. Przypomina 8 – metrową, australijska megalanię. Jest jednak od niej mniejsza, mierzy bowiem 1,5 m długości, a także prowadzi nadrzewny tryb życia. Po raz pierwszy usłyszał o niej z ust Maorysów, kapitan James Cook (1728 – 1779). Relacje o spotkaniach z kumi pochodzą z lat 1875 i 1898. przypuszcza się, że tajemniczym gadem może być waran krokodylowy.

16. Ostatnio na you tube pojawiło się mnóstwo wygenerowanych przez sztuczną inteligencję, krótkich filmów o ratownikach czyszczących zwierzęta z pasożytów (pąkli, pszczół, krabów, pająków, żuków, węży, ośmiornic). Pacjentami są: foki, niedźwiedzie polarne, wieloryby, delfiny, orki, zające, psy, koty, jelenie, wielbłądy, słonie, małpy, lwy, tygrysy, irbisy, kangury, kozy, żółwie morskie, pingwiny, morsy, rekiny a nawet syrena z rybim ogonem i fantastyczny zwierz, podobny do gigantycznego tapira, pływający u wybrzeży Antarktydy. Wielu komentatorów zdaje się wierzyć w autentyczność przedstawianych zdarzeń. Filmy te zaś stają się coraz bardziej wymyślne i … obrzydliwe. Oglądając je, czułem chęć, aby się podrapać.

17. Polski plakat propagandowy z lat 50 – tych XX wieku nawoływał: ,,Matko! Nie żałuj dziecku cukru. Cukier wzmacnia kości. W każdej postaci: cukierki, marmoladki, czekolada, konfitury, soki etc. - cukier daje siłę i zdrowie’’.

                                        Ryc. za: Adobe Stock

18. Smok z Mekongu (taj. Phaya Naga) jest kryptydą z Laosu i Tajlandii, znaną również w folklorze południowych Chin z VIII i IX wieku. Mitologia Azji Południowo – Wschodniej przedstawia go jako półboskiego węża z czerwonym grzebieniem na głowie, stwórcę rzeki Mekong i obrońcę Wientianu, stolicy Laosu. We współczesnych relacjach o spotkaniach z tą istotą, pojawiają się ślady na maskach samochodów i ścianach domów.

19. Zamba zaraa jest nieznanym nauce jeżem (?) z mongolskich gór Segs Cagan Bogd. Posiada potężny ogon i nadmuchiwaną głowę. Podrażniony, potrafi napęcznieć do rozmiarów jurty. Z 1987 r. pochodzi relacja przestraszonego mongolskiego nomady o spotkaniu z tym zwierzęciem.

20. W mitologii ludu Bagobo z Filipin, bóg Ubag przybiera postać garbatego konia i zsyła śmiertelne choroby. W XXI wieku jego imię stało się lokalnym określeniem Homo luzoniensis, wymarłej odmiany karłowatego człowieka. (Nie mylić z Homo floresiensis z Indonezji, porównywanego do tolkienowskich hobbitów).

21. W 1954 r. kierowca samochodu, nazwiskiem Hale spotkał 4 – metrowego ankylozaura na pustyni Katsuro w RPA. Historia ta powstała w Japonii i jest nieznana w RPA.

22. Ludzie Michelina, zwani Balonowymi Ludźmi wyglądają jak słynna postać, będąca maskotką znanego producenta opon samochodowych. Przypuszcza się, że są kosmitami. Relacje o spotkaniach z nimi pochodzą z wyspy Reunion (1968), Hiszpanii (1960 i 1976) oraz stanu Minnesota w USA (1971). List opisujący to ostatnie spotkanie, został odczytany w radiu w 2015 r.

1 Podczas Zimnej Wojny w krajach komunistycznych (takich jak Czechosłowacja) nauka o ssakach nosiła nazwę teriologii. Powszechnie dziś używane określenie mammalogia było stosowane na zachód od Żelaznej Kurtyny.

2 Odsyłam do posta: ,,Stanisław Szukalski’’.