James Branch Cabell (1879 – 1958) był amerykańskim pisarzem fantasy, którego Andrzej Sapkowski w ,,Rękopisie znalezionym w smoczej jaskini’’ wymienia wśród prekursorów gatunku. Zasłynął powieścią ,,Jurgen: A Comedy of Justice’’ z 1919 r., z której powodu wytoczono mu proces sądowy o szerzenie pornografii. Rozprawa tylko zwiększyła zainteresowanie czytelników tą książką.
W 2012 r. przeczytałem jego opowiadanie comic/ heroic fantasy ,,Sprawy w Poictesme’’ (ang. ,,Affairs in Poictesme’’) z cyklu ,,The Biography of the Life of Manuel’’ (1904 – 1922) w przekładzie Andrzeja Ziembickiego. Znalazłem je w antologii humorystycznej fantastyki Petera Haininga ,,Czarnoksiężnicy z Krainy Osobliwości’’ z 2007 roku.
Poictesme było fikcyjną, średniowieczną krainą, wzorowaną na XIII – wiecznej Prowansji 1. W opowiadaniu wzmiankowana jest również francuska rzeka Loara, biblijni Filistyni, rządzeni przez królową Stultycję (łac. stultus – głupi) i Hiperborejczycy z mitologii greckiej.
Głównym bohaterem był rycerz Manuel Zbawiciel. Zarówno hebrajskie imię Emanuel, znaczące ,,Bóg z nami’’, jak też określenia: Zbawiciel, Zbawca, chrześcijanie odnoszą do Jezusa Chrystusa. Nim Manuel został rycerzem, pracował jako świniarczyk. Nawiązuje to do mitologii celtyckiej, w której świnie i dziki należały do sfery pogańskiego sacrum. Celtowie szanowali świniopasów i przypisywali im magiczne moce. W poemacie ,,Senchas Fagbala Caisil’’ z VIII – X wieku wizje pasterzy świń Duirdiu i Cuirirana zostały uznane za potwierdzenie prawa do tronu irlandzkiego króla Cashela (Caisila). Sam św. Patryk jako niewolnik druida pasł jego świnie nim został apostołem Irlandii. Przypuszczam, że z tego legendarnego podłoża może też wyrastać baśń ,,Świniopas’’ Andersena 2. Tymczasem Manuel podróżował z ukochaną damą, imieniem Niafer. Zabił smoka La Feche i uwięził złego Groucha w bukłaku. Razem z Niafer wpadł na pomysł oswobodzenia Poictesme spod władzy Asmunda. Zwrócił się o pomoc do króla Ferdynanda, cudotwórcy, już za życia czczonego jako święty. (Historyczny św. Ferdynand III był królem Kastylii, żyjącym w latach 1201 – 1252). Manuel zdobył uznanie monarchy odróżniając pomarańczę od cytryny. Otrzymał w darze złotą zbroję oraz pomoc doświadczonego doradcy, diuka Tohil Vaca. Krwawa bitwa o Poictesme została przegrana z kretesem przez Manuela. Tohil Vac trafił do niewoli, gdzie z rozkazu Asmunda został uśmiercony (włożonym do odbytu) rozpalonym pogrzebaczem. W prawdziwej historii taki straszny los spotkał króla Anglii, Edwarda II (1284 – 1327).
Utwór parodiuje średniowieczne legendy podobnie jak np. ,,Jankes na dworze króla Artura’’ Marka Twaina.
1 Inną fikcyjną krainą w średniowiecznej Francji było Averoigne, wymyślone przez Clarka Ashtona Smitha. Zainteresowanych odsyłam do posta ,,Kroniki Averoigne’’.
2 Abstrahując od legend, wypasem świń zajmował się min. Francisco Pizarro (1474/ 1475/ 1478 - 1541) nim został konkwistadorem i zniszczył imperium Inków.
