Duchy Indii

,,duchy - niewidzialne stworzenia, które mogą się, gdy tylko zechcą , widzialne, i to pod dowolną postacią i wielkością. Jedne są słabe i pojawiają się jedynie jako szepczące głosy lub cienie za dnia i białe opary w nocy. Inne są silne na tyle, by podnosić i przenosić przedmioty oraz ludzi z miejsca na miejsce. Duchy obdarzone są inteligencją i siłą woli. Potrafią działać, okazując swą moc. Znają przeszłość i przyszłość, świat ludzi i bogów, a nawet świat podziemny. Duch może zamieszkiwać w zwierzęciu, drzewie, rzece, górze lub morzu. Wielu ludzi opętanych jest przez duchy, które zmuszają ich do różnych uczynków wbrew ich własnej woli. I tak na przykład Nala porzucił swą ukochaną Damajanti, gdyż w wyniku pomyłek w tekstach modlitw opętał go zły duch, Kali (...). Dobre duchy często są czczone. Mogą być duchami przodków lub bogami (...). Niektórzy uczeni twierdzą, że jakszowie i nagowie byli w prehistorycznych Indiach odpowiednio bogami drzew i węży. [...] Jakszowie, czyli jakhowie (rodz. żeński: jakiszinie), są czasami niemili, lecz nigdy zawistni. Wielu jakszów znamy z imienia: Supawasu, Wirudhako, Gangita, Suciloma, Kupiro, Sirima, Ćada, itd. Ramajana wyróżnia trzy klasy ludzi czczących trzy klasy bóstw. Wyższa klasa, zwana sattwika ('czyści'), czci boga (dewę). Klasa radźaszika (ludzie 'emocjonalni') czczą jakszów i rakszasów, podczas gdy tamasika (ludzie 'ciemni') czczą pretów i bhutów, czyli gobliny, duchy zmarłych. Wajśrawa jest panem jakszów, podczas gdy Sziwa to Bhuta - Natha, pan rakszasów, których sługami są guhjowie. Jakszagraha to demon, który opanowuje ludzi, czyniąc z nich szaleńców. Złe duchy to, na przykład, Szitala, pani ospy, oraz Olabibi, bogini cholery. Dakini opisywana jest jako żeński demon'' - Jan Knappert ,,Mitologia Indii''