Słowiańskie Amazonki

,,Jedno z licznych średniowiecznych odgałęzień antycznego mitu o Amazonkach (...) lokalizuje kraj Amazonek, Kobiet, Dziewic, na północno - wschodnich peryferiach znanej ówcześnie Europy, w sąsiedztwie Rusi i Prusów, być może w rejonie Mazowsza (nazwa Mazowsze zdaniem niektórych uczonych jest przez aliterację związana z nazwą Amazonek). Paweł Diakon ('Historia Longobardów' [...] dzieło napisane pod koniec VIII w.) pisze o tradycji, w myśl której król longobardzki Lamission stoczył nad pewną rzeką walkę z Amazonkami i zabił najdzielniejszą z nich, co umożliwiło jego ludowi przejście wspomnianej, nie wymienionej z nazwy rzeki. Paweł zastrzega się, że opowiadanie to nie jest zbyt prawdopodobne, wiadomo bowiem, 'że plemię Amazonek uległo zagładzie na długo przedtem, nim mogły się rozegrać opisane wydarzenia', dopuszcza jednak możliwość, 'że mogło tego rodzaju plemię kobiece aż do tego czasu tam egzystować. Sam bowiem - kontynuuje - słyszałem relacje niektórych ludzi [...], że plemię tych kobiet żyje do dzisiaj w najdalszych zakątkach Germanii' (...). Pojęcie 'Germanii', zgodnie z tradycją geografii antycznej, sięgało na wschodzie rzeki Wisły. Król angielski Alfred Wielki (II poł. IX w.) w swej przeróbce chorografii (opisu świata) późnoantycznego pisarza Pawła Orozjusza (Historia przeciw poganom) podaje, że 'na północ od Chorwatów [...] jest kraj Maegda, na północ zaś od kraju Maegda są Sarmaci, aż do Gór Ryfejskich' (...). Kraj Maegda, Maegda - land, oznacza 'Kraj Kobiet'. Dokładniej tę krainę lokalizuje  krótko po połowie X w. Ibrahim ibn Jakub - poseł kalifa kordobańskiego pochodzenia żydowskiego: 'Na zachód od Burus [...] (leży) Miasto Kobiet. Ma ono ziemię i niewolników, a one (kobiety) zachodzą w ciążę za sprawą swych niewolników. Jeżeli (która) kobieta urodzi chłopca, zabija go. Jeżdżą konno i osobiście biorą udział w wojnie, a oznaczają się siłą i srogością. Powiedział Ibrahim syn Jakuba Izraelita: wieść o tym mieście (jest) prawdziwa, opowiedział mi o tym Hotto, król rzymski' [...]. Na zachód od tego miasta (mieszka) pewien szczep należący do Słowian, zwany ludem Weltaba' (...). A zatem na dworze niemieckim (który wówczas znajdował się najczęściej w Magdeburgu, Parthenopolis, 'Grodzie Dziewicy, czyli Najświętszej Marii Panny') tradycja o państwie lub mieście kobiet, Amazonek, trwała. W XI w. o Kraju Kobiet pisze Adam z Bremy. Po raz pierwszy w związku z wyprawą królewicza szwedzkiego Anunda ok. 1050 r.: 'W trakcie wyprawy do kraju kobiet, które uważam za Amazonki', Anund zginął wraz ze swoim wojskiem wskutek zatrucia studzien przez przeciwniczki (...). Powtórnie w opisie wysp Północy (...): wśród innych wysp Morza Bałtyckiego, zamieszkanych przez barbarzyńskie ludy i dlatego omijanych przez żeglarzy 'żyją na tym wybrzeżu ponoć Amazonki, (który to kraj) zowie się obecnie krajem kobiet. Podobno zachodzą w ciążę przez wypicie łyka wody. Inni jednak twierdzą, że zachodzą w ciążę za sprawą przejeżdżających kupców albo jeńców, którzy tam się znajdują, czy wreszcie innych przedziwnych stworów, które tam licznie występują, i ja osobiście uważam to za bardziej wiarygodne'. Relacja Adama nabiera teraz barw fantastycznych: 'Wszystkie dzieci płci męskiej rodzą się tam jako psiogłowcy, wszystkie dziewczęta natomiast są przepiękne. Żyją wspólnie i unikają wszelkich kontaktów z mężczyznami, gdy zaś jacyś spróbują się do nich zbliżyć, mężnie ich odpierają'. W dopisku w jednym z rękopisów swego dzieła Adam powołuje się na dane o Amazonkach z ich apokryficznego listu do Aleksandra Macedońskiego (za Powieścią o Aleksandrze archiprezbitera Leona z ok. 950 - 970; [...]), korygując w ten sposób niektóre powyższe stwierdzenia, np. w odniesieniu do rzekomej segregacji seksualnej u Amazonek, i rozszerzając je m. in. o dane dotyczące ich liczebności i siły oraz sposobu wychowywania potomstwa. Wagę swoich informacji o Amazonkach Adam z Bremy usiłuje podnieść poprzez powołanie się na biskupa szwedzkiego Adalwarda (młodszego). W innej wersji legendy przekazanej przede wszystkim  przez autorów arabskich i perskich (al - Chwarizmi, anonimowy traktat Hudud al - alam, al - Idrisi i in.), kraj kobiet jest jedną z dwóch bliźniaczych wysp na Bałtyku, podczas gdy drugą zamieszkują sami mężczyźni, z tym, że dane tych autorów pozwalają na różne lokalizacje owej wyspy: od okolic ujścia Wisły (al - Chwarizmi) po Zatokę Fińską lub Botnicką (al - Idrisi), przy ogólnym braku precyzji geograficznej. 'Być może, że powodem tej lokalizacji (...) jest ta okoliczność, iż w pobliżu wybrzeży Estonii leży wyspa Naissaare, której nazwa oznacza 'wyspę kobiet', zaś na wybrzeżu samej Estonii znajduje się prowincja , którą średniowieczne źródła zachodnie zwą Vironią, co łatwo mogło być przetłumaczone jako 'ziemia mężczyzn' (...)'' - Jerzy Strzelczyk ,,Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian''